به گزارش خبرگزاری شبستاناز گرگان، امروزه سرانه مطالعه یکی از شاخص های مهم توسعه یافتگی کشورها به شمار می روند اما شاخص های مطالعه و کتابخوانی در کشور ما و به تبع استان گلستان شرایط خوبی را نشان نمی دهد هرچند که شاهد رشد و توسعه طی سال های اخیر بوده ایم اما هنوز فاصله زیادی با سند چشم انداز افق 1404 داریم و همین مسئله کار را کمی سخت کرده است. به نظر می رسد برای جبران این ضعف مهم فرهنگی، نیازمند عزم و مدیریتی جهادی خواهیم بود.
شاخص ها نشان می دهد گام های زیادی باید برای برطرف کردن مشکل کمبود فضاهای فیزیکی و منابع موجود در کتابخانه های عمومی برداشت اما نکته مهمتر و قابل اعتناتر در این پروسه نهادینه کردن فرهنگ کتاب و کتابخوانی است که بارها مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته است. بسیاری از کارشناسان حوزه علوم اجتماعی معقتدند وضعیت آسیب های اجتماعی در هر جامعه رابطه مستقیمی با وضعیت مطالعه در آن جامعه دارد. بسیاری از مفاهیم شهروندی، حقوقی، اجتماعی، دینی و ... را می توان به وسیله کتاب به مخاطب انتقال داد اما علیرغم تمامی کارهایی که صورت گرفته، یار مهربان همچنان مظلوم و مهجور باقی مانده است. برخی ها ژست کتابخوانی دارند و کتاب ها در قفسه هایشان خاک می خورد و بسیاری دیگر هم خود را بی نیاز از این گوهر ارزشمند می دانند.
گلستان نه تنها فاصله زیادی با سند چشم انداز 1404 دارد بلکه شاخص های موجود نسبت به استانداردهای جهانی نیز فاحش است. در شاخص فضاهای مطالعاتی، استانداردهای جهانی می گوید باید به ازای هر شهروند 8 مترمربع فضای مطالعاتی داشته باشیم در حالیکه این شاخص در گلستان کمی بیش از 1.5 مترمربع است، بنابراین باید گام های اساسی برای جهش در حوزه کتاب و کتابخوانی برداشت.
رابطه آسیب های اجتماعی با میزان مطالعه مردم
براساس آمارهایی که رضا قوانلو، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی گلستان در خصوص شاخص های حوزه مطالعه و کتابخوانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان ارائه کرده است، در 4 شاخص فضا، امانت، اعضا و منابع حال و روز گلستان، خوب نیست.
وی با تأکید بر اینکه هنوز شاخص های ارزیابی سرانه مطالعه به صورت شفاف از سوی نهادی خاص مانند مرکز آمار و یا مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه نشده است، افزود: آمارهای متفاوتی براساس شاخص های ارزیابی مختلف ارائه شده، سرانه مطالعه از 8 دقیقه تا 81 دقیقه اعلام شده اما هیچ یک از این آمارها ملاک درستی برای ارائه تصویری درست از وضعیت مطالعه در جامعه نیست.
سرپرست نهاد کتابخانه های عمومی استان با بیان اینکه حال و روز مطالعه در گلستان خوب نیست، خاطرنشان کرد: خروجی که از مسائل فرهنگی و اجتماعی شاهد آن هستیم، گواه این مدعاست. اگر وضعیت مطالعه در جامعه خوب بود، به طور قطع پرونده های ورودی به محاکم قضایی، تعداد زندانیان، از هم پاشیدگی بنیان خانواده ها و ... به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کرد، چرا که معتقدیم کتابخوانی و مطالعه موجب افزایش آگاهی و بصیرت افزایی می شود.
وی با اشاره به اینکه باید این مقوله به درستی مورد آسیب شناسی قرار گیرد، تصریح کرد: باید عوامل موثر در استقبال یا عدم استقبال مردم به امر کتابخوانی در سطح استان را بررسی و احصاء کنیم و براساس آن برنامه ریزی صورت گیرد.
تنها 50 هزار گلستانی در کتابخانه ها عضویت دارند
قوانلو با بیان اینکه براساس سند چشم انداز تکلیف دستگاه ها مشخص شده است، گفت: در شاخص های چهارگانه فضا، امانت، اعضا و منابع باید کارهای زیادی صورت بگیرد. براساس سند افق 1404 باید 35 درصد جمعیت این استان عضو کتابخانه های عمومی باشند، در حال حاضر که 10 سال از سند چشم انداز گذشته باید حداقل 300 هزار نفر از مردم این استان در کتابخانه ها عضویت پیدا می کردند اما این تعداد حدود 50 هزار نفر است. باید در این حوزه ها با برنامه ریزی کار کرد اما آنچه که براساس تجربه به آن دست رسیده ایم، ضعف اطلاع رسانی است.
وی با بیان اینکه نه تنها در این حوزه بلکه در توسعه فضاهای فیزیکی نیز دچار چالش و نقصان هستیم، اعلام کرد: 72 کتابخانه شهری، روستایی و مشارکتی در استان ایجاد شده که مساحت آن بالغ بر 26 هزار و 334 مترمربع است در حالیکه باید در افق پیش روی به 170 هزار متر مربع افزایش پیدا کند.
بیش از دو میلیون نسخه کتاب مورد نیاز است
سرپرست نهاد کتابخانه های عمومی استان با بیان اینکه تعداد منابع موجود در کتابخانه های استان در 1404 باید به بیش از 2 میلیون نسخه برسد، گفت: در حال حاضر تنها 667 هزار نسخه کتاب در کتابخانه های استان موجود است در حالیکه باید به ازای هر شهروند گلستانی 1.5 تا 4 نسخه کتاب در استان موجود باشد.
وی با بیان اینکه تمام تلاش ما بر اینست تا طبق فرموده مقام معظم رهبری دسترسی به کتاب را آسان کنیم، گفت: این استان روستاهای زیادی دارد که در صورت داشتن فضاهای مناسب آمادگی راه اندازی کتابخانه در این مناطق را داریم، از طرفی هم در قالب تفاهم نامه های مشترک با سازمان ها و ادارات مختلف بنا داریم کتابخانه های مشارکتی راه اندازی کرده و دسترسی به کتاب را سهل الوصول کنیم.
نظر شما