آثار به جا مانده دوران سلجوقی در بایزید بسطامی

خبرگزاری شبستان - سمنان: مرقد ابویزید طیقور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی معروف به بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین از مشايخ بزرگ صوفيه و بزرگ‌ ترین عارف قرن سوم هجری و از بزرگان اهل تصوف در سال‌ های ۱۶۱ تا ۲۳۴ هجری قمری در شهر بسطام و شمال آرامگاه امام‌زاده محمد (علیه السلام) بدون هیچگونه تزئنی چشم هر بازدید کننده وتوریست را به خود خیره می کند.

 

این آرامگاه عارف بزرگ  شامل یک مسجد و چند مزار و بنا می باشد که با فاصله اندکی از آن مزاری برجی شکل با گنبد رُک وجود دارد که به امامزاده محمد، فرزند امام جعفر صادق (علیه السلام)، منسوب است و گفته می شود که امام او را برای راهنمایی مردم، همراه بایزید به بسطام فرستاده بود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی را می توان جزو آن گروه از مجموعه های آرامگاهی بزرگ با طرح نامنظم دانست که قدیمترین آثار آن به قرن های سوم تا پنجم تعلق دارند، اما بیشترین قسمت های آن در دوره ایلخانیان و پس از آن ساخته شده است.

 

 روى قبر این آرامگاه که داراى يک پنجرهٔ ‌مسقف آهنى است ، يک سنگ مرمر قرار دارد که کلماتى از مناجات مشهور على بن ابى‌اطالب (علیه السلام) بر آن حک شده است و به طورى که از مفاد اين سنگ نوشته برمى‌آيد، اين سنگ متعلق به شخصى به نام قاضى ملک است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مجموعه با یزید بسطامی شامل خانقاه بایزید، رواق صفوی، منار بسطام، مسجد بایزید بسطام، مسجد بسطام، امامزاده محمد، گنبد غازان خان و ... است.

 

خانقاه بايزيد که در سمت غربي مرقد واقع شده که شامل سه اتاق كوچك متصل به هم با سقفهاي كوتاه است و مسجد دوره قاجاريه بين بقعه امامزاده محمد و مسجد سلجوقي قرار گرفته که طبق كتيبه موجود در سال 1242 هجری قمری تعميراتي در آن صورت گرفته است ومنار بسطام که  در سمت مشرق مسجد بايزيد و متصل به آن قرار گرفته و تاريخ بناي آن سال 514 هجری قمری می باشد چشم بازدید کنندگان را به خود جلب می کند.

 

مسجد بايزيد بسطامي نیز در كنار امامزاده محمد در مجموعه تاريخي بايزيد بسطامي واقع شده و از دو قسمت متمايز مردانه و زنانه با دو شبستان عمود بر هم تشكيل شده است. بناي قسمت مردانه بر روي آثار مسجدي از دور سلجوقي قرار گرفته است و داراي محراب گچبري نفيس با نقوش هندسي، گياهي، اسليمي و گلهاي چهار پر است. بخش فوقاني محراب با كتيبه هايي به خط ثلث و نستعليق از دوره ايلخاني و قاجاري آراسته شده است وقسمت زنانه به صورت يك سالن طويل و باريك و در سقف آن گچبري هاي زيبايي مشاهده مي‌شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مسجد جامع  بسطام نیز در ضلع جنوبی مجموعه تاريخي بايزيد بسطامي قرار گرفته و توسط غازان خان در بين سالهاي 700 تا 706 هجری قمری ساخته شده که  داري صحن مستطيل شكل روباز داراي سه دهنه بوده كه بوسيله درگاههايي با طاق هاي دالبر تيزه دار به هم مربوط مي‌شوند. بر ايوان مركزي محراب گچبري زيبايي ديده می شود كه داراي كتيبه هاي قرآني است.

 

امامزاده محمد در ضلع جنوبی صحن مجموعه واقع و مدفن نواده امام صادق(علیه السلام) است، بنای امامزاده شبیه گنبد غازان خان و قینه آن است، بناي اوليه بقعه مربوط به غازان خان(670-703 هجری قمری) و تعمیرات آن مربوط به دوره الجاتيو است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 برج كاشانه نیز در مجموعه آرامگاهي بايزيد بسطامي و در جنوب شرقي مسجد جامع اين شهر واقع  شده که بر اساس كتيبه سر در ورودي، تاريخ بناي برج سال 700 هجری قمری است.

 

مجموعه تاريخي بايزيد بسطامي، در شهر بسطام و در فاصله حدود 6 كيلومتري از شاهرود واقع شده است و سالانه پذيراي تعداد زيادي از گردشگران است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گزارش ؛ عصمت سالار