تربیت سالانه ۵۰۰ مبلغ در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان / راه اندازی «حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان خارجی» در آینده نزدیک

خبرگزاری شبستان- گروه قرآن و معارف: «حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان»، مرکزی است برای آموزش معارف و دروس حوزوی به دانشجویان، اساتید و فارغ التحصیلان دانشگاهی. هدف اصلی این حوزه، انتقال «علمِ دین» به دانشگاهیان و تولید «علمِ دینی» و دغدغه مند کردن دانشگاهیان در زمینه معارف و انقلاب اسلامی است.

حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان که از چند سال پیش اقدام به جذب اساتید و فارغ التحصیلان دانشگاهی نیز کرده است تلاش دارد، آنچه در کتب و سنت اسلامی آمده است به دانشگاهیان آموزش دهد؛ به همین دلیل سالانه به جذب علاقه مندان و تعلیم و تربیت آنها می پردازد.

اسلامی شدن دانشگاه ها که رهبر انقلاب اسلامی، آن را واجب تر از نان شب، دانسته اند، از اهداف مهم و اصلی حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان است؛ که باوجود کمبود امکانات، در تحقق آن موفق بوده است.

به منظور آشنایی بیشتر با رسالت، اهداف، برنامه ها و عملکرد حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان، خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت وگویی با حجت الاسلام والمسلمین روح الله حریزاوی، مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان داشته است. وی تحصیلکرده و مدرس حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات عظام بهجت، سبحانی و جوادی آملی، آیات جزایری، مومن و فرحانی بوده و هم اینک، استاد سطوح عالی حوزه علمیه است.

اسلامی شدن دانشگاه، واجب تر از نان شب

حجت الاسلام والمسلمین حریزاوی با بیان اینکه در راهبردهای هشتم و دهم سند دانشگاه اسلامی به ضرورت فعالیت حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان اشاره شده است، گفت: یکی از اهداف تشکیل این حوزه، اسلامی شدن دانشگاه ها است که مقام معظم رهبری آن را، واجب تر از نان شب دانسته است. همچنین امام (ره) در این باره فرمودند: «تا دانشگاه، اسلامی نشود، کشور، اسلامی نمی شود».

وی افزود: اگر تمام مردم ایران، اهل نماز اول وقت و نماز شب باشند اما دانشگاه ها، اسلامی نباشند، مطمئنا، بانک ها، صنایع، بازارها، سیاست، فرهنگ و اقتصاد و سایر شئون جامعه اسلامی نخواهند شد. بلکه  برعکس، بر اساس آموزه های سکولار و لیبرال اداره می شوند.

چشم انداز؛ حرکت از علوم اسلامی به تمدن اسلامی

مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان با اشاره به چشم انداز این حوزه -علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی، تمدن اسلامی- خاطرنشان کرد: اگر علوم اسلامی به متن دانشگاه ها تزریق شود ابتدا دانشگاه ها و سپس جامعه، اسلامی می شود. بنابراین همه علوم باید رابطه خود را با اسلام کشف کنند تا زمینه ایجاد تمدن اسلامی فراهم شود.

وی با اشاره به 2 مفهوم «علم دین» و «علم دینی»، ادامه داد: منظور از علم دین، محتوا و آموزه های کتاب و سنت است؛ اما مراد از علم دینی، روشن شدنِ ارتباط آنچه در کتاب و سنت آمده است با عرصه های مختلف حیات مادی و معنوی انسان ها است.

حجت الاسلام والمسلمین حریزاوی گفت: مجموعه اسلام را می توان به سه شاخه اعتقادات، اخلاقیات و احکام (فقه اصغر) تقسیم کرد. اگر علوم مختلف از شیمی و فیزیک و اقتصاد تا سیاست و جامعه شناسی و پزشکی در سه شاخه فوق، تزریق شوند علم دینی حاصل می شود.

دانشگاه، مطالبه تولید علم دینی از حوزه ندارد

وی با بیان اینکه دانشگاهیان، مطالبه تولید علم دینی از حوزه ندارند، افزود: عموما مطالبه دانشگاه از حوزه، بیان فقه مطلق و اخلاق فردی است؛ به این ترتیب، اخلاق مضاف، فقه مضاف و فلسفه مضاف مغفول مانده است. متاسفانه حوزه به جز برخی رشته ها آمادگی کاملی برای پاسخگویی به این مطالبه را ندارد. هرچند مراکزی مانند موسسه امام خمینی (ره) و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در مسیر تولید علم دینی، گام های موثری برداشته اند.

استاد سطوح عالی حوزه با اشاره به تلاش بسیار حوزه در زمینه علوم انسانی و کم توجهی به سایر رشته های علوم خاطرنشان کرد: حوزه در زمینه علومی مانند پزشکی کار چندانی نکرده است.

فقه پزشکی و پاسخگویی به نیازهای مردم

حجت الاسلام و المسلمین حریزاوی افزود: چند سال پیش دختر مجروحی را به بیمارستان آوردند و پزشک تصمیم به عمل جراحی او کرد اما به دلیل عدم رضایت ولی، به پانسمان پای او بسنده کرد. چند روز بعد آن دختر بر اثر آن جراحت درگذشت. حال سوال این است: چه کسی مسئول این مرگ است؟ آیا این پزشک کمتر از راننده مقصر بود؟ اینها سوال هایی است که باید فقه پزشکی به آن پاسخ دهد که تاکنون نسبت به آن ها کم توجهی شده است!

وی جذب دانشگاهیان، انتقال علم دین، ایجاد مطالبه نسبت به علم دینی و آموزش مهارت های تبلیغ را 4 هدف مهم حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان دانست و ادامه داد: به منظور تحقق این اهداف، گروه های جهاد علمی و فرهنگی شامل دانشجویان دغدغه مند، طراح و ایجاد کننده محیط اجرایی تشکیل شده است؛ که مسایل مختلف را در هفت محور اصلی بررسی می کنند. ضمنا سالانه نزدیک به 500 مبلغ غیر رسمی در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان تربیت می شوند.

تربیت مبلغ دین در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان

وی با بیان اینکه حوزه علمیه، مرکز رسمی تربیت مبلغ و مجتهد اما حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان، مرکز تربیت مبلغ و مروج دین است، افزود: یکی از تفاوت های این دو، این است که دروس جنبی و فرعی مدارس علمیه مانند تفسیر، اخلاق، تاریخ، جریان شناسی، مدیریت فرهنگی، انسان شناسی و ....، در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان جزو دروس اصلی است. بنابراین علوم پایه حوزوی چندان مورد توجه این مرکز نیست.

فعالیت 350 استاد حوزوی در حوزه دانشگاهیان

مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان خاطرنشان کرد: هرچند این حوزه، زیرمجموعه مرکز مدیریت حوزه های علمیه نیست اما مرکزی فعال در بکارگیری طلاب است؛ به طوری که از میان 500 استاد فعال در این مرکز، 350 نفر، و تمام 65 مدیر و مربی آن، حوزوی هستند.

وی مهمترین دستاورد حوزه علمیه دانشگاهیان را تربیت نیرو برای نظام مقدس جمهوری اسلامی خواند و ادامه داد: در حالی که بسیاری از مراکز صرفا به تعلیم نیروها می پردازند، این مرکز به تعلیم تربیت همزمان توجه دارد. در واقع به ایجاد تحول در نگرش، افکار و باورهای دانشگاهیان اهتمام دارد.

کمبود نیروی کارآمد، مهمترین دغدغه است

حجت الاسلام والمسلمین حریزاوی گفت: کمبود نیروی کارآمد، مهمترین دغدغه مدیران حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان است. به عبارت دیگر، نیروی نیروساز کم داریم. به ویژه که کار در دانشگاه برخلاف کار در مراکزی مانند مسجد یا پایگاه های بسیج سخت تر است. این مراکز، زمینه مذهبی و معنوی دارند اما دانشگاه، فی نفسه محیطی علمی است.

وی با اشاره به سرعت روزافزون گرایش دانشگاهیان به دروس مجازی که طی تحقیقی در سال 2017 میلادی به 53 درصد می رسد، افزود: این موضوع یک تهدید است که در صورت مدیریت صحیح آن، به یک فرصت تبدیل می شود. البته لازمه آن وجود نیروهای مصلح و دغدغه مند است.

مدیر حوزه علمیه اسلامی دانشگاهیان با بیان اینکه در حال حاضر 42 مرکز حوزوی در دانشگاه های دولتی سراسر کشور فعالیت دارند که عمده آنها در مرکز استان است، خاطرنشان کرد: در برخی شهرستان ها مانند کاشان، سبزوار، شاهرود، بابل و رفسنجان نیز مراکز علوم اسلامی دانشگاهیان فعالیت دارند.

راه اندازی حوزه دانشگاهی در 6 مرکز استان

وی افزود: امسال حوزه دانشگاهی در برخی مراکز استانی مانند یاسوج و شهرکرد، راه اندازی شد و انشاءالله در سال آینده در اهواز، رشت، سنندج، کرمانشاه، بجنورد و ارومیه آغاز به کار می کند.

حجت الاسلام والمسلمین حریزاوی با بیان اینکه نزدیک به 60 درصد معرفت جویان حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان، دانشجو هستند، گفت: در حال حاضر 8 هزار دانشجو در این مرکز حوزوی مشغول به تحصیل هستند. ضمنا هر سال 3 تا 4 هزار نفر جذب می شوند که امسال تاکنون 4400 نفر متقاضی تحصیل در این مرکز شده اند. همچنین 2500 نفر در فضای مجازی مشغول به تحصیل در این حوزه هستند.

تدریس 30 عنوان درسی در طول شش ترم

وی با اشاره به تدریس 30 عنوان درسی در طول شش ترم (سه سال) در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان خاطرنشان کرد: کلاس ها از ظهر چهارشنبه تا غروب پنجشنبه هر هفته برگزار می شود.

مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان ادامه داد: در هر نیم سال تحصیلی، 24 جلسه برگزار می شود. درمجموع، یک معرفت جو در طول سه سال، در 150 جلسه به علاوه تعدادی اردو و نشست شرکت می کند.

وی افزود: هر دانشجو برای تحصیل در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان، باید دست کم 4 واحد انتخاب کند. ضمنا حداکثر می تواند 12 واحد انتخاب نماید.

تحصیل دروس معارف در حوزه دانشگاهی

حجت الاسلام والمسلمین حریزاوی با بیان اینکه هر دانشجوی حتی اگر ترم اولی می تواند در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان ثبت نام کند، گفت: دانشجویان ترم اولی از این امتیاز برخوردارند که دروس معارف شامل 16 واحد را در این حوزه تحصیل کنند.

وی با تاکید بر ضرورت تربیت تخصصی معرفت جویان، گفت: این حوزه در نظر دارد مراکز مستقل و تخصصی راه اندازی کند؛ به طوری که مراکز علم دین به صورت مجزا برای هر یک از رشته های دانشگاهی مانند روانشناسی، پزشکی، جامعه شناسی و ... ایجاد شود.

مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان افزود: در جلسه اخیرِ هیئت امنای حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان، پیشنهاد تاسیس «حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان خارجی» به منظور تخصصی شدن تحصیل معرفت جویان مطرح شده است. که با فراهم شدن مقدمات، به زودی آغاز به کار می کند.