خبرگزاری شبستان: جامعه انسانی نیازمند حکومت و قانون است. قانون هنگامی معقول و مطلوب است که برخاسته از فرهنگ صحیح باشد. این فرهنگ صحیح تنها با وضع قانون ایجاد نمی شود بلکه ضروری است نهادهای فرهنگی جامعه مقدم بر وضع قانون آن را محقق سازند و الا جامعه دچار فقدان و خلا فرهنگی خواهد شد.
مساجد، راه حلی هستند که دین مبین اسلام برای حل این معضل فرهنگی برگزیده است. مسجد مرکزی فرهنگی است که مردم را در طول شبانه روز پنج نوبت به سوی خود فرا می خواند و فرهنگی ارایه می دهد که به عوض تکیه بر امتیازها و اختلاف ها به جهات مشترک بشری تکیه داشته و ارزش های اجتماعی مشترک افرادش را در قالب تعالیم فطری و الهی که منبع حق و حقیقت است حیات می بخشد:
«الحق من ربک فلا تکونن من الممترین».
هویت و فرهنگ هر اجتماعی در ارتباط و تماس با سنت ها، باورها و ارزش های آرمانی و عقیدتی نو و غنی شده و امکان تعالی و شکوفایی فرد در وهله نخست و تعالی و شکوفایی و توسعه اجتماعی در وهله بعد را به دنبال دارد. از این رو توسعه و حفظ مساجد به عنوان کانون های فرهنگی منطقه ای و محلی ضرورت تام دارد، چراکه چنین کانون هایی مطمئن ترین ضامن حفظ و توسعه فرهنگ و هویت منطقه ای و محله ای و تقویت هویت فرهنگ شهری است. به طور کل می توان از مسجد به عنوان طلیعه دار فرهنگ های محلی و منطقه ای نام برد، چراکه مساجد افراد را به یکدیگر نزدیک تر کرده و شرایط داد و ستد و ارتباطات اجتماعی و شکل گیری مناسبات فرهنگی و هویت محله ای را فراهم می آورند.
آسیب ها و چالش های فراروی فرهنگ دینی
از جمله عمده ترین آسیب های فراروی فرهنگ و هویت دینی ساختارهای اجتماعی به ویژه در سطح محله ای می توان از موارد ذیل نام برد:
1.روزآمد نبود نهادها، مراکز دینی و مساجد و عدم معرفی مناسب و کارآمد دین و فرهنگ با استفاده از روش های سنتی.
2.عدم برخورداری نیروهای انسانی نهادهای دینی و مساجد به ویژه مساجد محله ای از کارایی و دانش لازم.
3.خلاء وجود فرهنگ دانشگاهی به عنوان اتاق فکری مختص فرهنگ دینی
4.وجود نهادهای متعدد دینی و عدم مرکزیت مساجد به عنوان اصلی ترین نهادها و کانون های بسط و تقویت فرهنگ و هویت اسلامی
5.عدم برخورداری مساجد به ویژه مساجد محله ای از مدیریت سازمانی منسجم
چالش عمده پیش روی فرهنگ و هویت دینی در ابزارهای فعالیت فرهنگی یا تبلیغی نیست، بلکه چالش اساسی زاییده آن است که نیروی انسانی ماهر، مدیر و خلاق وارد عرصه نشده و مجموعه امور فرهنگ دینی در اختیار نهادها و افرادی است که معدل تحصیلات آنان حتی از دیپلم متوسطه نیز پایین تر است.
همین مساله موجب به وجود آمدن معضل مدیریت شده است به دلیل همین مساله ناچارا نهادهای دینی متعددی ایجاد شده و از آنجا که اتاق های فکری نیز به وجود نیامده است، لذا افراد غیر متخصص با سطح تحصیلات پایین، اقدام به ایجاد نهادهای متعدد دینی با نیت تقویت و توسعه فرهنگ و هویت اسلامی کرده و در عوض به دنبال اعتبار و بودجه و مسایل جاری رفتند، از این رو ناچارا می بایست در حوزه های فرهنگ دینی از حوزه های دانشگاهی بهره بیشتری برده و با همکاری روحانیون آگاه مستقر در مساجد محل و دانشگاهیان مطلع از تکنولوژی مدرن و صنعت ارتباطات و تحولات جهانی شدن در راستای طراحی و ترسیم سیاست و استراتژی اساسی برای تقویت و توسعه فرهنگ و هویت اسلامی در جوامع شهری که نهایتا به توسعه فرهنگ محله ای و شهری منتهی می گردد تلاش کرد.
برگرفته از کتاب فروغ مسجد
نظر شما