حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند، قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که علم و ترویج آن چگونه می تواند بسترساز صلح در جهان شود، اظهار کرد: صلح وقتی اتفاق می افتد که جوامع و افراد با یکدیگر مرتبط شده و همدلی و همفکری و همکاری داشته باشند.
وی ادامه داد: به هر میزان که جوامع و افراد مختلف نسبت به هم این گرایش را داشته باشند و این موضوع مبدا تفاهم آنها باشد، تفاهم بیشتر و مبدا همکاری بیشتر می شود و این امر از جنگ پیشگیری کرده و به صلح کمک می کند.
وی با تاکید بر این که جامعه ای که افراد احساس نیاز به یکدیگر می کند و با تشریک مساعی مقاصد و نیازهای همدیگر را مرتفع می کنند، جنگ و ستیز با هم نخواهند داشت، تصریح کرد: علم در صورتی زمینه ساز صلح می شود که به ارتقای همدلی، همفکری و همکاری در بین جوامع بینجامد.
حجت الاسلام پیروزمند همچنین در پاسخ به این سوال که آیا علم به طور ذاتی ایجاد صلح یا جنگ می کند یا عوامل دیگری نیز در آن دخیل هستند، به شبستان گفت: در این که علم سرنوشت جنگ یا صلح را معین می کند، قطع نظر از این که علم تنها عامل ایجاد صلح یا جنگ نیست و این مطلبِ پُر واضحی است، اما علم بسته به این که بر اساس چه بنیانی استوار شده باشد و چه اغراضی را تعقیب می کند، می تواند زمینه ساز و بنیانگذار صلح یا جنگ باشد، بنابراین، علم به معنای متعارف و متداول آن که مشتمل است بر نظریه های علمی، نه ذاتا صلح طلب است و نه جنگ طلب.
قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم تاکید کرد: آنچه که مهم بوده این است که علمی که در خدمت نظام سلطه باشد و ظرفیت و امکان پیشبرد مقاصد سلطه را داشته باشد، مبداء ستیز می شود به دلیل آن که از طریق این علم سلطه گران و سیاستمداران ظالم، بی عدالتی را در دنیا نهادینه کرده و طبیعتا به طور قهری ملل ضعیف این بی عدالتی را بر نمی تابند و واکنش نشان می دهند و این مساله مبدا درگیری دائمی خواهد شد.
وی اضافه کرد: اما اگر علم در خدمت عدالت و پیشرفت باشد، موحدین و مستضعفین عالم از آن بهره مند می شوند و چنین علمی زمینه ساز عدالت و همکاری بین المللی خواهد شد و این که علم در خدمت نظام سلطه باشد یا عدالت و پیشرفت، تنها به نوع بهره بردای از علم مربوط نیست بلکه خودِ علم و مجموعه نظریات علمی هم بسته به این که بر چه مبنا و اهدافی استوار باشند، به طور طبیعی گرایش غالب آنها مشخص خواهد شد.
حجت الاسلام پیروزمند تصریح کرد: علومی که بر اساس مبانی و فرهنگ مادی بنیانگذاری شده باشند، به طور طبیعی به صورت غالب در خدمت بی عدالتی و استثمار سایر ملل ضعیف درخواهند آمد اما علومی که از فرهنگ توحیدی و به ویژه اسلامی تغذیه شده باشند، به طور طبیعی در خدمت عدالت و پیشرفت خواهند بود و در چنین صورتی است که شاهد همفکری و همدلی و همکاری هر چه بیشتر جوامعی خواهیم بود که از چنین علمی بهره مند می شوند.
وی در ادامه بیان کرد: لذا اگر یک جامعه صلح طلب و جهانی با ضریب امنیت قابل قبول می خواهیم، باید جامعه علمی به دنبال علم توحیدی بگردد و بستر ساز ایجاد و گسترش چنین علومی باشد.
قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم همچنین در پاسخ به این سوال که خودباوری به ویژه در عرصه علم تا چه میزان می تواند یک جامعه را به پیشرفت و توسعه نزدیک کند، گفت: قهرا هر جامعه ای که خودباخته باشد، نسبت به دستاوردهای علمی و تکنولوژیک سایر کشورها منفعل خواهد بود و این انفعال موجب می شود که این کشور از تولید علم باز بماند یا انگیزه ای برای حرکت علمی احساس نکند یا اگر انگیزه علمی در آن ایجاد شود، توان این حرکت را در خود ایجاد نکند.
حجت الاسلام پیروزمند در پایان یادآور شد: اما خودباروی علاوه بر این که انگیزه حرکت را ایجاد می کند، سرمایه توانایی و ظرفیت حرکت را نیز ایجاد می کند یعنی نیروی انسانی در جامعه ای که خودباور است، قدرت شکوفایی پیدا می کند و این قدرت شکوفایی یک سرچشمه تمام نشدنی برای برداشتن همه موانع از جمله دستیابی به قله های علم است.
نظر شما