قلم ودیعه ای از بهشت

خبرگزاری شبستان// بیرجند

اولین آیه ای که بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد خداوند فرمود: «اقرا باسم ربک الذی خلق» و در اولین کلمه از این آیه پیامبر امر به خواندن شد و این خواندن مقدور نبود مگر بواسطه نگاشته ای که خداوند بر او فرو فرستاده بود.

واژه «قلم» در قرآن 2 بار به صورت مفرد و 2 بار به صورت جمع به کار رفته است و خداوند در نخستین آیاتی که در «جبل‌النور» و «غار حرا» بر قلب مطهر پیامبر اکرم(ص) فرستاده به روشنی جایگاه قلم را در وادی تعلیم و تعلم بیان فرموده است.

قلم در مکتب اسلام و از دیدگاه قرآن و احادیث از جایگاه رفیعی برخوردار است و اختصاص سوره ای در شأن قلم و آثاری را که از خود بر صفحه روزگار بر جای می گذارد، نشانه ای است به جایگاه نفس قلم و آنچه رقم میزد.

پیامبر اسلام(ص) مرکب قلم دانشمندان را از خون شهیدان برتر می داند و می فرماید: "روز قیامت صاحب قلم را در تابوتی از آتش که با قفل های آتشین بسته شده است، می آورند، آنگاه نوشته های او ارزیابی می شود، اگر آن را در راه هدایت مردم به سوی خدا و خواست او به کار گرفته باشد، وی را از جایگاه آتشین آزاد نمایند، و اگر قلم را در راه معصیت و فساد و ترویج افکار انحرافی استخدام کرده باشد، تابوت در پرت گاه جهنم، هفتاد سال سیر می کند تا به قعر آن برسد" و همچنین در جایی دیگر میی فرماید: "اولین چیزی که خداوند آفرید، قلم بود پس به او فرمان داد: که بنویس، عرض کرد: «پروردگارا! چه بنویسم؟ فرمود: مقدار و تقدیر هر چیزی را تا روز قیامت. در روایت دیگر فرمود: یعنی آن چه را که بوده و تا ابد خواهد بود بنویس."

در طول تاریخ قلم از با ارزش ترین ابزار و تراوش فرهنگی بوده و اهمیت قلم بقدری است که از آن به عنوان زبان دوم انسان یاد می شود و امام علی(ع) نیز در شان و مقام قلم می فرماید "اندیشه‌های دانشمندان، به بلندای قدرت قلم‌هاشان است".

روز قلم

با پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز چهاردهم تیرماه، به عنوان «روز قلم» در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است.

نام گذاری این روز شاید بی ارتباط با این نباشد که ایرانیان باستان چهاردهمین روز از تیرماه را روز عطارد می‌نامیدند و سیاره عطارد در فرهنگ ادب پارسی، کاتب و نویسنده ستارگان است.

پیدایش قلم شروعی تازه به تاریخ بخشید و از زمان اختراع خط توانست رویدادها را به تصویر بکشد و اتفاقات زندگی انسان ها نیز بواسطه قلم بر دفتر تاریخ ماندگار شد.

علامه طبرسی بیان را 2 گونه می داند: "بیان زبان که با گذشت زمان کهنه می‌شود و از بین می‌رود و بیان قلم که تا ابد باقی می ماند" و به طور حتم اگر تاریخ و کتاب های که هزاران سال پیش نوشته شده اند اگر با بیان زبان به ما می رسید حتی اگر باقی می ماند نمی توانست دقیق باشد.

قلم زمانی اثربخش است که همراه با اندیشه و واقع نگار باشد و اندیشه زمانی کارآمد و پرثمر، که مکتوب شود و همراهی قلم و اندیشه خواهد توانست نوشته ای جاویدان باشد.

قلم آنچنان که می تواند مایه تجلی و زداینده جهل باشد و همچون شمشیری برنده در برابر ظلم و ستم مبارزه کند، قلم آلوده می تواند منشا سقوط و تباهی جامعه شود.

این وسیله آسمانی که با هنر نویسنده و واقعه نگاری تجلی پیدا می کند و در این راه سخت و دشوار دوام نخواهد داشت مگر زبان گویای مردم باشد.

رسالت قلم از دیدگاه امام خمینی(ره)

- قلمی فایده دارد که بیدارگر توده های مردم باشد.
- شهدا را قلم ها می سازند و قلم ها هستند که شهید پرورند.
- قلم، خودش یکی از اسلحه هاست؛ این قلم باید دست اشخاص صالح، و دست افاضل باشد.
- اشخاصی که قلم در دستشان است متوجه باشند که قلم آنها ، زبان آنها، در حضور خداست.
- همت بگمارید که قلم و بیان خویش را برای تعالی اسلام و کشور و ملت خود به کار گیرید.
- آن کسی قلمش قلم انسانی است، که از روی انصاف بنویسد.
- مسئولیت بزرگ شما امروز قلم هایی است که در دست شماست.

پایان پیام/

نگارنده: سعید کاظمی – بیرجند