مسجدی به بلندای زندگی یک محل/مناره های این مسجد شاخص اند

به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، در بافت سنتی منطقه 17 تهران مساجد متعددی وجود دارد، شاید از نظر آمایشی این منطقه را بتوانیم جزو مناطقی محسوب کنیم که با توجه به بافت جمعیتی اش از تعداد مساجد مناسبی برخوردار است.

با این مقدمه اگر گذرتان سمت خیابان ابوذر خورد، درست در مجاورت شهرداری منطقه 17 با مسجدی نه چندان بزرگ مواجه خواهید شد که با وجود آنکه مساحت چندانی ندارد اما در این محل همه آن را می شناسند. در واقع با وجود آنکه به فاصله چند چهارراه با مسجد امام حسن عسکری(ع) چندین مسجد دیگر هم قرار دارد اما با این وصف این مسجد جایگاه دیگری در سطح محله و منطقه و البته ناحیه شهید مصطفی خمینی مرکز رسیدگی به امور مساجد دارد.

تصمیم گرفتیم تا سری به این مسجد بزنیم و بررسی کنیم که چرا این مسجد شاخص است. این گزارش را در ادامه و در دو بخش خواهید خواند چراکه به اندازه ای فعالیت های این مسجد و البته فضای آن جالب توجه بود که تصمیم گرفتیم در دو بخش به آن بپردازیم.

حضور و تهیه گزارش ما از این مسجد نزدیک شب یلدا یا همان شب چله خودمان است. در نتیجه دور تا دور مسجد که مملو از مغازه های رنگارنگ است رنگ و بویی از شب چله دارند به خصوص کسبه صنف میوه که در این محله تعدادشان بیشتر است. انارهای تزئین شده و سبدهای مخصوص شب چله اطراف مغازه های دور مسجد موج می زند. از کنارشان عبور می کنیم و به سمت مسجد خیابان ابوذر می رویم. وقتی خوب سرتاسر خیابان را نگاه می بینیم در بدو ورود با ساختمانی مواجه می شویم که دو مناره دارد، دو مناره جالب و همین سندی است که این ساختمان یک مسجد است، مناره هایی نه مثل مناره های عادی بلکه اندکی متفاوت، تفاوت هم از نظر ارتفاع و هم از نظر سازه. این مناره ها از دل ساختمان مسجد ایجاد شده اند. هیچ سازه جدیدی به مسجد اضافه نشده است و همین سبب جذابیت آن شده است.

ساعت 12 ظهر است و تقریبا چیزی تا اذان ظهر نمانده است. بوی اسپند فضای مسجد را پر کرده است. ورودی مسجد را حیاط کوچک و مربعی شکل احاطه کرده است و از داخل همان حیاط است که در طبقه اول این مسجد نه چندان بزرگ به شبستان برادران می رسیم. درست به فاصله یک متر آن طرف حصاری قرار گرفته است که پشت این حصار راه پله های بخش خواهران قرار دارد.

پله ها را یکی پس از دیگری بالا می روم و وارد بخش خواهران می شوم. کف مسجد پوشیده از فرش های قرمز و نو است. به نظر این فرش ها را تازه خریده اند. تمام معماری و  فضای این مسجد تازه ساز است. البته بهتر است بگوییم بازسازی اساسی چرا که تا قبل از این بازسازی اصلا شاخصه ای از معماری یک مسجد در این بنا دیده نمی شد. با این حال امروز این مسجد ساخته شده است و فضای گرمی میان مامومین آن وجود دارد.

با طنین انداز شدن اذان ظهر دسته دسته مردم به مسجد می آیند، اساسا یکی از تفاوت های این مسجد هم همین موضوع است که مردم در هر سه نوبت به مسجد می آیند و این گونه نیست که مثل برخی مساجد نوبت اقامه نماز مغرب و عشا جمعیت در مسجد موج بزند و در وقت های دیگر مسجد خالی باشد. این مسجد با وجود اینکه دور تا دور آن را مغازه ها و کسبه صنوف مختلف گرفته اند همواره مملو از جمعیت است. هم بخش زنانه و هم بخش مردانه مملو از جمعیت نمازگزاری است که در مسجد حضور دارند.

اینجا بافت یک منطقه سنتی است، خوب که به صف نمازگزاران نگاه می کنم مادرانی را می بینم که بچه های خردسال شان را همراه خود به مسجد آورده اند. بعد از نماز سر بحث را با یکی از آنها باز می کنم. می گوید آمدن به مسجد جزو برنامه روزانه اش است و در هر شرایطی که باشد و هرچه قدر هم کار داشته باشد با وجود بچه کوچک به مسجد می آید چون دوست دارد نمازش را به جماعت بخواند. اکثر بانوانی هم که در این مسجد حضور دارند یکدیگر را می شناسند. شاید فقط چندنفری باشند که گذری و در حال عبور به این مسجد آمده باشند و جزو مامومین ثابت نباشند.

بعد از اقامه نماز پله ها را یکی پس از دیگری پایین می آیم و طبق قرار قبلی به دفتر امام جماعت مسجد می روم.

حجت الاسلام «فقیه» امام جماعت این مسجد میزبان ماست. او خود از دوران نوجوانی در این مسجد حضور داشته است و همه اهل محل و اهالی مسجد او را می شناسند. شاید یکی از عللی که بچه ها در این مسجد حضور جدی دارند همین باشد که والدین شان امام جماعت این مسجد را به خوبی می شناسند از همان زمان که خود هم جزو مامومین بود و به این مسجد رفت و آمد می کرد تا به امروز که در کسوت امام جماعت در این مسجد حضور دارد.

با حجت الاسلام فقیه در مورد فعالیت های مسجد امام حسن عسکری(ع)، رویکرد های مسجد در مناسبت های مختلف، در مورد مسجد داری و بسیاری از بایدها و نبایدهای مرتب با مدیریت یک مسجد به گفت وگو نشستیم.

صحبت های او جای تعمق بسیاری دارد. حجت الاسلام فقیه کسی است که نه تنها امام جماعت است بلکه در حوزه های دیگر فعالیت دارد و تدریس از جمله فعالیت های اوست اما با این حال همواره در مسجد حضور می یابد.

در بخش بعدی این گزارش حاصل گپ و گفت ما با حجت الاسلام فقیه را خواهید خواند.