پنج هزار کودک بی­ سرپرست صاحب کتاب می شوند

به گزارش خبرنگار شبستان، مراسم افتتاح جشنواره «ک» مثل کودک «ک» مثل کتاب و نشست خبری کتابشهر یک دهه تجربه ماندگار فروش کتاب» صبح امروز با حضور حامد شفیق، مدیرعامل کتابشهر ایران، حسین جیریایی، کارگزار کتابشهر بهارستان و خبرنگاران حوزه کتاب برگزار شد.

وی در ابتدای این نشست با بیان اینکه صداقت، اصل اساسی در هر گفتگو و مفاهمه­ ای است، گفت: یکی از اهداف ما تبلیغ و ترویج کتابشهر است، صادقانه باید اعتراف کنیم که برگزاری جشنواره نذر فرهنگی از دل این هدف بیرون آمده است، با همیاری کارگزاران کتابشهر در تهران و شهرستان­ها، تصمیم گرفتیم سه روز از هفته کتاب را به این کار اختصاص دهیم و در این سه روز سود فروش کتاب­های کودک و نوجوان را به تهیه بسته ­های کتاب برای ایتام در نظر بگیریم، برای اینکار با موسسه خیریه عترت فاطمی مذاکره کردیم، چرا که این موسسه 5 هزار کودک بی سرپرست را در کشور تحت پوشش خود قرار داده است و با راه ­اندازی کتابخانه­ های روستایی که مدیریت آنها به عهده خود این نوجوانان است، خدمات بزرگی به این کودکان انجام داده است.

وی افزود: برای همین تصمیم گرفتیم هر یک از کتابشهرها مبلغ حداقلی را به عنوان پیش­بینی فروش این سه روز در نظر بگیرند و متعهد شوند که هرچقدر سود کردند، سود به دست آمده را برای کودکان بی سرپرست در نظر بگیرند.

به گفته شفیق، هرچند این جشنواره از ابتدا با نیت ترویج کتابشهر شروع شد، با این حال نفس این کار ارزشمند موجب شد مدیران فروشگاها تعهدات خود را بالا ببرند و حتی به جای سه روز، کل ایام هفته کتاب را به این جشنواره اختصاص دهند.

این مدیر فرهنگی با بیان اینکه این روزها فصل فروش کتاب بویژه کتاب کودک و نوجوان نیست، یادآور شد: ما نیز هدفمان سود بیشتر نیست و حرکت ما فقط جنبه نمادین دارد، ما سعی می­کنیم پس از جمع آوری کمک­ها، کتاب­های اهدایی را از ناشران با تخفیف چهل درصدی خریداری کنیم تا با کمک های مالی، کتاب های بیشتری اهدا کنیم و بعد آن را در اختیار موسسه عترت فاطمی قرار دهیم، بعد از آن دخالتی در اهدای کتابها نخواهیم داشت.

وی در در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه در این مراسم قصدش نقد نهادهای دیگر نیست، تصریح کرد: در این برنامه می­خواهم از خود و صنف کتاب فروش انتقاد کنم، موسسه کتابشهر از سوی سازمان تبلیغات اسلامی، متولی توسعه فضاهای فروشگاهی است که از سال 83 با پیشنهاد دکتر خاموشی، کتاب فروشی­های سازمان تبلیغات اسلامی  را که تحت عنوان کتابسرا اداره می­شدند، تحت مدیریت یونیفرم و برند واحد با نام کتابهشر درآورد، قبل از انتصاب بنده به این سمت، آقای مهندس قنبری مدیر این مجموعه بودند که اصل زحمت را ایشان کشیدند و معروف است که ایشان با کار شبانه­روزی ظرف دو سال تعداد کتابشهرها را به 20 شعبه رساندند، از سال 85 که من آمدم تا به امروز حدود 22 فروشگاه به این مجموعه اضافه شد.

شفیق ادامه داد: امروز کتابشهر بیش از 42 شعبه در 23 استان کشور راه­اندازی کرده است که تنها سه شعبه آن در تهران است، در حالیکه در اصفهان 4 فروشگاه، سیستان و بلوچستان 3 فروشگاه، تهران 3، چهارمحال و بختیاری 3، خراسان جنوبی 2، خراسان شمالی 2، گیلان 2 و سایر استان‌ها یک فروشگاه در حال فعالیت هستند.

وی با اشاره به بازنگری در رویکرد مدیریتی کتابشهر با انتصابش به مدیرعاملی کتابشهر و واگذاری شعبات مختلف کتابشهرها به بخش خصوصی، گفت: تا پیش از آمدن بنده به کتابشهر، مدیران و فروشندگان حقوق بگیران و کارمندان فروشگاها بودند و انتفاعی از فروش بالا نمی­بردند اما بعد از انتصابم به مدیرعاملی کتابشهر در نشستی که با مدیران فروشگاه‌ها داشتم مطرح کردم که از این پس فروشگاه‌ها را به صورت پیمانی و یا کارگزاری اداره خواهیم کرد و از درآمد فروشگاه بخشی به موسسه و باقی به خود فروشگاه اختصاص می­یابد.

وی ادامه داد: درصد اختصاص یافته به فروشگاه‌های مختلف، توافقی بوده و بر اساس میزان فروش و عوامل دیگر تعیین شده است؛ چراکه طبیعتاً بازار کتاب در شهرستان‌ها با تهران متفاوت است و از سال 85 تا کنون مدیریت فروشگاه‌ها به این شکل پیش می‌رود و امروز می‌توانم بگویم که فروشگاه‌های ما نسبت به گذشته روند رو به رشدی را در پیش گرفته است.

مدیرعامل کتابشهر با بیان اینکه در دهه دوم فعالیت­های کتابشهر به خاطر محدودیت بودجه امکان دسترسی به فضای جدید را نداریم، تصریح کرد: در دوره جدید که دهه دوم فعالیت های کتابشهر است به دنبال کیفی سازی در دوره جدید برنامه­هایمان را روی کیفی­سازی اعم از شکل ظاهری، مدیریت و تنوع و مرغوبیت اجناس فروشگاه­ها متمرکز کرده­ایم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره علل نبود مطالعات پژوهشی و میدانی درباره علل کاهش سرانه کتاب و نیازهای فرهنگی مردم، تصریح کرد: پژوهش و مطالعه درباره مسائل کلان فرهنگی به عهده کتاب فروشی­ها نیست، باید نهادهای فرهنگی مثل ارشاد که بودجه­های بالای پژوهشی می­گیرند این پژوهش ها را انجام دهند، کتاب فروشی­ها آن اطلاعاتی را که کمک حال فروشنده است، در جریان کار فرا می­گیرند.

وی افزود: البته این به معنای این نیست که نقش فروشنده را کمرنگ جلوه دهیم، چرا که فروشنده نقش پررنگی در کار فروش کتاب دارد. کتاب فروش مرحله بعد از چاپ کتاب را مدیریت می کند و در این میان فروشنده خوب و حرفه ای کسی است که همه کتابهای فروشگاهش را بشناسد، با علائق مشتریانش آشنا باشد و بتواند روی ذهنیت مشتری که با قصد خرید کالای فرهنگی خاص به فروشگاه آمده تاثیر بگذارد و حتی انتخاب او را تغییر دهد. این چنین فروشنده­ای هم کتاب­دان است، هم کتاب فروش و هم کتابشناس که می­داند اقتصاد فرهنگ تنها با رعایت اقتضائات اقتصادی رونق می یابد و لاغیر.

وی همچنین کتابشهر بهارستان را یکی از موفق ترین کتابشهرهای ایران توصیف و عنوان کرد: موفقیت این فروشگاه به خاطر نسبت آن با نشر افق است. این نشر یکی از موفق­ترین ناشران حوزه کودک و نوجوان است و همه مردم آن را می­شناسند، تفاوت اینجا با راسته انقلاب این است که فروشگاه منطقه­ای است نه فروشگاه تخصصی و یا انبار کتاب، به همین دلیل باید به نیازهای متنوع اهالی کتاب توجه کند.

حامد شفیق، مدیرعامل کتابشهر ایران در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به افزایش چندبرابری سرانه مطالعه در ایران گفت: هدف مدیران فرهنگی معتاد کردن مردم به چیز خوبی به اسم مطالعه است؛ چون زندگی یعنی عادت، برای همین به مردم توصیه می­کنیم «به مطالعه عادت کنید»، طوریکه اگر روزی مطالعه نکردند احساس کنند، چیزی کم دارند.

وی با بیان اینکه ابزارهای فرهنگی باید متناسب با نیازها و تکنولوژی­های روز تغییر و تحول یابد، افزود: امروز باید از روی عادت مردم به ابزارها و فناوری ارتباطی پیشرفته سخن بگوییم؛ چرا که مردم به ارتباط با دیگران اعتیاد دارند و یکی از دلخوشی­های روزانه آنها گوشی­های هوشمند و ارتباط با مردم از طریق شبکه­های اجتماعی است.

این ناشر و فعال فرهنگی با معیارهای ارزیابی سرانه مطالعه در کشور را ناقص و ناکافی توصیف و تصریح کرد: منظور ما از سرانه مطالعه، بسنده کردن به تعریف فلسفی از مطالعه مطلوب و اثرات و فایده­های آن نیست، مطالعه درجات زیادی دارد، مثل درجات نور، چه کسی می­تواند ادعا کند نور شمع نور نیست، اما نور خورشید نور است؛ پس هر نوع خوانشی هم مطالعه است، از این رو مطالعه را باید درجه­بندی کرد.

مدیرعامل موسسه کتابشهر ایران، با بیان اینکه در سال­های اخیر به برکت تکنولوژی­های ارتباطی همچون «اسمارت فون­ها» (گوشی­های هوشمند) «مطالعه با ارزش کم محتوایی» مردم افزایش زیادی پیدا کرده و حتی چندین برابر شده است، اظهار کرد: مردم از بام تا شام چنان به این ابزارهای ارتباطی اعتیاد پیدا کرده­اند که بدون خواندن محتوای ارسالی گویی اموراتشان نمی­گذرد، برای همین اجمالا می خواهم بگویم سرانه مطالعه مردم در سال­های اخیر چندین برابر افزایش پیدا کرده است.

شفیق با بیان اینکه خواندن با مطالعه تفاوت اساسی دارد، یادآور شد: امروز خواندن به شیوه عموم مردم ممکن است پرفایده نباشد و به تعمیق آگاهی مردم کمکی نکند، اما مطالعه مخاطب را درگیر متن می­کند و به رشد تخیل او کمک می کند.

وی در بخش دیگری از سخنانش با  اشاره به نسبت معکوس آمار ناشران و کتاب فروشی­ها و کمبود فضای کتاب فروشی یادآور شد: در ایران بیش از 10 هزار ناشر و حدود هزار کتاب فروشی ها فعال هستند، یعنی به ازای هر 10 ناشر، یک فروشگاه در کشور وجود دارد. درحالیکه در کشورهای پیشرفته این رابطه برعکس است، مثلا در ژاپن 500 ناشر فعال هستند و در مقابل 80 هزار فروشگاه کتاب فعالیت می شوند. با توجه به کمبود فضای فروشگاهی در حوزه کتاب نمی دانم چرا باز وزارت ارشاد  اصرار دارد که هر ناشر در سال 5 کتاب سال اولی منتشر کند.

مدیر انتشارات ترمه و ترنج با بیان اینکه موسسه کتابشهر ایران با 350 ناشر قرارداد همکاری دارد، اظهار داشت: فروشگاه های کتابشهر در قرارداد با ناشران آزاد هستند اما ما روی شعبه های خاصی نظر داریم و

وی همچنین با اشاره به تشکیل کمیته کدینگ کتاب در کتابشهر ایران برای بررسی کتابها، گفت: رسالت سازمان تبلیغات توسعه و ترویج فرهنگ دینی است، از این رو ما بعضی محدودیت‌ها را درباره عناوین و موضوعات خاص داریم تا کتاب های حاشیه‌ساز وارد فروشگاه نشود، البته وزارت ارشاد در انتشار کتاب‌ها دقت می کند و زمانیکه که به کتابی مجوز می‌دهد از نظر ما کتاب ممنوعه نیست، اما اگر خود ما این کتاب را قابل ارائه تشخیص ندهیم، از ارائه آن معذور هستیم. برای همین تیم کدینگ کتاب در کتابشهر تشکیل شده است که این تیم از اواسط سال 87 کار خود را آغاز کرده است و جالب است که در سال 87 و 88 ما سه هزار رمان را بازخوانی کردیم که 32 درصد این رمان­ها در این کمیته رد شدند، البته ما این بررسی ها را به جایی منعکس نکردیم چون وظیفه ما نیست و اعتقاد ما بر این است که وزارت ارشاد موظف به این کار است منتها کتابشهر با شعار کتابشهر فروشگاه خانواده موظف به عرضه کتاب های متناسب با خانواده های ایرانی است.

وی تاکید کرد: البته ما با 350 ناشر کشور قرارداد همکاری داریم و مدیران کتابشهرها در ارائه کتاب و انتخاب ناشران، بر اساس سیستم جدید مدیریتی که اشاره کردم، محدودیتی به معنای منفی آن ندارند، و آزادند که از ناشران مختلف و کتاب‌های مختلف در این فروشگاه ارائه کنند. اما از آنجا که ما وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی هستیم و انتشارات امیرکبیر، سوره مهر و چاپ و نشر بین‌الملل زیر نظر این سازمان است  بر عرضه آثار این سه انتشارات تاکید می کنیم.