به گزارش خبرگزاری شبستان، دغدغه مدیریت فرهنگ و به طور خاص مدیریت مساجد مقوله جدیدی نیست و در برخی مراکز علمی و دانشگاهی در قالب رشته های رسمی دانشگاهی مورد توجه است. آنچه سوال بر انگیز است این که چرا تاکنون به این موضوع به نحو در خور توجه نشده است؟
شاید جواب این سوال در توجه به این باور عمومی باشد که معتقدند مدیریت مسجد پیچیده نیست که بخواهیم برای آن رشته طراحی کنیم. در حالی که وقتی به کارکردهای مسجد در اسلام نگاه می کنیم انبوهی از وظایف متوجه مسجد است در حالی‌که هم اکنون به کارکرد حداقلی تنزل یافته است. طراحی یک رشته تخصصی برای مدیریت امور مساجد می تواند گام مهمی در این راستا باشد.
ایده:
طراحی رشته مدیریت امور مساجد به عنوان یک رشته تخصصی در سیستم آموزشی دانشگاهها
هم‌اکنون دوره‌های متعدد آموزشی رسمی و غیر رسمی در سطح دانشگاهی و حوزوی با محوریت تربیت نظری در علوم انسانی و اجتماعی در سطح ملی و بین المللی طراحی و اجرا می شود. به نظر می رسد با توجه به اهمیت وضرورت توجه به مسجد و پیچیدگی اداره این مکان مقدس در سطح خرد و کلان لازم است رشته آموزشی مستقلی در مقطع کارشناسی ارشد، برای حصول به اهداف والای تمدن اسلامی و الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت با محوریت مسجد طراحی شود.این ایده برگرفته از مقاله «بررسی و پیشنهاد الگوی اولیه برنامه درسی کارشناسی ارشد مدیریت امور مساجد» نوشته دکترمیثم لطیفی می‌باشد. در این ایده به شرح اجمالی ضرورت، الزامات و برنامه‌ی درسی پیشنهادی این رشته پرداخته شده است.
توضیح تفصیلی:
برنامه درسی پیشنهادی رشته مدیریت امور مساجد: با عنایت به الگوی برنامه درسی و همچنین با توجه به ساختار برنامه درسی مصوب در وزارت علوم برنامه پیشنهادی رشته مدیریت امور مساجد به صورت زیر پیشنهاد می‌شود. عنوان رشته: مدیریت امور مساجد
۲.مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد
۳.طول دوره: دو و نیم سال
۴. سابقه‌ی دوره: تأسیسی g اصلاحیc تصویبیø
۵. ضرورت راه‌اندازی دوره:
۶. سیاست‌های اتخاذ شده در تدوین برنامه درسی
۷.میان رشته‌ای بودن
.۸ دانشجو و طلبه در کنار هم
دستاوردهای ایده:
اهداف کلی دوره:
با عنایت به استعداد، توانایی و سطح مسئولیت‌پذیری دانشجو و بر اساس آموزه‌های اسلامی و معارف ناب قران و اهل‌بیت علیهم السلام و منویات ولی معظم فقیه و با تاکید بر مطالعات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای و فرارشته‌ای این دوره با هدف کلی اقامه نماز در جامعه اسلامی و نیل به مسجد طراز اسلامی در چهار مسیر برگزار می‌شود:
الف) تربیت امام جماعت در تراز مسجد اسلامی در سطح ملی و بین المللی از بین طلاب علوم دینی با حداقل مدرک سطح ٢ در بدو ورود.
ب) تربیت معین امور مسجد(جهت عضویت در هیات امنا، مدیریت امور داخلی مسجد و …) در تراز مسجد اسلامی از بین طلاب علوم دینی با حداقل مدرک سطح ٢ در بدو ورود و یا کارشناسی رشته های مرتبط مثل مدیریت، حقوق، الهیات، معماری ، علوم اجتماعی، روان‌شناسی، مددکاری اجتماعی، مطالعات خانواده و زنان و …
ب) تربیت محقق و صاحب نظر در مطالعات مسجد از بین طلاب علوم دینی با حداقل مدرک سطح ٢ در بدو ورود و یا کارشناسی رشته های مرتبط مثل مدیریت، حقوق، الهیات، معماری ، علوم اجتماعی، روان‌شناسی و …
ج) تربیت کارشناس و مدیر و مشاور در امر سیاستگذاری امور مساجد از بین طلاب علوم دینی با حداقل مدرک سطح ٢ در بدو ورود و یا کارشناسی رشته های مرتبط مثل مدیریت، حقوق، الهیات، معماری، علوم اجتماعی، روان‌شناسی و …
الف) اهداف شناختی:
دستیابی به عمق و مرزهای مطالعات حوزه مسجد و مدیریت اسلامی
درک و فهم نظریه‌ها و الگوهای مرسوم در مدیریت متعارف و اسلامی.
کاربرد و استعمال نظریه‌ها در عمل و دستیابی به قابلیت واکنش مدبرانه به شرایط واقعی در باب مسجد.
تجزیه و تحلیل و تفسیر مولفه‌ها و اصول مندرج در مدیریت و سازماندهی آنها بر اساس مبانی اسلامی.
ایجاد ساختارهای جدید، مدل‌ها، رویکردها و ایده‌های نو در مدیریت مسجد بر اساس آموزه‌های اسلامی.
ارزشیابی، اعتبارسنجی و بررسی مفید بودن ساختارها و الگوهای موجود مدیریت مسجد.
ب) اهداف گرایشی:
آمادگی برای تجربه و شوق برای اقدام عملی، مطالعه و پژوهش در عرصه مدیریت مسجد.
درونی‌سازی ارزش‌های اسلامی و وصول به اتحاد علم و عالم حول حقیقت اسلام در عرصه مدیریت مسجد.
ج) اهداف مهارتی:
قابلیت در مشاهده دقیق و توانایی در به کارگیری دانش مدیریت بر اساس مبانی و اصول اسلامی در امور مسجد.
کسب مهارت اداره و مدیریت در سطح مسجد و کلان، ملی، منطقه‌ای و جهانی بر اساس باورهای اسلامی.
زینت ها و مستحبات:
تهیه جدول کلی دروس کارشناسی ارشد مدیریت امور مساجد، ایجاد جداول تفصیلی عناوین دروس، طراحی دروس پیش‌نیاز که بر حسب توانایی فرد و صلاح‌دید گروه آموزشی ارائه می شود. دروس مذکور فاقد واحد بوده و فقط قبولی در آن شرط است.، طراحی ردیف عنوان درس، ساعت و توضیحات، طراحی دروس اصلی (مشترک)
جمع بندی و ارایه پیشنهادهای اجرایی و مطالعاتی
در دنیای کنونی بسیاری از پدیده‌ها در قالب سازمان ظهور و بروز می‌یابند و بدیهی است که نهادها و سازمان های مذکور نیازمند مدیریت و راهبری و سیاستگذاری هستند. نویسنده با این دغدغه که مسجد به عنوان مهم‌ترین سازمان اجتماعی در الگوی اسلامی نیازمند مدیریت کردن در سطح خرد و کلان است، مقاله پیش رو را نوشته است. در این مقاله کارکرهای مسجد احصا نشده اند- همانند بسیاری از مقالات که تاکنون نوشته شده اند- بلکه با مفروض دانستن کارکردهای چندگانه مسجد، برنامه درسی رسمی رشته مدیریت امور مساجد را پیشنهاد داده است.
البته طراحی این دوره به معنای غفلت از طراحی دوره های کوتاه مدت برای همه ائمه جماعات خدام و هیت امنا نیست که می توان با برنامه ریزی دوره های موجود همچون سفیران هدایت و دوره های مرکز امور رسیدگی به مساجد را به آن منضم نمود و تکمیل کرد.این رشته را فعلاً بدون گرایش پیشنهاد دادیم ولی در آینده و پس از چند دوره اجرا و بر اساس اهداف دوره، حداقل پیشنهاد گرایش‌های زیر داده می شود:
١ .گرایش توانمندسازی ائمه جماعت،
۲.گرایش اداره داخلی مسجد،
۳.گرایش مطالعات مسجد
۴.گرایش سیاست گذاری مساجد.
در مقام اجرا می‌توان از ظرفیت مراکز حوزوی و دانشگاه‌هایی همچون امام صادق علیه السلام، باقرالعلوم علیه السلام ، امام حسین علیه السلام استفاده کرد، اگرچه در یک الگوی بلند پروازانه می توان دانشگاه بین المللی امام سجاد علیه السلام را پیشنهاد داد که برنامه تربیتی کلان و بلند مدت را در آن پیگیری کرد.
نظر شما