«قریش»؛ سوره ای مهم در ارتباطات میان فرهنگی

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست الگوی ارتباطات میان فرهنگی از دیدگاه قران کریم عصر دیروز 13 دی با حضور دکتر سیدمحمدعلی غمامی و حجت الاسلام دکتر اصغر اسلامی تنها در پژوهشگاه فرهنگ، ارتباطات برگزار شد.

حجت الاسلام دکتر اصغر اسلامی تنها در این نشست گفت: اگر در وضعیتی قرار گرفتیم که دو فرد از هم متمایز شدند و قرار است ارتباط ایجاد کنند چه می شود که دیگرشناسی جایگزین دیگرستیزی می شود. طراحی این الگو مبتنی بر نگاه انسان شناختی است.

حجت الاسلام دکتر اسلامی تنها ادامه داد: ابتدا باید پاسخ دهیم که چرا فرد و دیگری متمایز شدند. در وضعیت طبیعی خود از دیگری متمایز نیست وقتی انسان از وضعیت طبیعی خارج می شود جریان متمایز خود و دیگری رخ می دهد.

وی اظهار داشت: در رویکرد انگلیسی، آلمانی و فرانسوی به ترتیب انسان حیوان اجتماعی، حیوان ناطق و حیوان سیاسی است. از دیدگاه قرآن انسان حی متاله است. الگوی ارتباطات میان فرهنگی به ترتیب در رویکرد انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و قرآنی تطابق، تحاور، تعاون و تعارف است.

این پژوهشگر تصریح کرد: سنت آمریکایی می گوید تفاوت انسان ها با بقیه موجودات این است که ما دست داریم و زبان را هم با دست توضیح می دهد. برای فرانسوی ها انسان علاوه بر دست زبان هم دارد. سنت آلمانی می گوید انسان ها دست به زبان دارند اما زبان فقط زبان گفتار و گفتمان نیست ابزار تفکر هم هست بدین ترتیب سه نظریه زبانی شکل می گیرد.

حجت الاسلام دکتر اسلامی تنها بعد از پخش چند دقیقه ای از فیلم سرزمین میمون ها در این نشست در مورد این فیلم گفت: فیلم سرزمین میمون ها بر مبنای نظریه داروین است در قسمت اول این فیلم بیولوژیست ها روی بیماری آلزایمر کار می کنند و به میمون ها دارویی را تزریق می کنند که آنها حرف می زنند. قسمت دوم این فیلم بازسازی وحشی بد است و به نوعی نماد داعش است.

وی عنوان کرد: در الگوی فرانسوی خود و دیگری فقط در حد تماس هستند و می توانند به هم کمک کنند اما در درون جهان هم وارد نمی شوند، طبق این الگو می توان گفت شیعه و سنی می توانند تعاملات اقتصادی داشته باشند بدون اینکه به حوزه های تابویی هم وارد شوند. برای فرانسوی ها تمدن و برای آلمانی ها فرهنگ مهم است.

این پژوهشگر در مورد مدل ارتباطی میان فرهنگی از دیدگاه قرآن عنوان کرد: در مدل قرآنی نیاز به جهان دیگری داریم انسان وقتی به دنیا می آید و وارد تاریخ می شود در لحظه ورود خیلی چیزها همراهش است و مهمترین چیزی که همراه اوست و قرآن بر آن تاکید دارد، فطرت است. در حقیقت انسان از دیدگاه قرآن در بدو ورود به تاریخ خالی نیست و صفحه سفید نیست که با فرهنگ و تمدن پر شود.

وی مدل ارتباطات میان فرهنگی از دیدگاه قرآن را مدل تعارف نام برد و افزود: برای تعارف استماع، اعتراف، تعرف و تعریف باید باشد. می توانیم با تکیه بر فطرت گفت و گو کنیم با تکیه بر فطرت همگرایی رخ می دهد.

حجت الاسلام دکتر اسلامی تنها سوره قریش را یکی از سوره های مهم قرآن از نظر ارتباطات میان فرهنگی دانست و گفت: قریش از مکه خارج شدند و به شام رفتند، خدا به قریش تذکر می دهد که شما وارد حوزه دیگری شدید و نتیجه کنش میان فرهنگی الفت بود. در این مسیر دزدان و راهزنان به شما حمله نکردند زیرا شما در شهری زندگی می کردید که کعبه در آنجا بود.

این پژوهشگر تصریح کرد: قرار است خود و دیگری با فطرت و دین کار کنند، در ادبیات قرآن کریم دین موازی فطرت است، دیگری خالی از وجه اشتراک نیست زیرا اگر دیگری مسلمان نباشد اما فطرت دارد.

وی با اشاره به اهمیت استماع در تعارف اظهار داشت: شرایط زمانی و مکانی باید مناسب باشد تا خود و دیگری وارد گفتگو شوند. ما می توانیم استماع را سیاستگذاری کنیم به عنوان مثال می توانیم کاری کنیم که روحانیون و یا مثلا سازمان تبلیغات اهل استماع باشند، این مثال در مورد روحانیون به این ختم می شود که روحانیون فقط خطیب نباشند بلکه حرف جوانان را بشنوند.

حجت الاسلام دکتر اسلامی تنها با بیان اینکه آیه 13 حجرات ناظر بر استماع از دیگری است، گفت: باید حرف هم را بشنویم خود وظیفه استماع دارد در این صورت دیگری هم استماع می کند در آیه 13 سوره حجرات خطاب قرآن به تو است، تو باید اهل استماع باشی. اگر هر دو نفر متکلم باشند نمی توانند با هم حرف بزنند و جدل ایجاد می شود.