به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در این دو افتتاحیه که «مجید ملانوروزی» مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمع کثیری از هنرمندان و علاقه‌مندان به هنر در آن حضور داشتند؛ نمایشگاه «مروری بر آثار کیومرث کیاست» کارتونیست و نقاش پیشکسوت در نگارخانه «زمستان» خانه هنرمندان ایران گشایش یافت.
جریان کاریکاتور روشنفکری ایران از دهه 40 و 50 آغاز می‌شود و در رأس آن اردشیر محصص قرار دارد که به نوعی راه را برای دیگران باز کرده است، بعد از آن افرادی که در این عرصه قدم گذاشتند هنرمندانی هستند مانند کامبیز درم‌بخش، کیومرث کیاست، داوود شهیدی، پرویز شاپور و ... که تعداد محدودی بودند که شاید به عدد 10 هم نمی‌رسند و نسل اولی‌های این حوزه محسوب می‌شوند. کیاست از آن تعداد معدود هنرمندان نسل اول است و برگزاری این نمایشگاه فرصت مناسبی است که پس از 26 سال، آثار با ارزشی از دوره های مختلف کاری در معرض دید قرار گرفته است.
وقتی درباره کاریکاتورهای کیاست صحبت می‌کنیم، باید یادآوری کنیم که او کاریکاتور مطبوعاتی نبوده است بلکه کاریکاتوریستی بوده که مطبوعات روشنفکری، آثارش را منتشر می‌کردند. در نمایشگاه حاضر، می‌توان تاریخ انسان را مشاهده کرد، انسان سیاسی و اجتماعی‌ای که در دوره‌های مختلف، هنرمند به آن پرداخته است؛ دوره قبل از اتقلاب، دوره جنگ و پس از آن که تا امروز ادامه دارد. در این آثار تنها بودن انسان و گاه عصیان انسان دیده می‌شود اما هیچ کدام از این آثار راوی پلید نیستند، در آنها زیبایی خاصی دیده می‌شود و این زیبایی گاه زیر بار رنگ یا اغراق سوسو می‌زند.
هر کدام از آثار این نمایشگاه چون آینه‌ای است که حتی زیر پوست انسان را نشان می‌دهد. در مورد آثار دوره پیش از انقلاب اسلامی، رویکرد سیاسی و انتقادی نسبت به جامعه البته با نگاهی مینیمال و اختصاری دیده می‌شود و اصولا دقت کیومرث کیاست در همین زمینه شاخص است که حتی در رنگی‌ترین آثارش نیز ایجاز به چشم می‌خورد.
آثار کیاست اغلب در نهایت اثری شاعرانه محسوب نمی‌شود و بیشتر نمایانگر طغیان است این طغیان شاید در واقع به تصویر کشیده‌شدن خود هنرمند است اما در نهایت یک انسان بیرونی را و شاید حتی نه یک انسان ایرانی، بلکه یک انسان در کلیت تاریخ جهان نشان می‌دهد.
این آثار در عین زیبایی زخم و درد را به نمایش گذاشته است و هنرمند بخشی از اثر را نیز در اختیار مخاطب گذاشته است تا از نگاه خویش به معنای نهفته در آثار برسد.
کیاست خود معتقد است؛ در پی تمام تفاسیری که منتقدان از آثارش دارند، او تنها یک حرف داشته است و آن را به صورت‌های مختلف نشان داده؛ هستی‌شناسی او حول محور درد و رنج بوده است. این نمایشگاه تماما من را به تصویر کشیده است و رنجی که کشیده‌ام و انسان امروزی را نشان می‌دهد که زیر بار فشارها در حال انفجار است.
کیومرث کیاست بازنشسته اداره برق است و رشته تحصیلی‌اش الکتروتکنیک بوده است و در این زمینه مدیر نمونه کشور نیز شده است. در این مدت تدریس تاریخ هنر را نیز آغاز کرده است و می‌گوید دیگر خسته شده است و می‌خواهد برای بار دوم بازنشسته شود.
نمایشگاه «مروری بر آثار کیومرث کیاست» تا 7 دی ادامه خواهد داشت و علاقه‌مندان می‌توانند برای دیدن و خرید آثار به نگارخانه «زمستان» خانه هنرمندان ایران مراجعه کنند.
*نگاهی بر آثار نقاشی هنرمند ایرانی مقیم فرانسه
در این روز همچنین نمایشگاهی با نگاهی بر آثار نقاشی دکتر شهلا معززی هنرمند ایرانی مقیم فرانسه، افتتاح شد.
این نخستین نمایشگاه دکتر شهلا معززی در ایران است و در آن از کتاب «شعر رنگ‌ها و فلسفه تفسیرها» اثری مشترکی از دکتر هما سیار و شهلا معززی رونمایی شد. این کتاب روایت آثار هنرمند نقاش در کنار برداشت و نقد شاعرانه هما سیار، هنرمند شاعر ایرانی مقیم فرانسه است که در ایران به چاپ رسیده است.
شهلا معززی دکترای معماری از فرانسه دارد و در دوران تحصیل واحدهای نقاشی و طراحی نیز گذرانده است و تکنیک‌های نقاشی را به صورت آکادمیک آموخته است.
او که پس از بازگشت دوباره به فرانسه و اقامت در این کشور، شروع به نقاشی کرد؛ درباره آثار این نمایشگاه که بسیار شرقی و ایرانی هستند و گاه حتی انسان را به یاد تصویرسازی‌های کتاب‌های قدیمی ایرانی می‌اندازد و حتی اصلوب صفحه‌بندی آن را رعایت کرده است و از خط و نوشته و شعر نیز بهره گرفته است، می‌گوید: هر چه در اروپا بیشتر ریشه گرفتم، ایرانی بودن در آثارم بیشتر دیده شد. در حال حاضر هیچ اثری از دوره‌های قبل در اختیار ندارم و بسیار اندک هستند، آن دوره از کارهایم آبستره بود و بسیار ساده؛ هر چه گذشت بیشتر علاقه‌مند شدم به کاری که امروز و در این نمایشگاه دیده می‌شود.
استفاده از اشعار، اسطوره ها، نگارگری، تصویرسازی، خط و ... در آثار معززی بسیار شاخص است. معززی می‌گوید از ابتدا اهل ادبیات نبوده و از خانواده‌ای ادبی هم نیامده است اما آثار این نمایشگاه آنچنان از جزئیات بهره برده‌اند و منعکس‌کننده ادبیات، تاریخ، اسطوره و هنر ایران هستند که باور اینکه هنرمند از اهالی ادب و محققین کتاب‌ها و شاهنامه‌های مصور ایرانی نبوده است، مشکل می‌نماید.
معززی درباره برخی از این آثار که بسیار متاثر از تصویرسازی‌های شاهنامه‌های معروف دیده می‌شوند، عنوان کرد: ریشه‌های من در ایران بوده و وقتی این درخت رشد کرده است شاخه‌هایش فرانسه شده است. در نتیجه زبان فرانسه و بودن در آن کشور کمک کرد تا من به ریشه‌هایم نزدیک و نزدیک‌تر شوم. من از زبان فارسی به این نوع هنر و ادبیات فارسی علاقه‌مند نشدم بلکه هانری کوربن بود که من را به این سمت کشاند. او یک نویسنده و شرق شناس فرانسوی است که من از روی آثار او درباره ایران به این سمت کشیده شدم. البته اکنون دیگر کتاب‌های دکتر شفیعی کدکنی را می‌خوانم زیرا ایشان هم خیلی شیوا و شیرین می‌نویسد و سه اثر از آثار این نمایشگاه بر اساس اشعاری است که در کتاب دکتر شفیعی کدکنی درباره مولانا خواندم.
در آثار این نمایشگاه همانطور که در تاریخ هنر ایران بوده؛ نقاشی، ادبیات، خط و معماری از هم منفک نیستند. مجموعه اینها در آثار معززی تبدیل به شعر می‌شوند و سرودی یگانه را سر می‌دهند.
وی درباره استفاده از پاستل، اضافه می کند: یکی از دلایل انتخاب پاستل این بود که وقتی شروع به کارکردن کردم، می‌دیدم تبدیل به خاک می‌شود و مجبورم دائم بروم بیرون و روی اثر فوت کنم تا آن خاک بلند شود؛ همین فوت‌کردن و بلند‌شدن رنگ‌ها و پخش‌شدن آنها من را به یاد تبدیل شدن انسان به خاک می‌انداخت. یعنی احساس می‌کنم رنگ‌ها وجود ما هستند و آن چیزی که برمی‌خیزد همان خاکی است که ما به آن تبدیل می‌شویم و از آنجا به آسمان می‌رویم. موضوع دیگر این است که من تکنیک پاستل را به صورت آکادمیک یاد نگرفتم و این تنها تکنیکی بود که هیچ وقت کار نکرده بودم زیرا اصلا دوست ندارم کاری را که خیلی خوب بلدم انجام دهم، چالش برایم بسیار مهم است.
در این نمایشگاه آثاری برگرفته از اشعار شمس، مولانا، عطار، شاهنامه بودلر، رمبو (شاعران فرانسوی) و ... به نمایش و فروش گذاشته شده است.
این نمایشگاه تا 11 دی ادامه خواهد داشت و علاقه‌مندان می‌توانند برای دیدن آثار، همه‌روزه از ساعت 13 تا 20 به نشانی خیابان آیت‌الله طالقانی، خیابان شهید موسوی شمالی، باغ هنر، خانه هنرمندان ایران مراجعه کنند.
نظر شما