پس از چهارسال؛ تمایل کانادا برای برقراری دوباره روابط دیپلماتیک

خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: فضای پساتحریم امکانی را برای سایر کشورها فراهم کرده است که مراودات تجاری و اقتصادی خود را با ایران از سر بگیرند. سیل دیدارها و ملاقات هایی که در حوزه های نفت، گاز، کشاورزی، فناوری، صنعت و ... صورت می گیرد موید این امر است. رسانه های غربی اذعان داشته اند که بسیاری از کشورهای اروپایی همپای کشورهای آسیایی در صف رقابت برای حضور در بازار ایران هستند. در این میان کانادا نیز تمایل و آمادگی خود را برای حضور در بازار ایران اعلام کرده است.

بنابراین گزارش، مهر در همین رابطه به نقل از خبرگزاری فرانسه از قول جاستین ترودو، نخست وزیر کانادانوشته است که این کشور تمایل دارد روابط دیپلماتیک خود با ایران را از سر بگیرد.  از برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین ایران و کانادا استقبال کرد. ایران در توافق هسته ای ثابت کرد که به قوانین بین المللی احترام می گذارد و این موضوع در روابط دیپلماتیک دو کشور یک پیشرفت محسوب می شود. کانادا از بازگشایی مجدد سفارت کانادا در تهران و از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور استقبال می کند و از هم اکنون نیز کانادا و ایران دارای روابط هستند ولی برقراری روابط رسمی باید در پارلمان تصویب شود."

باید گفت که روابط اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و کانادا در چند دهه گذشته و تا پیش از تعلیق روابط سیاسی فیمابین در شهریور 1391 و متعاقب اعمال برخی تحریم‌های اقتصادی از سوی دولت کانادا علیه ایران، علیرغم وجود ظرفیت ها و پتانسیل های فراوان همکاری متقابل با فراز و نشیب مواجه بوده است. عوامل مختلفی از قبیل شرایط و ملاحظات سیاسی و بین‌المللی، موقعیت و فاصله جغرافیایی، عدم شناخت صحیح طرفین از ظرفیت های اقتصادی یکدیگر، فقدان موافقتنامه مهم تجاری (اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و همکاریهای گمرکی و غیره) و وجود قوانین تبعیض آمیز در مبادلات بازرگانی دخیل بوده و این مساله به ویژه در سالهای اخیر بر سطح تبادل هیات ها و حجم مبادلات تجاری دو کشور تاثیر منفی گذاشته است. جدول زیر، حجم روابط تجاری دو کشوررا بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط مرکز آمار کانادا از سال 2006 تا 2010 نشان می دهد.( ارقام به دلارآمریکا محاسبه شده است):

بر این اساس، اوج صادرات کانادا به ایران مربوط به سال 2008 و بالاترین حجم صادرات ایران به کانادا مربوط به سال 2007 است. صادرات کانادا به ایران در سال 2009 کاهش و روابط تجاری دو کشور با نوسانات بیشتری مواجه شد. در سال 2010 صادرات ایران به کانادا با 69 درصد افزایش به حدود 37 میلیون دلار رسید و صادرات این کشور به ایران به 115میلیون دلار کاهش یافت. صادرات ایران به کانادا شامل انواع خوراکی ها مانند: خرما، آجیل و پسته، انواع میوه های فرآوری شده، کشمش و زعفران ، فرش و سایر کف پوش ها، سنگ ساختمانی، گچ و سنگ های قیمتی، انواع طلق و شیشه های معدنی، انواع سبزیجات و فرآورده های دامی، شیرینی جات، نوشیدنی، صنایع دستی و زینتی می باشد.

صادرات کانادا به ایران شامل غلات(گندم، ذرت وجو) حبوبات(لوبیای روغنی، سویا و برنج)، تجهیزات نیروگاهی و برق، تولیدات دارویی، تجهیزات پزشکی، درمانی، علمی و فنی، تجهیزات راهداری و حمل و نقل ریلی، مواد پلاستیکی و صنایع وابسته، کاغذ و مقوا، تجهیزات الکتریکی و ماشین های الکترونیکی، آهن و فولاد، مواد خوراکی و چربی ها، قطعات خودرو، محصولات شیمیایی و مکمل های دارویی، اسپرم گاو و تجهیزات کشتی سازی می باشد در واقع، مواد خوراکی مانند پسته و خشکبار و فرش از مزیت های صادراتی ایران به کانادا و غلات و حبوبات، تجهیزات نیروگاهی، پالایشگاهی و مواد دارویی از مزیت های صادراتی کانادا به ایران محسوب می شوند.

این گزارش می افزاید: روابط خارجی ایران و کانادا از سال ۱۳۳۳ (۱۹۵۵ میلادی) آغاز شد، گرچه در این مدت به دلیل عدم تأسیس سفارت در ایران، امور توسط سفارت بریتانیا در تهران صورت می‌گرفت. پس از بازدید یک هیئت دیپلماتیک کانادایی از ایران در ۱۳۳۷ این کشور سفارت خود را دو سال بعد در تهران تأسیس کرد. روابط دو کشور در پی تنش‌های بوجود آمده پس از انقلاب ۵۷ در سال ۱۳۵۹ قطع شد و این وضعیت تا سال ۱۳۶۹ که سفارتخانه‌های دوکشور بازگشایی شد ادامه داشت. مبادله سفیر میان دو کشور در سال ۱۳۷۴ صورت گرفت. در طی این مدت مهاجرت گسترده ایرانیان به کانادا و همچنین قطع روابط و تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر اهمیت برقراری روابط با کانادا افزود. به دلیل روابط تنگاتنگ همه‌جانبه میان آمریکا و کانادا، این کشور نقش مهمی در تأمین کالاهایی آمریکایی مورد نیاز ایران داشت.

یادآور می شود:چهار سال پیش کانادا سفارت خود را در تهران تعطیل کرده بود. دولت سابق کانادا روابط سیاسی خود را با ایران در راستای تحریم های بین المللی در سپتامبر ۲۰۱۲ قطع کرد که این روابط بعد از توافق هسته ای دوباره شروع شده است.