لزوم تجهیز جامعه اسلامی به یک نظام آینده پژوهی دینی

خبرگزاری شبستان: پژوهشگر مهدوی گفت: مهدویت به مثابه‌ عاملی "چشم انداز آفرین" می تواند در متن برنامه ریزی های بلندمدت اجتماعی بنشیند، پس ایران اسلامی که تحت یک نظام دینی هدایت می شود، باید به یک "نظام آینده پژوهی دینی" مجهز باشد.

حجت الاسلام رحیم کارگر در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با بیان اینکه خدای متعال فردایی روشن را به بندگان صالح و صابر و ثابت قدم وعده داده است، گفت: در این راستا آینده پژوهی دینی با محوریت آموزه مهدویت، درصدد تبیین این فردایی دیگر و تعمیق و کاربردی کردن آن در جامعه منتظر است .

وی با بیان اینکه آموزه ظهور منجی موعود، از آموزه های مشترک و فراگیر ادیان آسمانی است، خاطرنشان کرد: ظهور منجی موعود، تحقق بخش آرمان دیرپای بشری برای زندگی در یک مدینه فاضله است، این مدینه فاضله در زمین به دست حق پرستان و به رهبری مصلح موعود و با یاری امدادهای الهی به وجود آمده و او ادارۀ آن را در دست خواهد گرفت.

حجت الاسلام کارگر اظهارداشت: این جامعه پایان حرکت تاریخ و آغاز حیاتی متکامل و بدون کاستی و نقص است. شیعه به روشنی و صراحت درباره این جامعه موعود و آرمانی، بحث نموده و تصویری جامع و کامل از "مدینه فاضله مهدوی" ارائه کرده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه در جامعه اسلامی ما این آرمان شهر از طریق آیات و روایات در قالب "جامعه مهدوی" صورت بندی شده است، تصریح کرد: اهل نظر به جای تلاش برای این آرمان شهر باید با جستار ژرف در آیات و روایات و سایر منابع معتبر دینی، نسبت به شناخت و تبیین آن به زبان روز اقدام کنند که این یکی از نقاط تلاقی آینده پژوهی و مهدویت در جامعه‌ی ماست که به اندازه‌ی کافی مهم و حیاتی است.

وی ادامه داد: باور ژرف و ریشه دار به مهدویت و جامعه‌ی اسلامی بدین معناست که آینده بلندمدت جامعه و بلکه جوامع بشری با وضوح بالایی روشن است و همه می دانند که صبح بشریت روشن است، این باور ژرف و امید آفرین نه تنها یک سرمایه‌ی اجتماعی بی بدیل است بلکه سمت و سوی سیاست گذاری ها و طرح ریزی های دوربرد اجتماعی را نیز مشخص می کند.

حجت الاسلام کارگر با طرح چند سوال اساسی در این زمینه افزود: مسئله مهم این است که آموزه نجات و منجی گرایی که آرمان مشترک بشری به شمار می رود، تا چه میزان می تواند در تنظیم زندگی امروز جوامع به کار آید؟ آینده دولت و حکومت و جامعه از دیدگاه شیعه چه وضعیتی دارد؟ با توجه به چشم انداز اجمالی آینده که بر اساس اصول و آموزه های دینی ترسیم می شود، ویژگی های کلان زندگی آینده بشری بر اساس آموزه مهدویت و ظهور منجی موعود چگونه باید باشد؟

مدرس مرکز تخصصی مهدویت تاکیدکرد: با توجه به گسترش مباحث آینده پژوهی در کشور، با چه سازوکاری می توان نگرش دینی و آرمان غایی دینی(دولت کریمه) را با آینده پژوهی تلفیق کرد؟ آیا از طریق مباحث آینده پژوهی می توان به آرمان مهدویت نزدیک شد؟ اساسا آینده پژوهی ظرفیت بحث های مرتبط با مهدویت را دارد؟ آیا می توان بحث آینده پژوهی را در وهله اول با دین و در وهله دوم با حوزه مطالعات مهدویت پیوند بزنیم؟ آیا می توان از آینده پژوهی بومی سخن به میان آورد؟ و در نهایت اینکه آیا می توان برای آن پژوهشکده و گروه پژوهشی تعریف و ترسیم کرد؟

وی تصریح کرد: فهم آینده، یعنی به دست آوردن تصویری از وضعیت هایی که در آینده تحقق پیدا می کنند. آینده پژوهی از این جهت تلاشی است برای یافتن تصویری از آینده و سپس ارائه توجیهی برای آن تصویر.

حجت الاسلام کارگر با بیان اینکه اگر آینده را ترکیبی از ۴ عنصر رویدادها، روندها، تصویر ها و اقدام ها بدانیم، برای شناخت آن باید حوزه های این چهار مؤلفه را به دقت بررسی کرد، اظهار داشت: ما با مسئله ای به نام تغییر روبرو هستیم، از این رو باید آینده را بشناسیم تا بتوانیم با فرصت‌ها، تهدیدها و چالش ها به شکل مطلوب مواجه شویم و هر چه این آینده عمیق تر شناخته شود، فرصت بیشتری برای آمادگی تغییرات و اتفاقات خواهیم داشت.

این پژوهشگر مهدوی گفت: بر این اساس می توان گفت یکی از مأموریت های آینده پژوهی این است که به مردم کمک کند تصویرهای خویش را از آینده بسازند. ایجاد تصویرهای مثبت از آینده(آینده های مطلوب و مرجح) و اقدام به طرح ریزی و تصمیم گیری بر اساس آن تصویرهای مثبت.  

وی افزود: یکی از کارکردها و وظایف مسلم آینده پژوهی در هر جامعه(و در سطح بالاتر در هر تمدن) ترسیم الگوی آرمانی جامعه از منظر باورها و ارزش های بنیادین آن جامعه یا تمدن است. اما بنیان های فلسفی و نظری آینده پژوهی در غرب پی ریزی شده است و جهان بینی حاکم بر آن نیز سکولاریستی است و مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی آن غیر بومی است.

حجت الاسلام کارگر با بیان اینکه آینده پژوهی، چه در ابعاد نظری و به عنوان یک علم و چه در ابعاد عملی و به مثابه‌ی یک فن آوری نرم نمی تواند به مانند علوم و فن آوری های سخت جنبۀ جهانی داشته باشد، اظهارداشت: علم و فن آوری آینده پژوهی زمانی می تواند اثربخش و وافی به مقاصد یک جامعه باشد که بومی شود. در این صورت است که می توان از دیدگاهی کاملا کاربردی و عملیاتی نشان داد که مهدویت به مثابه‌ی عاملی "چشم انداز آفرین" چگونه می تواند از مرز باورهای فردی فراتر رفته و در بطن و متن برنامه ریزی های بلندمدت اجتماعی بنشیند.  بنابراین جامعه ای چون ایران اسلامی، که تحت یک نظام دینی هدایت می شود، لاجرم باید به یک "نظام آینده پژوهی دینی" مجهز باشد.

کد خبر 496448

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha