به گزارش خبرنگار شبستان، یازدهمین نشست از سلسله نشست های تخصصی "خلقیات و منش ایرانیان" با موضوع "منطق محافظه کاری ایرانی" با حضور دکتر تقی آزاد ارمکی جامعه شناس و استاد دانشگاه عصر دیروز در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
دکتر تقی آزاد ارمکی در این نشست با اشاره به کتاب "چرا عقب مانده ایم"، گفت: این کتاب خیلی سطحی است و من تعجب می کنم چطور تاکنون به چاپ ششم رسیده است. "چرا عقب مانده ایم"، کتاب عجیب و غریبی است. این کتاب ها بیش از آنکه تحلیلی باشد، اثباتی برای فرضیات است. دو اشکال عمده وارد بر این نوع کتاب ها است، اینکه مفروض را محقق تلقی کردند و دیگر اینکه کار بر اساس روش های تاریخی تطبیقی نیست. کتاب های علمداری و زیباکلام هم همینطور است.
آزاد ارمکی اظهار داشت: یک دغدغه ای در حوزه سیاسی جامعه ایرانی وجود دارد و آن مفهوم دولت و بقای دولت است. معتقدم ایران کشوری است که در معرض فروپاشی مکرر دولت ها قرار گرفته است. بیشترین اتفاقات ایران در حوزه سیاسی و دولت است.
وی با اشاره به رسمیت شناختن حوزه فرهنگ عنوان کرد: آنچه در حوزه فرهنگ مغفول مانده است، این است که جامعه ایرانی جامعه ای است که مسئله اصلی آن فرهنگ است و کانون آن فرهنگ است. آنچه در حوزه فرهنگ امکان پذیری بازی را فراهم می کند، محافظه کاری ایرانی نام دارد. غلبه مارکسیستی بر جامعه ایرانی و نوگرا بودن این جامعه باعث شده است از آن به عنوان جامعه رادیکال یاد شود ،در صورتی که اینطور نیست نه انقلاب مشروطه رادیکال است و نه انقلاب اسلامی.
این جامعه شناس انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را غیر خونی ترین انقلاب های جهان دانست و افزود: من 22 بهمن را پایان انقلاب اسلامی و شروع جمهوری اسلامی ایران می دانم. انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی هر دو غیر رادیکال هستند. پیام های این دو انقلاب پیوندآفرین، صلح و سازش آفرین و انسجام آفرین است.
آزاد ارمکی در مورد ماهیت انقلاب اسلامی بیان کرد: آنچه کمک به برپایی انقلاب غیر خونی می کند، ساحت فرهنگی جامعه ایرانی است یعنی محور بودن عنصر فرهنگی با صفت محافظه کاری.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: می گویند ایرانیان دچار اضمحلال فرهنگی شده اند. در ایران یک ایدئولوژی می آید و آن را نابود می کند و نقطه صفر صورت می گیرد، من این را قبول ندارم .مقاومت فرهنگی با محافظه کاری، ماندن اعراب در ایران را محدود می کند. با ورود اعراب به جای اینکه زبان فارسی از بین برود تقویت، بازسازی و ترمیم می شود. تغییر زبان فارسی در هر دوره ای می توانست گسست فرهنگی ایجاد کند اما این طور نشد.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: ایرانیان از بسته اسلام، شیعه را انتخاب می کنن.، اتفاق نادری که در ایران رخ می دهد. این اتفاق معنا دارد. چه ظرفیتی در فرهنگ ایران است که ایرانیان این انتخاب را می کنند و انتخاب دیگری نمی کنند.
وی با بیان اینکه ایران یکی از طبقاتی ترین جوامع است، بیان کرد: جامعه ای که قبل از اسلام در ایران وجود دارد، کاملا طبقاتی است. در دوره ساسانیان، دوره طبقاتی کاستی است. احتمالا ما نظام کاستی را به هند بردیم. در این مسئله باید تأمل کنیم. یونانیان و رومیان ساخت نظام شان نظام ایرانی است. ساختار نظام اجتماعی یونان و رم خیلی شبیه ایران است.
آزاد ارمکی تصریح کرد: در ساختار اجتماعی ایران روحانیت و بروکرات ها نقش اساسی دارند. آنچه الان ایران در آن درگیر است، قورت دادن بروکرات هاست. زبان، دین و بروکراسی پشت فرهنگ محافظه کاری قرار گرفته اند که زمینه نوآوری را فراهم کنند.
این جامعه شناس معتقد است، در ایران دولت ها رادیکال هستند و فرهنگ محافظه کار است و دعوای بین این دو وجود دارد.
وی با اشاره به کتاب "چرا عقب مانده ایم"، بیان کرد: این کتاب برخی خصوصیات را به جامعه ایرانی نسبت داده است و آنها را جزو ذات ایرانیان می داند، در صورتی که اینطور نیست. ما فرصت این خصوصیات را پیدا کردیم اما جامعه آمریکایی فرصت بروز این خصوصیات را پیدا نکرده است. معتقدم اگر بشر در هر جای دنیا فرصت یابد، این خصوصیات را بروز می دهد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ما زبان فارسی را رها نکردیم بلکه آن را تقویت کردیم. امروز روحانیت و رهبریت،محافظ زبان فارسی است در صورتی که می توانستند بر زبان عربی تاکید کنند.
آزاد ارمکی با بیان اینکه تاریخ تحولات ایرانیان ،تاریخ تحولات شهری ایرانیان است، گفت: جنگ ما با اعراب و با مغول ها در شهرها اتفاق افتاد. تمام مسایل ما در شهر است نه روستا و نه عشیره. در ایران همیشه شهرها اهمیت داشته است.
وی با اشاره به مفهوم رادیکال اظهار داشت: رادیکال، همسان با بنیادگرایی است. رادیکال را به شیوه ها و تکنیک هایی که تغییرات سریع را دنبال می کند، اطلاق می کنند. غرب انقلاب اسلامی را بنیادگرایانه می دانست در صورتی که این طور نبود.
نظر شما