امام حسین (ع) وارث همه انبیای الهی است/استفاده از واژگان با بار مثبت در معرفی امام حسین(ع)

حجت الاسلام و المسلمین احمد شفیعی نیا، مدیر پژوهشکده علمی فقه و حقوق پژوهشگاه مطالعات تقریبی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در قم، با بیان این که پیام عاشورا می‌تواند باعث تقریب مذاهب اسلامی باشد، عنوان کرد: ذات زندگی امام حسین (ع) و واقعه عاشورا، گسترده تر از نگاه شیعی است و می‌تواند در تقریب مذاهب اسلامی موثر واقع شود.

امام حسین (ع)، وارث همه پیامبران الهی (ع) است

مدیر پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه مطالعات تقریبی اظهار داشت: وقتی ما زیارت وارث را می‌خوانیم، یک ترتیب و روند خاصی در این زیارتنامه وجود دارد، به طوری که نام پیامبران الهی از جمله حضرت آدم(ع)، حضرت نوح(ع)، حضرت ابراهیم (ع)، حضرت عیسی (ع)، حضرت موسی (ع) و پیامبر گرامی اسلام (ص) در این زیارتنامه ذکر می شود.

حجت الاسلام و المسلمین شفیعی نیا افزود: در زمان حضرت آدم (ع) دین و شریعتی وجود نداشت و شریعت در زمان نبوت حضرت نوح شکل گرفت و همان طور که می‌بینیم، اسوه اسلام که در ابتدا حضرت ابراهیم (ع) و در انتها حضرت محمد (ص) است، در این زیارتنامه وجود دارد، همچنین حضرت ابراهیم و حضرت موسی (ع) که اسوه دین یهود و حضرت عیسی (ع) که اسوه دین مسیحیت است، در این زیارتنامه ذکر شده اند و امام حسین (ع)، وارث همه پیامبران الهی (ع) معرفی می‌شود.

وی تصریح کرد: زیارت وارث نشان می‌دهد که امام حسین (ع)، نه فقط به دین اسلام و نه فقط به مذهب شیعه، بلکه به گستره همه ادیان الهی است و ما را به نگاه‌های بالاتری از محدوده اسلام رهنمون می‌کند.

نویسنده کتاب «حسین (ع) وارث پیامبران» تأکید کرد: امام حسین (ع) وارث همه انبیاست، یعنی دارنده همه داشته‌های آنهاست، امام حسین (ع) وارث مسیحیت و یهودیت است، آن هم وارث مسیحیت و یهودیت واقعی است؛ بنابراین امام حسین (ع) و نهضت عاشورا، چنین گستره وسیعی دارد و وقتی می‌تواند بین الأدیان را جمع کند، پس می‌تواند به طریق اولی، بین المذاهب را نیز با هم جمع کند.

در معرفی امام حسین (ع) از واژگانی که بار مثبت بیشتری دارند، استفاده کنیم

حجت الاسلام و المسلمین شفیعی نیا با بیان این که امام حسین (ع) می‌تواند باعث تقریب شیعیان و اهل سنت شود، گفت: امام حسین (ع) از مثبت‌ترین و مورد توجه‌ترین واژگانی است که می‌تواند در دو ناحیه شعیه و اهل سنت استفاده شود؛ ما باید در معرفی امام حسین (ع) از واژگانی که بار مثبت بیشتری دارند، استفاده کنیم.

وی ادامه داد: ما می‌توانیم در معرفی امام حسین (ع) از واژه «امام شیعیان» استفاده کنیم که صحیح است، اما گاهی نیز از واژه «نوه پیامبر (ص)» استفاده می‌کنیم، پیامبری که هم متعلق به شیعه و هم متعلق به اهل سنت است، بنابراین نوه پیامبر نیز به همه مسلمانان تعلق دارد و همه مسلمانان برای نسل پیامبر گرامی اسلام (ص) احترام قائل هستند.

مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه مطالعات تقریبی تصریح کرد: ما درباره اهل بیت (ع)، می‌توانیم از واژگانی استفاده کنیم که بتواند جنبه فرامذهبی امام حسین (ع) را منعکس کند، نه این که از واژگان خاصی استفاده کنیم که ممکن است درست باشد، اما دید و نگاه وسیعی در آن نیست.

توجه به رفتار و گفتار امام حسین (ع)، ظرفیت قابل توجهی در تقریب بین مذاهب اسلامی است

حجت الاسلام و المسلمین شفیعی نیا عنوان کرد: اگر امام حسین (ع) و همچنین قیام آن حضرت از نظر رفتار و گفتار مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند ظرفیت قابل توجهی در تقریب بین مذاهب اسلامی باشد، به عنوان مثال، یک ظرفیت عملی که در رفتار امام حسین (ع) وجود داشت، این است که زمانی که آن حضرت، از مکه به سمت کربلا حرکت می‌کنند، در مسیر راه در منازل مختلفی توقف می‌کنند و سخنان زیادی نیز نقل می‌کنند.

وی افزود: یکی از سخنان امام حسین (ع) در مسیر راه کوفه این است که «من می‌خواهم که سنت پیامبر (ص) را احیا کنم»؛ سنت پیامبر (ص) همان چیزی است که شیعه و سنی برای آن دل می‌سوزانند، به آن عشق می‌ورزند و دوست دارند که به عشق آن محشور شوند؛ بنابراین امام حسین (ع) روی نکته‌های عمومی بحث می‌کند.

نویسنده کتاب «فقه المقاومه» گفت: از نظر گفتاری نیز می‌توان در فرمایشات آن حضرت، واژگانی پیدا کرد که تأکید و صراحت دارد بر این که مسلمانان از تفرقه به دور باشند؛ سخنان امام حسین (ع) نشان می‌دهد که آن حضرت تمایل ندارند که جامعه اسلامی دچار تشتط و پراکندگی شود، به طوری در یکی از منازل بین راه مکه تا کوفه،  زمانی که از آن حضرت سوال شد، آیا حق با شماست یا دیگران، آن حضرت فرمودند: «حق با ماست، ولی ما از حق خود گذشتیم به دلیل این که ما مکروه دانستیم که برای گرفتن این حق، جامعه اسلامی را گرفتار پراکندگی و تشطط و جنگ داخلی و برادرکشی کنیم، بنابراین از حق خود گذشتیم و عافیت را برای مسلمانان ترجیح دادیم».

حجت الاسلام و المسلمین شفیعی نیا تصریح کرد: این سخن امام حسین (ع) را می‌توان در 25 سال خانه‌نشینی امام علی (ع) مشاهده کرد؛ در آن زمان، جامعه اسلامی در اثر جنگ‌هایی که در زمان پیامبر گرامی اسلام (ص) با روم داشتند، ضعیف شده بود و حضرت علی (ع) نمی‌خواستند که جامعه دچار تشطط شود، بنابراین سکوت کردند تا اصل موجودیت اسلام و مسلمین خدشه‌دار نشود.

عاشورا این ظرفیت را دارد که به عنوان یک الگو برای جهان اسلام مطرح شود

وی تأکید کرد: نگاه‌های دیگری در عاشورا وجود دارد که می‌تواند پنجره‌هایی را به این سمت باز کرد که عاشورا این ظرفیت را دارد که به عنوان یک الگو برای جهان اسلام مطرح شود، کلمات و سخنان امام حسین (ع) از هر زاویه‌ای که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، اشاره به نکات معرفتی، اخلاقی و انسانی دارد و این نکات معرفتی، اخلاقی و انسانی متعلق به شیعه و یا سنی نیست، بلکه مربوط به جامعه بشری است.

مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه مطالعات تقریبی عنوان کرد: امام حسین (ع) در طول حرکت خود، منشوری را به جای گذاشتند که منشور عاشورا و کربلا نبود، بلکه منشور جهانی بود، زیرا در آن بحث‌های معرفتی وجود دارد که همه انسان‌ها به آن نیاز دارند.