به گزارش خبرنگار کتاب شبستان ،حضرت امام حسن بن علی بن محمد ملقب به ابو محمد و ابن الرضا و معروف به عسکری ، یازدهمین امام شیعیان می باشد. درباره تاریخ ولادت، محل ولادت امام حسن عسکری (علیه‌السلام) میان مورخان اختلاف است، اما مشهور این است که ایشان در ماه ربیع الثانی سال ۲۳۲ ق چشم به جهان گشود. ایشان و پدرش بزرگوارشان، امامین عسکریین نامیده می شوند زیرا شهری (سامرا) که در آن مجبور به زندگی بودند، در واقع یک کمپ نظامی بود. مدت کوتاه حیات امام حسن عسکری(ع) به سه دوره تقسیم می شود. ایشان تا چهار سال و چند ماهگی و به قولی تا 13 سالگی از عمر شریفشان در مدینه به سر بردند، تا 23 سالگی به اتفاق پدر بزرگوارش در سامرا زندگی کردند.ایشان با شهادت پدرشان،حضرت امام هادی در سال ۲۵۴ق به امامت رسید، امامت ایشان، شش سال بیشتر به طول نیانجامید، ولی در این زمان کوتاه حوادث مهمی رخ داد.
اهمیت دوران امامت ایشان زمانی آشکار می‌شود که به مسئله غیبت و اهمیت آن پی ببریم، چرا که حضرت باید در این مدت کوتاه مقدمات لازم برای انتقال شیعه از مرحله حضور به مرحله غیبت را فراهم می‌کرد.
امام حسن عسکری(ع) بیانی شیرین، جذاب و شخصیتی الهی داشتند. ایشان مفسری بی نظیر برای قرآن مجید بودند و راه مستقیم عترت و شیوه صحیح تفسیر قرآن را به مردم و به ویژه برای اصحابشان در ایام عمر کوتاه خود آموزش دادند.
امام حسن عسکری(ع) در مدت کوتاه امامت خویش با برخی از خلفای عباسی معاصر بود که شدیداً از جانب این خلفا تحت فشار و محدودیت بود به طوری که علاوه بر سکونت اجباری در محله نظامی حتی آن حضرت را در زندان نیز محبوس نمودند.
اما ایشان در عین حال از مبارزه با حکومت ستمگر و حفظ یاران و شیعیان خود و ایجاد شبکه ارتباطی با شیعیان مناطق مختلف ازطریق تعیین نمایندگان و ارسال پیام ها و پیک ها و فعالیت های سری سیاسی، حمایت و پشتیبانی مالی از شیعیان، تقویت و توجیه سیاسی رجال و عناصر مهم شیعه در برابر مشکلات در آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت فرزند خود امام دوازدهم دست برنداشت.
سرانجام حضرت امام حسن عسکری در تاریخ اول ربیع الاول سال ۲۶۰ ق به دستور معتمد عباسی، مسموم شده و در روز هشتم همان تاریخ به شهادت رسید و پیکر پاک آن حضرت، پس از این‌که فرزندش، امام زمان (عج) در حالی که پنج سال بیشتر نداشت بر او نماز خواند، در خانه خود در سامرا و در کنار مرقد پدرش به خاک سپرده شد.
از تألیفاتی که به امام حسن عسکری(ع) نسبت داده می شود می توان به «تفسیر قرآن کریم»، «نامه آن حضرت به اسحاق ابن اسماعیل نیشابوری»، «مجموعه حکم، مواعظ و کلمات قصار امام(ع) در کتاب های حدیث و تاریخ» و «رساله المنقبه» در مسایل حلال و حرام که «ابن شهرآشوب» در کتاب «مناقب» از آن سخن گفته است، اشاره کرد.
و از جمله اثاری که درباره ی امام حسن عسگری(ع) تحریر شده است و مطالعه آنها را به علاقه مندان پیشنهاد می شود می توان به کتاب های زیر اشاره کرد:
«آخرین خورشید پیدا»
کتاب «آخرین خورشید پیدا» که توسط واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران تألیف و منتشر شده شامل نگرشی کوتاه و اجمالی بر زندگانی امام یازدهم شیعیان، حضرت حسن عسکری (ع) است.
این کتاب با استناد به روایات و وقایع تاریخی، سعی در تبیین زندگانی امام حسن عسکری نموده و هدف آن بیشتر بیان سیره علمی حضرت در دفاع از حریم ولایت، به خصوص زمینه سازی برای زعامت ولی عصر بوده است.برخی ازعناوین کتاب حاضر عبارت اند از؛«ولادت نور» ،«آخرین خورشید پیدا» ، «زندگی در محاصره ی دشمن»، «نگاهی به عملکرد دشمن»، «رقیب یا یاور؟» ،«رفع مشکل نه بداء» ، «ناشناس ماندن» ، «برخی ویژگی های امام«، «دلسوزی و مراقبت نسبت به شیعیان»، «گواهی دشمنان بر فضیلت امام»، «تأملی در معجزه ی باران»، «مبارزه و ستم ستیزی امام» ، «خلفای جور معاصر با امام عسکری» ، «در آرزوی وصال»، «امام عسکری و غیبت حضرت مهدی» ، «در انتظار شهادت» ، «توطئه و فریب»، «پس از امام» ، «آغاز فتنه ها» و «در سایه سار کلام امام».
«سخنان گهربار امام حسن عسگری (ع)»
کتاب حاضر به قلم «منصور کریمیان» سیزدهمین جلد از مجموعه کتاب‌های «فانوس هدایت»، حاوی زندگی‌نامه «حسن بن علی(ع)»، امام یازدهم شیعیان است. نویسنده در این کتاب در دو فصل سیره و رهنمودهای امام حسن عسکری(ع) را بیان و سپس مبارزه سیاسی امام(ع) و دوران حاکمیت حاکمان ظالم آن زمان را بررسی کرده است. ولادت حضرت امام حسن عسکری(ع)؛ شهادت امام عسکری(ع)؛ سیره فردی و اجتماعی امام حسن عسکری(ع)؛ رهنمودهای تربیتی اجتماعی امام حسن عسکری؛ خلفای دوران امام و ظلم آنها؛ علل دشمنی خلفا با امام عسکری(ع) و روضه حضرت حسن عسکری(ع) برخی از عنوان‌های بخش‌های کتاب هستند. این کتاب را انتشارات اشرفی منتشر کرده است.
«در آستانه غیبت: زندگانی امام حسن عسکری (علیه‌السلام)»
كتاب حاضر تألیف «محمد دشتی» و «مهدی صادقی» که توسط نشر فیض کاشانی منتشر شده است، برای گروه سنی كودك به نگارش درآمده و سیزدهمین شماره از مجموعه «نگاهی به زندگی چهارده معصوم» است. نویسنده در این کتاب سعی دارد با زبانی مناسب حال و درك مخاطب خویش، به روایت داستان زندگی امام یازدهم، حضرت امام حسن عسگری (ع) بپردازد و مخاطب را با زوایای مختلف زندگی ایشان آشنا سازد.
«حیاه الامام العسکری (ع): دراسه تحلیلیه تاریخیه علمیه لحیاه الامام الحسن العسکری(ع)»
کتاب حاضر که به قلم «جواد طبسی حائری» نوشته شده، شرح فضایل و مناقب و سیره زندگی امام حسن عسكری (ع) است كه به صورت تحلیلی و با قلمی روان و با استناد به متون روایی و تاریخی انجام یافته است. این اثر دارای جنبه های مثبت فراوان است. که اولین جنبه آن، گستردگی کار مولف محترم و در عین حال پرهیز از قلم فرسایی است. نویسنده از زوایای مختلف به زندگانی امام(ع) نگریسته است. ویژگی دیگر این اثر، فصل بندی و دسته بندی مقبول مطالب است. بخش مهم كتاب به تحلیل شرایط و زمینههای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی قرن سوم اختصاص یافته و خلفا و سیاستمداران عصر امام حسن عسكری و سیاستها و برنامههای آنها معرفی شده و نیز از مواعظ و حكمت های امام و دانشمندان، محدثان و عالمانی كه از آن حضرت بهره بردهاند نام برده شده است.گفتنی است که این کتاب را دفتر تبلیغات اسلامی حوزه ی علمیه ی قم منتشر کرده است.
«در مکتب امام حسن عسکری (ع)»
کتاب «در مکتب امام حسن عسکری (ع)» نوشته ی «علی قائمی» که از سوی انتشارات «پیام مقدس» منتشر شده است، ضمن این که گزارشی از شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دینی عصر امام حسن عسكری (ع) به دست می دهد، از خدمات و سیره و شخصیت حضرت بحث صحبت کرده و پارهای از آیندهنگریها و تلاشهای فرهنگی و الهی امام حسن عسكری(ع) را روشن ساخته است.
«الحیاه السیاسیه للامام الحسن العسکری (ع)»
این کتاب در واقع بیان گوشه‌هایی از زندگانی و شخصیت «امام حسن عسکری»(ع) است. در این اثر ضمن نگاهی کوتاه به دوران مختلف زندگانی امام حسن عسکری به اثبات امامت ایشان پرداخته شده و دلایل عقلی و نقلی (نصوص وارد شده) بر امامت آن امام بیان گردیده و برخی از معجزات و کرامات ایشان مبنی بر اثبات امامت آن امام نقل شده است. در ادامه نویسنده با توجه به جو سیاسی و اجتماعی حاکم بر عصر زندگانی امام حسن عسکری به موضع‌گیری‌های سیاسی آن امام در قبال معتمد عباسی اشاره کرده و رسیدگی ایشان به امور مختلف شیعه و نتایج اتخاذ سیاست‌های امام در قبال حکومت عباسیان تبیین گردیده است. نویسنده همچنین به هدایت‌های روشنگرانه فرهنگی و دینی امام حسن عسکری و امام هادی(ع) در قبال اندیشه‌های انحرافی آن زمان نیز اشاره نموده است. گفتنی است که کتاب حاضر به قلم« عصری بانی» و از سوی« نشر دارالحبیب »منتشر شده است.
از دیگر کتاب هایی که پیرامون زندگی امام حسن عسکری نوشته شده و مطالعه آنها به علاقه مندان توصیه می شود:
«زندگانی حضرت امام حسن عسکری علیه السلام، گروهی از علمای لبنان، ترجمه حمید رضا کفّاش، تهران، عابد، 1379»
« زندگانی حضرت امام حسن عسکری علیه السلام رضا استادی، قم، دفتر نشر برگزیده، 1380، »
« زندگی و سیمای امام حسن عسکری علیه السلام، محمدتقی مدرّسی، ترجمه محمد صادق شریعت، تهران، انصارالحسین علیه السلام، 1372، وزیری»
« زندگانی امام حسن عسکری علیه السلام، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، نسل جوان، 1356، رقعی»
« زندگانی عسکریّین و تاریخچه سامرّا، ابوالقاسم سحاب، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1375 قم»
« زندگانی امام حسن عسکری علیه السلام، باقرشریف قرشی، ترجمه سید حسن اسلامی، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1374، وزیری»
«ستارگان درخشان؛ سرگذشت حضرت امام حسن عسکری علیه السلام، محمدجواد نجفی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1381، جیبی»
«سیمای سامرّا؛ سینای سه موسی، محمد صحّتی سردرودی»
«سرگذشت حضرت امام حسن عسکری علیه السلام، محمدجواد نجفی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، جیبی»
«شهر بی حصار؛ داستان زندگی امام حسن عسکری علیه السلام، رضا شیرازی، تهران، پیام آزادی»
«غریب تنها؛ زندگی امام حسن عسکری علیه السلام، مهدی شمس الدّین، قم، نورنگار، 1377، پالتویی»
«عجائب و معجزات شگفت انگیزی از امام حسن عسکری علیه السلام، قم، گل یاس، 1379، رقعی»
«کرامات و مقامات عرفانی امام حسن عسکری علیه السلام، علی حسینی قمی، قم، نبوغ، 1381، رقعی»
نظر شما