خبرگزاری شبستان: مسجد به عنوان یک کانون حساس و مقدس از جایگاه ویژه ای برخوردار است به گونه ای که تنها کسانی که از فضایل برجسته و شرایطی خاص برخوردارند، شایستگی تعمیر مسجد را باید داشته باشند. قرآن کریم در این زمینه می فرماید: «مشرکان حق ندارند مساجد خدا را آباد کنند در حالى که به کفر خویش گواهى مىدهند! آنها اعمالشان نابود (و بىارزش) شده و در آتش (دوزخ)، جاودانه خواهند ماند! مساجد خدا را تنها کسى آباد مىکند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده، و نماز را برپا دارد، و زکات را بپردازد، و جز از خدا نترسد، امید است چنین گروهى از هدایت یافتگان باشند. به اعتقاد کارشناسان آبادانی مسجد به در و دیوار آن نیست؛ مسجد زمانی می‌تواند به آبادانی خود ببالد که در آن مسجد انسان آسمانی تربیت شود، اگر قرار است مسجد به بنایی آنچنانی مزین شود اما نمازگزاری در آن رفت و آمد نداشته باشد، هیچ خیری در این مسجد نیست و به یقین فلسفه وجودی مسجد نیز این نیست. به منظور بررسی ویژگی های مسجد آباد و طراز اسلامی با آیت الله قرهی، استاد اخلاق و مدیر حوزه علمیه امام مهدی(عج) به گفتگو نشستیم، آنچه می خوانید حاصل این گفتگو است.
-حاج آقای قرهی در آیات و روایات اسلامی به ویژگی های مسجد آباد تاکیدات بسیاری شده است، به اعتقاد شما چنین مسجدی باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟
یکی از ویژگی های مسجد آباد داشتن، امام شایسته است که احکام فرهنگی و مسایل اجتماعی در آن به خوبی برای مامومین تبیین شود و همه امور مردم در مسجد پیگیری شود و مسجد، محلی برای تبیین مسائل سیاسی، فرهنگی، نظامی و اجتماعی باشد چنین مسجدی به طور قطع می تواند، مسجد مورد تایید اسلام باشد.
از دیگر ویژگی های مسجد آباد، مسجد پررونق است و به اعتقاد من رونق مسجد به حضور نوجوان و جوان در آن مسجد است.
خداوند در سوره حج آیه 40 می فرماید:"الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ"
"آن مؤمنانی که به ناحق از خانه‌هاشان آواره شده (و جرمی نداشتند) جز آنکه می‌گفتند: پروردگار ما خدای یکتاست. و اگر خدا (رخصت جنگ ندهد و) دفع شر بعضی از مردم را به بعض دیگر نکند همانا صومعه‌ها و دیرها و کنشت‌ها و مساجدی که در آن (نماز و) ذکر خدا بسیار می‌شود همه خراب و ویران شود. و هر که خدا را یاری کند البته خدا او را یاری خواهد کرد، که خدا را منتهای اقتدار و توانایی است." خداوند در این آیه به این موضوع اشاره دارد که کسانی که با مساجد مبارزه کنند از جمله مبارزه فرهنگی باید در برابر آنها ایستاد. بنابراین آباد کنندگان واقعی مسجد باید در برابر دشمنان مسجد مقابله کنند.
متولیان مساجد باید در مسجد درس اخلاق برگزار کنند این خود عاملی است که جوانان ما بیمه شوند
مسجد اولین جایگاهی است که خدا برای انسان قرار داد و در آیه 96 سوره آل عمران خداوند می فرماید: «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ»،«نخستين خانه ای که خداوند برای مردم بنا کرد، همان است که در مکه است خانه ای که جهانيان را سبب برکت و هدايت است». این نشان از جایگاه بالای مسجد است که به عنوان بهترین و مقدس ترین مکان ها از آن یاد شده است. بنابراین مساجد باید در حوزه فرهنگی و برنامه ریزی های اجتماعی جایگاه خود را در جامعه اسلامی به دست آورند و در حاشیه قرار نگیرند. هر وقت مسجد به حاشیه رفت، دشمن پیروز می شود.
در مورد جایگاه مسجد آباد خداوند در آیه 31 سوره اعراف می فرماید:«يا بَني آدَمَ خُذُوا زينَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ».«یعنی اینکه هم زینت و مال و فرزندان که زینت هستند را به مسجد ببرید.». این آیه به خوبی بیان می کند که باید فرزندان به ویژه جوانان را به مسجد سوق دهیم. بازارها در گذشته در کنار مسجد شکل می گرفت تا بازاریان موقع نماز سریع به مسجد بروند.
بنابراین آبادانی مسجد به اقامه نماز است. امروز دشمنان، مساجد را مورد غضب خود قرار داده اند، بنابراین مساجد باید برنامه فرهنگی داشته باشند، متولیان مساجد باید در مسجد درس اخلاق برگزار کنند این خود عاملی است که جوانان ما بیمه شوند.
«انَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآْخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسى أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدینَ». «مساجد خدا را تنها کسى آباد مى کنند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده و نماز را بر پا دارد و زکات را بپردازد و جز از خدا نترسد، امید است چنین گروهى از هدایت یافتگان باشند.»
ایمان به قیامت و خدا به این است که مسجد آباد باشد و مردم در برابر استکبار بیاستند و از کسی هراس نداشته باشد،داشتن مناره و گلدسته مجلل نشانه آبادانی مسجد نیست. زیرا که مسجدی که ظاهر زیبا داشته باشد اما آبادانی معنوی نداشته باشد فایده ای ندارند
-مساجدی که در دیگر کشورها بویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس به صورت مجلل ساخته می شوند، مصداق مساجد آباد هستند؟
امروز در کشورهای حاشیه خلیج فارس، مساجد بسیار زیبایی ساخته می شود اما مردم تنها به مسجد برای اقامه نماز می روند و به امورات سیاسی و اجتماعی و دیگر کارکردهای مسجد هیچ گونه توجه ای ندارند. این در حالی است که مسجد آباد، باید حقیقت دین و شریعت را برای مردم تبیین کند و کمک به نیازمندان از برنامه های این مساجد باید باشد، همان گونه که گفتم آبادی مسجد تنها به به بنای مجلل و صرف هزینه های هنگفت برای مسجد نیست بلکه مسجد طراز اسلامی و آباد باید احیا کننده کارکردهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مسجد باشد.
- حاج آقای قرهی امروز خدمت در حرم امام رضا(ع) و اماکن متبرکه نظیر حرم حضرت معصومه(س)، شاهچراغ(ع) و دیگر امامزادگان برای ما ایرانیان افتخار بزرگی محسوب می شود در قرآن کریم و روایات هم جایگاه والایی برای خادمی مسجد در نظر گرفته شده اما هنوز خادمی مسجد از جایگاه بالایی در جامعه ما برخوردار نیست چه کنیم که خدمت به مسجد به عنوان یک افتخار میان مردم فرهنگ سازی شود؟
خادمی مسجد شغل انبیای الهی بوده است، انبیا افتخار داشتند که خادم مسجد بودند، اگر بدانیم که انبیا الهی افتخار خادمی مسجد را داشتند، مردم همه علاقه مند به خدمت به مسجد می شوند.خداوند در قرآن کریم وقتی می‌خواهد از شان و منزلت خادمین مسجد بگوید این شغل را به حضرت ابراهیم(ع) و فرزندش اسماعیل(ع) و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و سلم) ربط می‌دهد.
برای بازبودن درب مسجد برای ساعت های طولانی برنامه منظمی نداریم
متاسفانه ما در جامعه درباره، اهمیت خدمت به مسجد و ثواب آن را اطلاع‌رسانی نكرده‌ایم. خدمت به مسجد رتبه بسیار بالایی دارد به طوری كه حضرت ابراهیم، حضرت زكریا و حضرت مریم خادم مسجد بوده‌اند و قطعاً خدمت به خانه خدا، عاقبت‌بخیری را به همراه دارد.
یکی از دلایلی که هنوز خادمی مسجد در جامعه ما فرهنگ سازی نشده است به این دلیل است که متاسفانه ساعت های طولانی درب مساجدمان بر روی مردم بسته است و برنامه منظم و دقیقی در زمینه باز بودن درب مسجد چندساعت قبل و بعد از نماز نداریم در حالی که چندساعت قبل از اذان درب مسجد باید بر روی مردم باز باشد تا مردم در مسجد حضور یابند و اگر دیدند مسجد نیاز به نظافت دارد به خادم مسجد در این زمینه یاری رسانند.
یکی از راهکاری که در این زمینه پشنهاد می شود این است که امام مسجد، روایات و ثواب خدمت را برای مردم تبیین کند و خادم بودن مسجد را افتخاری بزرگ تبیین کند.
باید فرهنگی را بوجود آوریم که اهالی محله برای خادم افتخاری شدن در مسجد صف بکشند
از طرفی در کنار خادم دائمی مسجد، خود امام جماعت و هیئت امنای مساجد به امورات مسجد رسیدگی کنند و به خادم مسجد کمک کنند تا خادمی مسجد، در میان مردم فرهنگ سازی شود. باید فرهنگی را بوجود بیاوریم که اهالی محله و معتمدین، برای خادم افتخاری شدن در مسجد صف بکشند و با هم در این زمینه رقابت کنند.
نظر شما