به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، محمد فتح الهی، پژوهشگر علوم سیاسی امروز (5 آذر) در پانزدهمین پیش نشست همایش ملی حکیم طهران که در سالن جلسات علامه طباطبایی دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار شد، با اشاره به اهمیت حوزه علمیه تهران گفت: یکی از مسائلی که در رابطه با حوزه علمیه تهران باید مورد بررسی قرار بگیرد، این است که شهر تهران با آمدن یک فیلسوف فضای مساعدی برای حوزه فلسفی شد، در صورتی که شهرهای بزرگ و ریشه‌دار که دارای حوزه بودند نتوانستند این کار را ادامه دهند.
پژوهشگر علوم انسانی یادآور شد: اگر به تکوین تهران توجه کنیم، تهران یک شهر جدیدالاحداث است که با فکر آقامحمد خان قاجار طراحی شد.
فتح الهی با بیان این که ایجاد پایتخت در شهر سنتی تبعات خاصی دارد، اظهار داشت: هر حکومتی نمی تواند منویات خود را در شهرهای سنتی پیاده کند و سایه حکومت‌های قبل بر سر آن حکومت می‌افتد ، به همین خاطر آقامحمدخان قاجار از صفر شروع کرد و شهر تهران را پایه‌گذاری کرد.
وی افزود: بدنه اصلی شهر تهران، در اوایل حکومت آقامحمدخان قاجار، خاندان حکومتی و نیروی نظامی بود و کسانی که بعدا ساکن شدند ، حیات خود را در وابستگی به حکومت می‌دانستند.
پژوهشگر علوم سیاسی با بیان این که شهر تهران به عنوان یک شهر مدرن و مهندسی شده ساخته شد، عنوان کرد: انقلاب تنباکو قصه‌ای است که پیدایش هویت تهران است و تهران خود را در انقلاب تنباکو پیدا کرد، به طوری که در واقعه تنباکو وقتی خواستند که میرزاحسن آشتیانی را تبعید کنند، تهران اجازه نداد و این مسأله نشان داد که تهران شکل گرفته است و این تحول مهمی است.
فتح الهی تصریح کرد: تکوین حوزه فلسفی تهران در فضایی بود که شهر آن سنتی نبود و تأثیر ذهنی بر اذهان نداشت، ولی در حال تشکیل هویت بود و روحی در مسیر زندگی پیدا کرد؛ تهران خود فی نفسه یک مظهر فلسفه است، فلسفه در تهران رشد کرد و دوام گرفت ، به طوری که حوزه نجف و قم از فلسفه حوزه تهران تغذیه کرد.
وی با بیان این که شهر تهران مظهری برای فلسفه به خصوص فلسفه صدرایی بود، بیان کرد: می‌توان گفت که حکیم، طهران یعنی خود طهران، حکیم است و می‌توان حکمت را در خود طهران دید.
پژوهشگر علوم سیاسی تأکید کرد: به طور کلی دوره قاجار دوره عجیبی است، وقتی که دوره قاجار شروع شد، ما با حیات جدیدی در زندگی سیاسی مردم ایران روبرو هستیم، دوره قرن 12، غلبه مادی گری بر فضای اجتماعی، سیاسی و معنوی ایران است و مادی‌گرایی را در همه عرصه‌ها می‌توان دید و هر کس که تکیه بر مادی‌گرایی می‌کرد، پیروز بود.
فتح اللهی عنوان کرد: مادی‌گرایی در شعر و ادبیات نیز اثر خود را گذاشته بود به طوری سبک هندی به سبک خراسانی و مظاهر مادی طبیعت تغییر کرده بود.
وی افزود: در دوره قاجار، پس از دوره مادی‌گرایی، دوره جدیدی شکل گرفت و استقلال روحانیت به ویژه قدرت یافتن فقها بعد از پیروزی اصولیان صورت گرفت و ما اقتدار سیاسی و اجتماعی فقها را در ایران شاهدیم که در مقابل دولت، همتراز با دولت عمل می‌کنند.
پژوهشگر علوم سیاسی بیان داشت: در تهران، پس از 100 سال، دوره جدیدی شکل گرفت و پیدایش هویت ملی ایرانی در قیام تنباکو خود را نشان داد و بنا به تعبیر مرحوم شیرازی این قیام باعث ایجاد کلمه ملت شد.
نظر شما