لزوم جذب سرمایه برای توسعه صنعت نفت/برآورد برای جذب ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه

خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: صنعت نفت کشور به دلیل طرح های گسترده توسعه ای و نگهداشت تولید نیازمند تامین هر چه سریعتر منابع مالی، سرمایه، تکنولوژی روز، دانش فنی، ابزار و تجهیزات و بازارهایی برای فروش است. موضوعی که امروز پس از توافق هسته ای و باز شدن درهای کشورهای دیگر به روی ایران و انجام مبادلات تجاری با ایران بیش از پیش فراهم شده است. شانا در این زمینه نوشته است که: "برابر برخی مطالعات انجام شده، نیاز صنعت نفت کشور به سرمایه گذاری رقمی بالغ بر ٥٠ میلیارد دلار در سال برآورد می شود و این سرمایه چیزی نیست که بتوان از داخل تامین کرد، بنابراین باید هر چه سریعتر سرمایه های خارجی به صنعت نفت وارد شود. تجربه نشان داده که نه تنها اقتصاد ایران، بلکه اقتصاد داخلی هیچ یک از کشورهای نفت خیز منطقه امکان فراهم آوردن این حجم از سرمایه را نداشته و نمی تواند در رسیدن به اهداف چشم انداز توسعه صنعت نفت کفایت لازم را داشته باشد. این نیاز در حالی است که صنعت نفت و گاز ایران علاوه بر آنکه باید وظایف خود را به عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور انجام دهد، بلکه باید همچنان بخش قابل توجهی از بودجه جاری دولت و هزینه های عمرانی آن را تامین کند و بسیاری از صنایع کشور با توجه به انرژی بر بودن، به این بخش وابسته اند.

بنابراین گزارش، ایرنا در این زمینه به نقل از افخم زروانی، مدیرکل هماهنگی بودجه و سرمایه گذاری معاونت برنامه ریزی ونظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت درحاشیه دوازدهمین نمایشگاه انرژی کیش درخصوص جزییات جذب 200 میلیارد دلار سرمایه در وزارت نفت در پنج سال آینده گفته است که: "از طریق بازار سرمایه و صندوق توسعه ملی و منابع مردمی و همچنین فاینانس این منابع فراهم می شود. هرچند که بخش خصوصی فاینانس را خودش بازپرداخت می کند، اما کشورهایی که می خواهند فاینانس کنند به مسوولان کشور ما نگاه می کنند. در پنج سال آینده نیاز به بیش از 200 میلیارد دلار سرمایه برای طرح های توسعه ای داریم که نفت بخش زیادی از آن را دربر می گیرد. ما تجربه جذب 26 میلیارد دلار سرمایه در یک سال در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی را نیز داشته ایم. این سرمایه گذاری از طریق بیع متقابل، فاینانس، تسهیلات و سایر روش ها انجام شده است بنابراین اگر در هر سال در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری هم انجام شود در پنج سال 100 میلیارد دلار خواهد شد. هم اکنون در پتروشیمی 67 طرح وجود دارد که 37 مورد آن در اولویت قرار دارند، گفت: اگر سرمایه گذاری در هر کدام از این طرح ها را برابر 500 میلیون دلار در نظر بگیریم، بیش از 20 میلیارد دلار جذب می شود. بخش گاز نیز با احتساب خط لوله و مخازن پالایشگاه ها رقمی در حدود 25 میلیارد دلار نیاز دارد، بنابراین 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری در پنج سال دست نیافتنی نیست."

یادآور می شود: در سال ۲۰۰۱ ایران چهارمین تولید کننده نفت خام جهان بود. طبق برآوردهای مجله نفت و گاز، تا ژانویه ۲۰۱۱، ذخایر قطعی نفت ایران در حدود ۱۳۷ میلیارد بشکه می‌باشد که حدود ۱۰٪ کل ذخایر جهان است و همچنین ایران دارای ۱۰۴۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی می‌باشد که حدود ۱۶٪ از ذخایر کل جهان است. تولیدات نفت و گاز ایران شامل گاز مایع، نفت کوره، گازوئیل، نفت سفید و نفتا می‌شود. قبل از انقلاب اسلامی ایران ۲۵ قرارداد نفتی ایران برای اکتشاف و بهره‌برداری از منابع نفت و گاز ایران به امضا رسید که چهار قرارداد به صورت امتیازی، ۱۱ قرارداد به صورت مشارکت در تولید و سود و ۹ قرارداد به صورت خدماتی همراه با ریسک بوده‌است. اما پس از انقلاب تمام قراردادهای امضا شده از نوع خدماتی بیع متقابل بوده‌است. تا قبل از تعریف کردن قراردادهای بیع متقابل در سال ۱۳۷۵، هیچ نوع قرارداد توسعه‌ای در صنعت نفت ایران وجود نداشت. تنها مشارکت خارجی‌ها حضور پیمانکارانی بود که با منابع مالی از داخل کشور اقدام به فعالیت می‌کردند. که به دلیل هزینه‌های هنگفت استخراج و بهره‌برداری از منابع هیدروکربنی، هیچگاه منابع مالی داخلی کفایت این امر را نمی‌کرده و توسعه میادین نفت و گاز به کندی انجام می‌گرفت. اولین قرارداد بیع متقابل صنعت نفت ایران در سال ۱۹۹۵ با شرکت نفتی توتال فرانسه برای توسعه میدان سیری انجام گرفت. با روی کار آمدن نهمین دولت ایران و تصمیم جدی بر از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران و تقابل کشورهای غربی با این تصمیم، سرمایه‌گذاری خارجی در بخش صنعت نفت ایران کاهش یافت. تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران و واکنش‌های احتمالی از جانب مقامات ایران از دلایلی است که موجب می‌شود سرمایه‌گذاران خارجی تمایل به سرمایه‌گذاری‌های کلان در این زمینه نداشته باشند.