سه مرحله مهم تطبیق نظریه علمی با "قرآن"

خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "اعجاز قرآن سه فاز می تواند داشته باشد که هر کدام البته در جای خود ارزشمند هستند. اول مواردی است که به عنوان اعجاز علمی قرآن ادعا شده و  با اثبات سه ویژگی می توانیم این مطلب را عنوان کنیم که این مطالب نمی توانسته از بشر صادر شود. اول این که آیه را پیدا می کنیم که مطلب واضح علمی از آن استخراج می شود و دوم تحمیل به قرآن هم نیست. سوم این که مطلب علمی ثابت شده باشد، یعنی نظریه نباشد. منظورم از مطلب علمی ثابت شده یعنی که یک اتفاق نظر بر روی آن به وجود آمده و با ابزارها و در آزمایشگاه یا بیرون از آن به واسطه منطق علمی و اجماعی اثبات شده است."

به گزارش خبرنگار سرویس "قرآن و معارف" حدود یک دهه از فعالیت پژوهشکده اعجاز علمی قرآن می گذرد و در این مدت پایان نامه های متعددی مرتبط با موضوع اعجاز قرآن در این مرکز دفاع شده است. تا به حال دو کنگره اعجاز علمی قرآن هم از سوی این پژوهشکده برگزار شده و سومین کنگره هم در اردیبهشت سال 95 برگزار خواهد شد. بخش اول گفتگوی ما با دکتر علیرضا طالب پور، رییس پژوهشکده اعجاز علمی قرآن را می خوانید.

جناب دکتر طالب پور! امروز گاهی در گوشه و کنار شبهه هایی مطرح می شود و گفته می شود که کار مسلمانان این شده است که یافته ها و کشفیات دیگران در حوزه فضا یا زمین شناسی و فیزیک  و سایر شاخه های علوم را بیایند با قرآن تطبیق دهند  و چه بسا آن یافته ها را به قرآن تحمیل کنند و بگویند دیدی 1400 سال پیش قرآن به همین حقایق اشاره کرده است. دیدگاه تان درباره این بحث چیست؟

البته این نکته ای که شما می گویید اتفاق فاجعه باری نیست و اشکالی ندارد که شما در علم و دانش روز و یافته های دانشمندان و نشریه ها چیزی می بینید و در قرآن جستجو می کنید. اگر ایرادی بر این امر وارد باشد ایراد به کم کاری ما مسلمانان است که در این زمینه عقب مانده ایم و از آن دوره طلایی علم و فرهنگ فاصله گرفته ایم بنابراین گاهی ما بعد از این که همان حقیقت در علم روز مورد تأیید قرار می گیرد در قرآن پیدایش می کنیم، در حالی که فی المثل 100 سال پیش هم همان حقیقت در قرآن بود اما ما تنبلی کرده ایم و به آن حقیقت توجه نداشته ایم. شیوه درست هم این است که ما باید راه جبران را برویم و جبران مافات کنیم.

ببینید ما در رابطه با قرآن با یک خصوصیت روبرو هستیم و آن اعجاز قرآن است. یعنی آن اعجازی که 14 قرن پیش کار خود را می کرد، امروز هم در عصر ما همان کار را می کند. قرآن کریم می فرماید: "لیستیقن الذین اوتوا الکتاب و یزداد الذین آمنوا ایمانا"  اشاره می کند که اعجاز قرآن به خاطر آن است که آن ها که اهل حقیقت اند، هدایت شوند و کسانی که ایمان آورده اند به واسطه این امر بر ایمان آن ها افزوده شود. این فایده  و نتیجه ای است که می توانیم از اعجاز  قرآن ببریم. این که قرآن متعلق به زمان و مکان خاصی نیست و شرط این که مخاطبان قرآن حداکثر استفاده و بهره برداری را از معارف قرآن انجام بدهند، اعتقاد به الهی بودن این کتاب است. این هدف در واقع مأموریت و مسئولیت ما در پژوهشکده اعجاز علمی قرآن است که با شیوه برون دینی و نه استدلال های درون دینی تلاش کنیم در ابعاد مختلف، اعجاز علمی قران را به اثبات رسانیم تا به واسطه آن فهم قرآن و عمل به قرآن هموارتر شود.

در واقع شما از اثبات اعجاز قرآن می خواهید مخاطبان را به این نتیجه برسانید که ممکن نیست این کتاب و معارف آن بشری باشد ؟

بله، وقتی این باور در وجود انسان ها عمیق تر شود در آن صورت اعتقاد به کتاب، فهم آن و عمل به معارف قرآن پشت سر هم می آیند. در واقع این ها سه مرحله ای است که وقتی اعجاز قرآن اثبات می شود پشت سر هم می آیند.

شما اعجاز قرآن را در چند طبقه یا مرحله دنبال می کنید؟

اعجاز قرآن سه فاز می تواند داشته باشد که هر کدام البته در جای خود ارزشمند هستند. اول مواردی است که به عنوان اعجاز علمی قرآن ادعا شده و  با اثبات سه ویژگی می توانیم این مطلب را عنوان کنیم که این مطالب نمی توانسته از بشر صادر شود. اول این که آیه را پیدا می کنیم که مطلب واضح علمی از آن استخراج می شود و دوم این که تحمیل به قرآن هم نیست. سوم این که مطلب علمی ثابت شده باشد، یعنی نظریه نباشد. منظورم از مطلب علمی ثابت شده یعنی که یک اتفاق نظر بر روی آن به وجود آمده و با ابزارها و در آزمایشگاه یا بیرون از آن به واسطه منطق علمی و اجماعی اثبات شده است.

می توانید مثال بزنید؟

بله، فرض کنید حرکت کوه ها یا باروری ابرها یا نحوه تشکیل تگرگ که شک و شبهه ای در درستی آن ها وجود ندارد  و جزو فکت های علمی است و در قرآن هم آمده است. سوم این مطلب که توجه کنیم به این نکته ظریف که آنچه قرآن در آن موضوع - فرض کنید حرکت کوه ها - بیان کرده در ظرف علمی 14 قرن پیش وجود نداشته است. مثلا 14 قرن پیش کسی چیزی درباره باروری ابرها چیزی نمی دانسته، باروری ابرها چیزی است که جدیدا به آن رسیده اند یا نحوه تشکیل تگرگ از یافته های علمی جدید است. این سه مرحله ای است که ما طی می کنیم و بعد ثابت می شود که آنچه در لابلای قرآن به عنوان اعجاز علمی بیان شده نمی توانسته کار بشر باشد. حالاست که بشر می فهمد کوه ها هم حرکت می کنند. همچنان که می فرماید: "و تری الجبال تحسبها جامده و هی تمر مرَ السحاب / و کوه ها را بینی پنداری که جامدند حال آن که به سرعت ابر می ورند."  یا مثلا درباره تشکیل و رشد جنین به نکاتی اشاره می کند که علم امروز به آن رسیده است.

شما چند مورد اعجاز علمی قرآن را احصا کرده اید؟

نزدیک به 100 مورد قطعی است  وحدود 50 – 40 مورد هم مورد تأیید است. تک تک این موارد ثابت می کند که این کلام، کلام بشر نمی تواند باشد. همچنان که اشاره شد نکته ای که وجود دارد این است که در این موارد اولا ما دیدگاه خودمان را به قرآن تحمیل نمی کنیم یعنی به صراحت قرآن با ما سخن می گوید و در ثانی این موارد جزو امور مسلّم علمی است که در دانش روزگار ما مطرح شده است.