خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: آسیای مرکزی به عنوان بخشی از گستره حوزه تمدنی ایران از جایگاه ویژ‌ه‌ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده و است. وجود اشتراکات و پیوندهای تاریخی، فرهنگی بین ایران و این منطقه و نیز استفاده از قلمرو ایران به عنوان اقتصادی‌ترین مسیر برای کشورهای حاضر در این منطقه برای دستیابی به آبهای آزاد و بازارهای جهانی به دلیل محصور بودن آنها در خشکی، فرصت‌های بالقوه‌ای را پیش روی ایران قرار داده و به نوعی موجب شده تا زمینه مناسبی برای گسترش مناسبات فراهم شود. پس از فروپاشی اتحاد شوروی و ایجاد سازمان کشورهای مستقل هم‌سود توجه بسیاری از کشورهای قدرتمند منطقه‌ای و بین‌المللی، به صورت خواسته یا ناخواسته، به دلیل منابع استراتژیک (نفت و گاز) و موقعیت ژئوپلتیک به این منطقه جلب شد. در این بین، یکی از کشورهایی که ایران طی سال‌های پس از فروپاشی شوروی سعی در گسترش روابط با آن داشته، قزاقستان است.
باشگاه اندیشه در یادداشتی با عنوان "تأملی بر روابط اقتصادی ایران و قزاقستان" نوشته است: "جمهوری اسلامی ایران در 16 دسامبر 1991 قزاقستان را به رسمیت شناخت. هرچند دو کشور از همان ابتدای استقلال قزاقستان تعاملات پراکنده اقتصادی خود را آغاز کردند، اما برگزاری نمایشگاه کالاهای مصرفی جمهوری اسلامی ایران در آلماتی در سال 1992 نقطه آغازی بر شناسایی زمینه‌های همکاری اقتصادی و تجاری میان دو کشور بود. در این راستا و در همین سال، دو شرکت ایرانی فعالیت خود را در این کشور آغاز نموده که زمینه‌های کاری آنها خرید برخی مواد اولیه مانند سیمان و فولاد بود. در بخش دولتی نیز عمدة تعاملات اقتصادی تهران و آستانه متمرکز بر خرید منابع نفت، زغال سنگ، سیمان، گندم و گوشت بوده است. در ششمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی، علمی و فنی دو کشور در سال 2001 میلادی که در آستانه برگزار شد، بخش‌های مختلف همکاری اقتصادی میان دو طرف مرور و ضمن بررسی مشکلات، راهکارهای جدیدی نیز برای توسعه مناسبات مشخص شد.
قزاقستان در میان کشورهای حوزه «سی‌آی‌اس» رتبه دوم را در ترانزیت کالا از خاک جمهوری اسلامی ایران دارد. این میزان با آغاز ترانزیت سالانه 200 هزار تن پنبة ازبکستان از طریق بندر اکتائو قزاقستان به بندر امیرآباد در استان مازندران و همچنین افتتاح دفتر راه آهن قزاقستان در تهران و الحاق این کشور به کریدور ترانزیتی شمال- جنوب بیش از گذشته گسترش خواهد یافت. در حال حاضر روزانه در حدود 20 هزار بشکه نفت قزاقستان از طریق بندر نکا سوآپ می‌شود که با تکمیل طرح تجهیز و ایجاد برخی تغییرات در پالایشگاه‌های تهران و تبریز و ساخت زیرساخت‌های لازم در مناطق شمالی، این میزان می‌تواند به روزانه 200 هزار بشکه افزایش یابد. سوآپ نفت قزاقستان علاوه بر دریا از طریق خشکی از طریق راه‌آهن نیز انجام می‌شود. افزون بر نفت خام، جمهوری اسلامی ایران بخشی از محصولات و فرآورده‌های نفتی را نیز از قزاقستان وارد می‌کنند."
این گزارش می افزاید: در راستا افزایش تعاملات میان ایران و قزاقستان ایرنا خبر داده است که : "بگین کانالوویچ سیدآخ ماتوف، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری قزاقستان در پایان سومین نشست وزیران حمل و نقل کشورهای حاشیه دریای خزر از امضای توافق افزایش سفرهای هوایی بین این کشور و ایران در بیست وششم و بیست وهفتم دی ماه خبر داد. بر اساس این توافق سفر هوایی بین دو کشور به 14 پرواز در هفته می رسد و منطقه های پروازی نیز افزایش می یابد. بدون شک افزایش تعامل اقتصادی، همکاری در بخش حمل و نقل را نیز توسعه خواهد داد."
یادآور می شود: هرچند ایران شریک استراتژیک قزاقستان محسوب نمی‌شود، اما دو کشور طی سال‌های اخیر دو کشور بر ضرورت توسعه همکاری‌های دو‌جانبه در زمینه‌های مختلف تأکید کرده و گام‌های عملی زیادی نیز در این زمینه برداشته‌اند. در همین راستا و با عنایت به ظرفیت‌های بسیاری اقتصادی در قزاقستان، این کشور برای ایران و شرکت‌های ایران دارای اهمیت زیاد بوده و در مقابل، آستانه نیز با توجه به موقعیت مناسب ژئوپولیتیکی ایران، نسبت به گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی با تهران اهتمام عملی داشته است.
نظر شما