برگزاری دوره های قرآن پژوهی متفاوت در دانشگاه پیام نور

حجت الاسلام ولی الله مهدوی فر، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور در گفت و گو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان ضمن تشریح عملکرد موسسه فعالیت های قرآنی "بیان" وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور گفت: دوره تربیت مربی مفاهیم قرآن کریم قریب به سه سال است که توسط این مرکز و با 300 قرآن پژوه فعالیت خود را آغاز کرده است اکثر قرآن پژوهان ما دانشجو و طلبه هستند و این طرح در ابتدا به صورت پایلوت در 2 استان تهران و البرز آغاز شد که امسال اولین خروجی های آن فعالیت خود را آغاز می کنند.

وی افزود: هدف ما در این طرح کادرسازی نیروهای مربی قرآنی و انقلابی برای اعزام به مراکز آموزشی در سراسر کشور است اعم از آموزش و پرورش و مراکز آموزشی دیگر. موارد آموزشی این دوره نیز یک بسته آموزشی کامل شامل مفاهیم قرآنی، سبک زندگی اسلامی، صرف، نحو، دوره کامل تجوید، علوم قرآنی، روش تدریس و کارورزی روش تدریس است که برای جذب جوانان به قرآن از 2 راهکار گنجاندن روش تدریس و مباحث اخلاقی در قالب سبک زندگی اسلامی در متون دروس بهره گرفته ایم.

مهدوی فر تصریح کرد: قرآن پژوهان این مرکز در شش ترم مشغول به تحصیل هستند و در پایان دوره می بایست پایان نامه ارایه کنند. به عبارت دیگر برخلاف دوره های آموزشی که در دارالقرآن ها و موسسات قرآنی یا وزارت ارشاد برگزار می شود فارغ التحصیلان این مرکز ملزم به ارایه پایان نامه هستند. در کل تفاوت این شیوه با سایر شیوه های آموزشی یکی بعد علمی آن و ارایه پایان نامه توسط قرآن پژوهان است و دیگری وجود روش تدریس و کارورزی تدریس که در اکثر مراکز وجود ندارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور یادآور شد: پایان نامه ها بر اساس منویات مقام معظم رهبری و مهندسی شده است یعنی در موضوعات کاربردی و نیازمحور ارایه می شود و پس از اتمام کار در قالب کتاب به چاپ می رسد. در این رابطه به هیچ وجه کار دانشگاهی انجام نشده که از دانش پژوه خواسته شود تا یک پایان نامه بدون استفاده ارایه دهد بلکه ما در سه حوزه قرآنی، نهج البلاغه و سبک زندگی اسلامی نیازسنجی داشته ایم.

مسئول مرکز فعالیت های قرآنی بیان در ادامه خاطرنشان کرد: کار دیگری که در سال تحصیلی 94-95 در این مرکز انجام شد راه اندازی دوره تربیت مربی نهج البلاغه با گرایش اخلاق فردی و اجتماعی بود. امروز در برخی از دانشگاه ها سه دوره دکتری شامل اخلاق فردی و اجتماعی در نهج البلاغه، توحید و معاد ارایه می شود. در همین راستا ما با آسیب شناسی هایی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که در حوزه اخلاق فردی و اجتماعی با تاکید بر "نص پژوهی" (یعنی نص خود نهج البلاغه) را بررسی کنیم.

وی خاطرنشان کرد: امروز این طرح به مرحله بازدهی و تولید رسیده و استقبال زیادی از این طرح در سطح 2 استان وجود داشته که در حال حاضر این طرح در سطح 4 منطقه تهران اجرا می شود.

حجت الاسلام مهدوی فر با اشاره به اقبال عمومی بسیار بالا از این طرح افزود: با وجود اینکه در این مرکز به قرآن پژوهان مدارک دانشگاهی داده نمی شود و صرفا گواهینامه ای از طرف نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه پیام نور به آنها اعطا می شود اما استقبال و اقبال نسبت به این طرح خوب بوده است.

وی تصریح کرد: دوره های کارورزی نهج البلاغه نیز مانند دوره های قرآن پژوهی دارای کارورزی هستند که در این کارورزی مانند شبکه های هرمی هر یک نفر باید به 20 نفر دیگر نهج البلاغه را آموزش دهد. این دوره های کارورزی خیرات و برکات فراوانی دارند، نخست اینکه افرادی را که تصمیم دارند در آینده مشغول به تدریس شده و به عنوان معلم مشغول کار شوند در این دوره تجربیات ارزشمندی پیدا می کنند و دیگر اینکه سایر افراد نیز دعوت به مباحث قرآنی و نهج البلاغه می شوند. فارغ التحصیلان دوره نهج البلاغه نیز بعد از شش ترم ملزم به ارایه پایان نامه هستند و سرفصل های آموزشی در این دوره نیز اینگونه در نظر گرفته شده که در عرض سه ترم با اخلاق فردی نهج البلاغه، تاریخ نهج البلاغه و تاریخ امامت امیرالمومنین (ع) آشنا می شوند. همچنین دروسی در ارتباط با حدیث شناسی مانند فقه الحدیث و ... از جمله دروس دوره های نهج البلاغه است.

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور گفت: ارتباط ما با دوستانی که این دوره ها را به پایان رسانده و پایان نامه های خود را ارایه می کنند به دو شکل است. این دوستان یا به عنوان مدرس با ما همکاری می کنند و یا به عنوان پژوهشگر همکاری خود را با این مرکز ادامه می دهند. در واقع سیستم آموزش دهی این مرکز شبیه سیستم آموزش دهی در حوزه است که محصلان سطح بالاتر به دوره های پایین تر آموزش می دهند. اگر هم بعضی از فارغ التحصیلان علاقه ای به تدریس نداشته باشند به عنوان پژوهشگر در پژوهش هایی که مرکز در نظر دارد در آینده آنها را انجام دهد همکاری کرده و یا به عنوان استاد راهنما یا مشاور پایان نامه با ما ارتباط دارند.

وی خاطرنشان کرد: کلیه دوره ها چه در بحث قرآنی و چه در بحث نهج البلاغه به شکل حضوری برگزار می شود و صرفا دوستانی که دوره دکتری یا کارشناسی ارشد نهج البلاغه را گذرانده باشند منوط به اجازه استاد مورد نظر می توانند از دوره های غیرحضوری استفاده کنند.

وی در رابطه با برنامه آینده این مرکز و گسترش آن در سطح سایر استان های کشور گفت: در حال حاضر در حال رایزنی با دانشگاه های سراسر کشور هستیم. هدف ما این است که فواید و خیرات و برکات دانشگاه ها به همه جامعه برسد و صرفا مجموعه دانشگاهیان را دربر نگیرد. این طرح علاوه بر دانشگاه ها در حوزه های علمیه، مساجد، حسینیه ها و مراکز و موسسات آموزشی اجرا می شود.

مهدوی فر یادآور شد: ما نیروهای نخبه ای داریم که به هر دلیلی امکان ادامه تحصیل نداشته اند به عنوان مثال کم نیستند حافظان کل قرآن که تحصیلات دانشگاهی ندارند. ما در این مرکز سطح مدرک آنها را با توجه به میزان حفظیات و معلومات ارزشگذاری می کنیم و از آنها به عنوان مربیان قرآن برای تدریس مباحث قرآنی استفاده می شود.

وی تصریح کرد: مرکز فعالیت های قرآنی بیان در حال حاضر در سطح 2 استان تهران و البرز 17 شعبه دارد و با توجه به اینکه دوره ها به صورت حضوری برگزار می شود اکثر قرآن پژوهان و دانش پژوهان این مرکز از میان بانوان هستند. علاوه بر این قرآن پژوهانی از خارج از کشور نیز به شکل غیرحضوری این دوره ها را می گذرانند که در حال حاضر صرفا سطح عمومی یعنی سه ترم اول به آنها ارایه می شود و آزمون های آنها نیز در سفارت کشورشان در ایران برگزار می شود.