خبرگزاری شبستان: بی تردید از مناقشه انگیزترین مباحث چند سال اخیر کشور در عرصه باورها و ارزش های اجتماعی مسئله حجاب و نیاز جامعه اسلامی به این فرض الهی است که به دلیل کمرنگ شدن آن به ویژه در دهه 80 راهکارهای مختلفی را به کمک طلبیده است.
تصویب قانون عفاف و حجاب در شورای عالی انقلاب فرهنگی و آغاز به کار گشت های ارشاد که با اعتراضات شدید مواجه شده از جمله تلاش هایی است که در مقابله با این پدیده که سوغات مخرب غرب است، صورت گرفته و البته چندان توفیقی در مسدود کردن این سیل جوشان که در چهره زنان و حتی مردان بروز یافته نداشته است.
این مسئله چالش برانگیز که عده ای آن را ساخته و پرداخته انقلاب اسلامی دانسته و ضرورتی به رعایت آن احساس نمی کنند نه تنهادر مکتب انسان ساز اسلام بلکه در دیگر ادیان الهی و حتی برخی مکاتب ساخته ذهن بشر از ارزشی والا برخوردار است چراکه در اتزام به رعایت آن است که زن ارزش وجودی یافته و دامانش آمده پاشیدن بذر انسانی می شود.
از این رو در مقاله ذیل ضرورت حجاب به عنوان هنجاری انسانی نه صرفا دستوری اسلامی از منظر قرآن، کتاب سعادت بشریت و سنت به عنوا مصحف ناطق برای مخاطبان تبیین می شود:
قرآن و مبانی تحول در فرد و جامعه
قرآن کریم برای صعود انسان به قله انسانیت و عروج او تا بالاترین مراتب قرب الهی، به تمام جنبه های وجودی او و حوزه های گوناگون زندگی بشری توجه کرده است. پس بر منشا اصلی تحول؛ یعنی دگرگونی درونی در انسان تاکید می کند و راه رستگاری را در تزکیه نفس می داند آنجا که می فرماید:
"قد افلح من زکئها*و قد خاب من دسئها"(سوره توبه، آیه 71).
"همانا رستگار گشت کسی که نفس خویش را پاک کرد و درون خود را از زشتی ها زدود و به یقین، کسی که نفس خود را آلوده ساخته، نومید و محروم گشته است."
از دیگر سو، به نقش بستر اجتماعی و روابط حاکم بر جامعه در گرایش انسان ها به خوبی ها و دوری از زشتی ها توجه کامل دارد. همچنین ایمان آورندگان را به تلاش برای گسترش نیکی ها و محو بدی ها فراخواند:
"والمومنون والمومنات بعضهم یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر"
"زنان و مردان با ایمان، دوستدار و یاور یکدیگرند. به نیکی و خوبی ها فرمان می دهند و از زشتی ها باز می دارند. "
تنظیم قوانین و مقررات اجتماعی سفارش به جهاد در راه حق و عدل، تعیین مجازات برای مجرمان و پاداش برای نیکوکاران و صدها برنامه تنظیم روابط اجتماعی در قران کریم، همگی به دنبال تغییر بستر جامعه به سوی خوبی ها است تا در این بستر، انسان ها با شتاب بیشتری به سوی تعالی و کمال رهسپار شوند.
راهکارهای گسترش عفاف و حجاب و مقابله با بی بندوباری در قرآن
از نگاه قرآن کریم، اصول و روش های مختلف آموزش، بشارت و انذار، معرفی الگو و امر به معروف و نهی از منکر، اصول بنیادین اثر گذاری درونی و بیرونی بر انسان ها هستند که مبنای تربیت و تهذیب نفس انسان ها و گرایش و پای بندی اجتماع به ارزش ها به شمار می روند. قرآن کریم افزون بر این اصول و مبانی کلی، در زمینه های گوناگون، راه کارهای اجرایی ویژه ای نیز ارائه کرده است. حجاب در اسلام در یک مسئله اساسی تر ریشه دارد؛ یعنی اسلام می خواهد انواع لذت جویی های جنسی، به محیط خانوادگی و چارچوب ازدواج قانونی اختصاص یابد. پس باید پایه های استحکام حجاب را در لایه عمیق تر جست و جو کرد که همان کنترل روابط جنسی، وجود حیا و عفاف در جامعه و جلوگیری از اختلاط است. از این رو، در یافتن راهکارهای گسترش حجاب، بیشترین راهکارها به تنظیم روابط جنسی زن و مرد مربوط می شود؛ زیرا تنظیم صحیح این روابط بهترین عامل در کاهش ناهنجاری ها در رفتار و پوشش زنان و مردان و گسترش و استحکام حجاب اسلامی در جامعه اسلامی است.
برخورد شدید با روابط جنسی نامشروع
حجاب و پوشش ظاهری و رعایت حریم میان زن و مرد، در عفاف و حیای درونی ریشه دارد. هر چه حیای درونی افراد کاهش یابد و آسیب ببیند، رفتار و پوشش ظاهری نیز آسیب خواهد دید. بی حیایی و آزادی در روابط جنسی زن و مرد، زمینه هر گونه حریم ظاهری میان آن دو را ازمیان خواهد برد.
کنترل و محدودسازی نگاه
قرآن کریم برای تنظیم روابط سالم اجتماعی زن و مرد به نکته ای مهم و اساسی اشاره می کند و به مردان باایمان می گوید که چشم های خویش را از زنان نامحرم فرو گیرند. همچنین به زنان مومن فرمان می دهد که نگاه خود را از مردان نامحرم برگیرند. نگاه، نقطه آغازین روابط زن و مرد است که چنانچه کنترل نشود زمینه ساز ادامه ارتباط خواهد شد و پی آمدهای نامطلوبی بر جای خواهد گذاشت.
بنابراین، به خوبی می توان داوری کرد که امروزه در دایره نظر و نگاه در سطح جامعه، با چه وضعیت و شرایطی روبه رو هستیم. عادی شدن نگاه زنان و مردان نامحرم به یکدیگر و پایین بودن حساسیت های افراد در این زمینه، از جمله مسائل مهمی است که متاسفانه کمتر بدان توجه می شود. کم نیستند زنانی که حجاب مناسب ندارند ولی مردان در نگاه به آنان اگر چه بدون قصد، خود را آزاد می بینند. طبیعی و عادی شدن این مسئله ازمشکلات جدی جامعه است.
حجاب (پوشش) زنان
قرآن کریم در پی صدور فرمان کنترل نگاه دستور می دهد تا زنان پوشش خود را کامل کنند و از آنان می خواهد که (اطراف) روسری (مقنعه) هایشان از روی سینه خود افکنند(تا گردن و سینه با آن پوشیده شود)(سوره نور، آیه 31).
پوشش مناسب در زنان، از مهمترین عوامل کاهش تنش ها در روابط با مردان است. بدپوشی و برهنگی نیز بستر تحریک و مزاحمت جنسی مردان در حق زنان را پدید می آورد. از همین رو، قرآن کریم می فرماید:
"ای پیامبر! به همسرانت و دخترانت و زنان مومنان بگو پوشش های بلند( و چادر مانند) شان را به خودشان نزدیک کنند. این (کار) برای این که (به عفت ) شناخته شوند و آزار نبینند، بهتر است"(سوره احزاب، آیه 59).
پوشش مناسب در بانوان، زمینه طمع ورزی بیماردلان را کاهش می دهد و سلامت روابط اجتماعی زنان و مردان را ارتقا می بخشد. بنابر آنچه از آیه های پوشش و تفاسیر معتبر شیعه و اهل سنت بر می آید، پوشش زنان باید شامل پوشش سر و گردن و تمام بدن باشد. لازم است زنان، زینت ها و زیبایی های خویش را از نگاه مردان نامحرم پوشیده نگاه دارند.
پوشیدگی روابط جنسی همسران
قرآن کریم سفارش می کند که روابط زناشویی همسران باید کاملا پنهانی و به دور از نگاه دیگران، حتی فرزندان خانواده باشد. این دستور برای حفظ صفت شرم و حیا در جامعه و جلوگیری از آلودگی های اخلاقی و جنسی است.
"ای مومنان! باید غلامان و کنیزانتان و نیز کودکانی از شما که به سن بلوغ نرسیده اند، سه بار در شبانه روز ( برای ورود به خلوتگاه تان) از شما کسب اجازه کنند. پیش از نماز بامداد و نیم روز که جامه هاتان را بیرون می آورید و پس از نماز عشاء. اینها سه وقت مخصوص( خلوت ) شماست" (سوره نور، آیه 58).
در روایت ها نیز سفارش های فراوانی درباره پنهان ساختن روابط همسران از کودکان آمده است که همگی از ضرورت حفظ حالت شرم و حیا و آشکار نساختن خواسته های جنسی حکایت می کند. آشکار شدن کشش های جنسی در سطح جامعه، زمینه ساز ناهنجاری های جنسی، روابط نامشروع و دیگر نابسامانی ها در روابط زن و مرد خواهد شد. بنابراین، حفظ جامعه از آشکار شدن کشش های جنسی یکی از مهم ترین پایه های گسترش حجاب و عفاف در جامعه اسلامی است(وسائل الشیعه، ج 14، باب 17،ص 93).
تاثر ابزارهای فرهنگ ساز بر ترویج حجاب و عفاف
از همین رو، سزاوار است همه عناصر موثر در فرهنگ و روابط اجتماعی جامعه اسلامی با تمام توان در حفظ حیای جنسی جامعه بکوشند و از همه مهمتر برنامه ریزی های کلان نظام اسلامی نیز باید به سمت و سویی باشد که زمینه های طرح روابط جنسی در سطح جامعه کاهش یابد و در بستر خانواده قرار گیرد.
فیلم های سینما و تلویزیون، کتاب ها و مطبوعات و دیگر نمادهای عمومی در سطح جامعه باید برای حفظ حیای عمومی جامعه حرکت کنند. رسانه ها باید از طرح آشکار و نیمه آشکار مسائل زناشویی بپرهیزند. ناگفته پیدا است گسترش استفاده از شبکه های تلویزیونی خارجی از راه ماهواره ها و پخش سی دی های غیراخلاقی، تا چه حد با آموزه های قرآنی تناقض دارد و در شکستن حریم عفت و حیای جامعه موثر است.
اهمیت زمینه سازی های فرهنگی و اجتماعی از سوی نظام اسلامی برای کاهش عوامل تحریک جنسی آشکار می شود. نظام اسلامی، افزون بر تلاش برای فرهنگ سازی در ترویج پوشش مناسب، باید فرهنگ جامعه را در مسیری به حرکت در آورد که همه افراد جامعه به اصل حجاب و پوشیدگی زنان و اهمیت عوامل تحریک آمیز و التهاب افزا توجه کنند و بدانند حجاب به تنهایی و بدون ملازمات رفتاری آن کافی نیست.
بدین منظور، رسانه های کشور به ویژه رسانه های تصویری باید برنامه های خود را از این زاویه، نقد بررسی و اصلاح کنند. بسیاری از محصولات تصویری رسانه های کشور به ویژه سینما و تلویزیون دچار مشکل استفاده از جذابیت های ظاهری زنان هستند و این برنامه ها، چنین رفتارهایی را در جامعه، عادی و طبیعی، بلکه نهادینه ساخته اند. امروزه بسیاری از زنان و دختران با حجاب، حتی نمی دانند که رفتارها و حالت های آنان ممکن است بسترساز تحریک شهوت مردان نامحرم شود.
روشنگری علمی اندیشمندان و مبلغان جامعه و سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های نظام اسلامی در این باره می تواند آرام آرام جامعه را با این ظرافت های قرآن کریم آشنا سازد و بسترساز گسترش حجاب و عفاف عمومی گردد.
پایان پیام/
نظر شما