خبرگزاری شبستان: جنگ نرم امروزه مؤثرترین، کارآمدترین، کمهزینهترین و در عین حال خطرناکترین و پیچیدهترین نوع جنگ علیه ارزشها و امنیت ملی یک کشور است، چون میتوان با کمترین هزینه، با حذف لشکرکشی و از بین بردن مقاومتهای فیزیکی به هدفها رسید. این جنگ نبردی خاموش است و از آن رو که افراد مورد تهاجم بیدفاع و غافلگیر و دچار غفلت میشوند، خطرناکتر است؛ زیرا با باورها، ارزشها، عواطف و احساسات یک ملت در بلند مدت ارتباط دارد. نمونههای فراوان از کاربرد جنگ نرم در صفحات تاریخ وجود دارد. برای شناخت هر پدیده بهتر است ویژگیهای متمایز کننده آن مشخص شود. ویژگیهای ذیل ناظر بر نقاط افتراق جنگ سخت و نرم است که میتواند در شناخت چیستی جنگ نرم از دیدگاه مقام معظم رهبری یاری رساند.
ذهنی و غیر محسوس بودن
جنگ نرم برخلاف جنگ سخت، از ماهیت انتزاعی و ذهنی برخوردار است بنابراین تشخیص به موقع آن دشوار است. لیکن جنگ سخت، محسوس و همراه با عکسالعمل و برانگیختن است. در جنگ نرم کشف بازیگران، آرایش و گسترش دشمن مشکل بوده و کمتر موجب برانگیختن و عکسالعمل میشود. در تهاجم نظامی شما طرفتان را میشناسید، دشمنتان را می بینید؛ اما در تهاجم معنوی، تهاجم فرهنگی، تهاجم نرم، شما دشمن را در مقابل چشمتان نمیبینید (22 اردیبهشت 1388).
جنگ نرم؛ راست است، این یک واقعیت است؛ یعنى الان جنگ است. البته این حرف را من امروز نمیزنم، من از بعد از جنگ - از سال 67 - همیشه این را گفتهام؛ بارها و بارها. علت این است که من صحنه را میبینم؛ چه بکنم اگر کسى نمیبیند؟! چه کار کند انسان؟! من دارم میبینم صحنه را، میبینم تجهیز را، میبینم صفآراییها را، میبینم دهانهاى با حقد و غضب گشوده شده و دندانهاى با غیظ به هم فشرده شده علیه انقلاب و علیه امام و علیه همه این آرمانها و علیه همه آن کسانى که به این حرکت دل بستهاند را؛ اینها را انسان دارد میبیند. بهره گیری از ابزارهای قانون گرایی، حقوق بشر و طرفداری از مردم؛ (دیدار با دانش آموزان در آستانه سیزده آبان؛ 12 آبان 1388).
تدریجی و آرام بودن
جنگ نرم طی یک فرایند تدریجی، خزنده و آرام اعمال میشود. به عبارت دیگر تحولات فرهنگی و تغییر هویت و ویژگیها و خصائص ملی زمانبر و گاهی با تغییرات نسلی همزاد است. تهاجم فرهنگى، مثل خود کار فرهنگى، اقدامِ آرام و بى سر و صدایىست (21 مرداد 1371).
تغییر هویت واقعى نظام به تدریج و آرام حاصل میشود (24 آذر 1387).
پر شمول و فراگیر
جنگ سخت اغلب گروه محدودی از افراد جامعه، معمولا نظامیان را آماج قرار میدهد. در حالیکه جنگ نرم بر تمامی گروههای جامعه تأثیر میگذارد. مرجع امنیت، در حوزه جنگ سخت، سرزمین و دولتهااست. در حالی که در جنگ نرم مردمان و نخبگان کشور هدف است. تهاجم فرهنگی عرصههای متنوع دارد. طبعاً مقابله با آنها نیز متنوع است (22 اردیبهشت 1382).
غلبه بعد فرهنگی جنگ نرم بر سایر ابعاد
گرچه جنگ نرم همه ابعاد یک سیستم، به ویژه در سه بعد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد، لیکن بعد فرهنگی آنها برجستهتر از سایر ابعاد است و با دگرگونی هویت فرهنگی نظام سیاسی موجود ناکارآمد گردیده و زمینههای فروپاشی آن فراهم میشود. اساس کار جنگ نرم بر پایه یک حرکت فرهنگی و روانی است (23 اسفند 1378).
جنگ نرم، یعنی جنگ به وسیله ابزارهای فرهنگی (دیدار با جمع زیادی از بسیجیان کشور؛ 04 آذر 1388).
امروز هیچکس نمیتواند انکار کند که فوریترین هدف دشمنان جمهوری اسلامی، تسخیر پایگاههای فرهنگی در کشور است (پیام به کنگره جامعه اسلامی دانشجویان در مشهد؛ شهریور 1380).
جنگ نرم کارزاری فکری، فرهنگی و سیاسی است (دیدار با گروه کثیری از معلمان و مسئولان امور فرهنگی کشور 12 اردیبهشت 1369).
ریشهای و عمیق بودن
جنگ سخت، جز در موارد معدودی، اثرات کوتاه مدتی بر جامعة هدف برجای میگذارد، در حالی که اثرات جنگ نرم، به ویژه در بعد فرهنگی، اثرات عمیق دارد. چه، ممکن است موجب دگرگونی و تغییر هویت، روح وسیرت یک نظام سیاسی شود. این تهاجم فرهنگی که بنده چند سال قبل گفتم، این شبیخون فرهنگی که انسان در بخشهای مختلف علائم آن را مشاهده میکرد و امروز هم انسان آن را در بخشهای مختلفی میبیند، به این نیت است؛ با این قصد است؛ انقلاب را از محتوای خود، از مضمون اسلامی و دینی خود، از روح انقلابی خود تهی کنند و جدا کنند.این، از همان نقاط حساسی است که هوشیاری مردم را میطلبد.
پیچیدگی
جنگ نرم پیچیده، چند لایه و چند وجهی است. این جنگ لایههای شناختی، عاطفی، هیجانی، اجتماعی، معنوی، روانی و حتی جسمانی مخاطبان را آماج قرار میدهد. از همین روی تشخیص آنها کار دشواری است. جنگ نرم محصول پردازش ذهنی نخبگان، و اندازهگیری آن مشکل است در حالی که جنگ سخت عینی، واقعی و محسوس است و میتوان آن را با ارائه برخی از معیارها، اندازهگیری کرد.
امروز آرایش رسانهاى و فرهنگى که در مقابل جمهورى اسلامى قرار دارد، بسیار آرایش پیچیده، متنوع، متکثر، کارآمد و فنى و پیشرفته است. مبارزهای پیچیدهتر و سختتر از مبارزه با دشمنان است (دیدار با دانشجویان و استادان استان قزوین؛ 26 آذر 1382).
امروز دشمن با شیوه بسیار زیرکانهای در داخل، در حال یک جنگ و مبارزه تمام عیار فرهنگی علیه ماست (بیانات در دیدار با مسئولین و کارگزاران نظام؛ 23 مهر 1380).
هدفمند و سازمانیافته
جنگ نرم با سناریوی از پیش تدوین شده و با طرح و نقشه قبلی و همراه با خصومت و دشمنی به سامان میرسد از این رو باید مصادیق جنگ نرم دشمن، از آسیبهای داخلی که ناشی از ناکارآمدی یا ضعف سیستم است، تفکیک شود.
در تهاجم فرهنگى، هدف، ریشهکن کردن فرهنگ ملى و از بین بردن آن است (19 تیر 1374).
کسی که صحنه را میبیند ملتفت است که دشمن دارد چه کار میکند و میفهمند که شبیخون است و چه شبیخونی هم هست (دیدار با کارگران و فرهنگیان کشور به مناسبت روز کارگر و روز معلم؛ 2/15).
جنگ نرم حمله همه جانبه و سازماندهی شده است (دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران؛ 23 مرداد 1370).
جنگ نرم یک اقدام برنامهریزی شده است (دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری؛ 8 اسفند 1374).
سازمان یافته و بسیار هنرمندانه (دیدار با اعضای شورای انقلاب فرهنگی؛ 4 بهمن 1376)
فتنهآمیز بودن
مخلوط کردن کلمه حق با کلمه باطل (دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون؛ 22 آذر 1388).
تبدیل نقاط قوت به ضعف (دیدار با دانشجویان و نخبگان علمی؛ 3 شهریور 1388).
در جنگ نرم دشمن به صورت دوست جلوه میکند (دیدار عمومی با مردم چالوس و نوشهر؛ 15 دی 1388).
حقیقت را به شکل باطل و باطل را در لباس حقیقت نشان دادن (دیدار عمومی با مردم چالوس و نوشهر؛ 15 دی 1388).
ضربه زدن از نقاطی که مردم قدرت تحلیل ندارند (دیدار با فرماندهان نیروی مقاومت بسیج؛ 30 آبان 1372).
اهداف جنگ نرم
هدف نهایی در جنگ نرم همان هدف در جنگ سخت یعنی مهار و فروپاشی یک نظام سیاسی است. لیکن ابزار و روشهای این براندازی متفاوت است. اگر در جنگ سخت با اشغال سرزمین، براندازی یک نظام سیاسی محقق میشود و سیستم دفاعی و امنیتی یک کشور فرو میریزد، در جنگ نرم تلاش میشود با تأثیرگذاری بر باورها و ارزشهای یک ملت، اندیشه و الگوی اداره کشور که هویت دهندة نظام سیاسی است به چالش کشیده شود. در صورتی که دشمن در براندازی نرم موفق شود، در واقع با پروژه بیاعتبارسازی و اعتمادزدایی از نظام سیاسی، براندازی به نتیجه خواهد رسید. جنگ نرم روشی برای تحمیل اراده و تأمین منافع است که با غلبه بر طرف مقابل، بدون استفاده از قدرت نظامی و روشهای خشونتآمیز اعمال میشود. ابزار اصلی این جنگ, قدرت نرم به ویژه، قدرت اقناعگری و همراهسازی است که عمدتا با بهرهگیری از ابزار ارتباطی و رسانه و دانش روانشناختی تلاش میشود، در هویتهای فکری و فرهنگی تردید ایجاد شود.حوزه عمل این جنگ افکار، اعتقادات، باورها، ارزشها، علایق و گرایشهای جامعه هدف است که مهاجم برای اشغال آن برنامهریزی میکند و در نهایت با تصرف اذهان و قلوب مردمان کشور هدف، تغییر در ساختارها پدید میآید. به عبارتی جنگ نرم، جنگ تخریب مدل است. مهاجم در این جنگ با ایجاد تردید در مبانی و ارزشهای اساسی یک نظام سیاسی، الگو و مدل یک نظامرا در عرصههای مختلف اجتماعی ناکارآمد میسازد.
کرمی (1387)، ساندرس (1382)، میچل (2008) و الیاسی (1388) مهمترین اهداف جنگ نرم امریکا و دنیای غرب در سایر کشورها را، تغییر ایدئولوژِی حاکم، کاهش مشارکت سیاسی مردم، القای ناکارآمدی حکومت، تغییر هویت دینی و ملی شهروندان با تخریب پیشینه تاریخی آنان، دستکاری افکار عمومی در جهت خواستههای خود و علیه نظام حاکم، کاهش انسجام اجتماعی، کاهش انسجام درحاکمیت، تغییر ارزشهای جامعه و ایجاد استحاله فرهنگی، تغییر الگوی سیاسی حاکم و تشدید و تقویت واگرایی قومی برشمردهاند.شناسایی اهداف مرجع در بحث امنیت نرم دارای اهمیت است. ایدئولوژی دولت، مشارکت سیاسی، کارآمدی حکومت، هویت، انسجام اجتماعی و افکار عمومی برخی از مهمترین اهداف مرجع در چارچوب امنیت نرم به شمار میآید.اهداف جنگ نرم از دیدگاه مقام معظم رهبری عبارت است:
1.بی اعتقاد کردن نسل نو به دین و اصول انقلابی (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 25 دی1370.)
2.کشاندن نسل جوان جامعه به ابتذال و فساد اخلاقی (دیدار با اعضای عالی شورای انقلاب فرهنگی؛ 19 آذر 1371.)
3.حذف تفکر فعالی که غرب و قلمرو قدرت آن را به خطر انداخته (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 25 دی1370.)
4.تضعیف فرهنگ ملی و اسلامی ایران (دیدار با فرماندهان گردانهای عاشورای نیروی مقاومت بسیج.22 تیر 1371.)
5.منحرف کردن جوانهای مؤمن از پایبندی متعصبانه به ایمان و باورهای خود (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 21 مرداد 1371.)
6.عوض کردن ذهن مردم از اسلام (دیدار با کارگران و فرهنگیان کشور به مناسبت روز کارگر و روز معلم؛ 15 اردیبهشت 1372.)
7.ناامید کردن جامعه در مبارزه علیه نظام سلطه (دیدار با کارگران و فرهنگیان کشور به مناسبت روز کارگر و روز معلم؛ 15 اردیبهشت 1372.)
8.جایگزین کردن فرهنگ بیگانه به جای فرهنگ، ارزشها و باورهای مردم (دیدار با دانشگاهیان استان آذربایجان شرقی؛ 9 مرداد 1372).
9.خاموش کردن روحیه جهادی در صحنههای انقلاب و سازندگی (دهمین گردهمایی سراسری ائمه جمعه؛ 21 شهریور 1373).
10.پشیمان کردن مجاهدان از مجاهدتهای گذشته (دهمین گردهمایی سراسری ائمه جمعه؛ 21 شهریور 1373).
13.هدف قراردادن فرهنگ اسلام ناب، که انقلاب اسلامی بر اساس آن بنیاد نهاده شده است (دیدار با خانوادههای شهدای استان خوزستان؛ 18 اسفند 1375).
15.ناامید کردن شیفتگان حاکمیت اسلامی در جهان (دیدار با خانوادههای شهدای استان خوزستان؛ 18 اسفند 1375).
16.سست کردن همت جوانان در داخل کشور (پیام رهبری به حجاج بیت الله الحرام؛ 23 اسفند 1378).
17.ایجاد تصویری تاریک از آیندۀ کشور برای مردم (بیانات رهبری در خطبههای نماز جمعه تهران؛ 23 اردیبهشت 1379).
18.از حیثیت و اعتبار انداختن مقاومت در میان ملت ایران (بیانات در دیدار با خانوادههای شهدای نیروهای مسلح ؛ 4مهر 1380).
19.ایجاد استحاله درونی در ایران (بیانات رهبری در نماز جمعه تهران؛ 23 آبان 1382).
20.تضعیف روحیه و ایجاد انفعال در ملت ایران (دیدار با دانشجویان دانشگاههای یزد؛ 13 دی 1386).
21.ایجاد اختلاف و به جان هم انداختن فعالان سیاسی (دیدار با دانشآموزان و دانشجویان و تشکلهای مختلف دانشگاهی در آستانه سالروز سیزده آبان؛ 8 آبان 1387).
22.تهی کردن انقلاب از محتوای اسلامی، دینی و روح انقلابی (بیانات رهبری در خطبههای نماز جمعه تهران؛ 29 خرداد 1388).
23.گرفتن اعتماد، مشارکت و مشروعیت (بیانات رهبری در خطبههای نماز جمعه تهران؛ 29 خرداد 1388).
26.تضعیف باورهای سیاسی، عادات حسنه و فرهنگ اسلام ناب (دیدار با خانوادههای شهدای استان خوزستان؛ 18 اسفند 1375).
27.ایجاد انفعال در مقابل دشمن (دیدار با خانوادههای سرداران شهید استان تهران؛ 17 اردیبهشت 1372).
28.ایجاد شکاف میان ایران و دوستداران انقلاب اسلامی ایران (پیام رهبری به حجاج بیتالله الحرام؛ 23 اسفند 1378).
30.استحاله تفکر شیعی (دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری؛ 27 بهمن 1379).
31.تصرف پشت جبهة انقلاب، یعنی مردم (دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران؛23 مرداد 1370).
32.تردید افکنی در کار مسئولین رسمی کشور (دیدار با دانشآموزان در آستانه سیزده آبان 12 آبان 1388).
پنج هدف به عنوان مهمترین اهداف دشمن در جنگ نرم و سه محور به عنوان خطوط اصلی جنگ نرم از دیدگاه مقام معظم رهبری مطرح شده، که بدین شرح است:
1.اهداف دشمن در جنگ نرم
*ایجاد تردید در دلها و ذهنهای مردم
*انهدام سنگرهای معنوی
*تبدیل نقاط قوت ما به نقاط ضعف
*تبدیل فرصتهای ما به تهدید
*تخریب پایههای نظام
2.خطوط اصلی جنگ نرم دشمن
*بدبین کردن مردم نسبت به هم و ایجاد اختلاف در جامعه
*خدشه در نشانههای امید و القای یأس به جامعه
*انصراف ذهن مردم از دشمنی دشمن
*اهداف سیاسی و فرهنگی جنگ نرم
اهداف جنگ نرم را میتوان در دو سرفصل کلیِ اهداف سیاسی و فرهنگی از منظر مقام معظم رهبری، تقسیم نمود:
الف.اهداف فرهنگی جنگ نرم
1.بیاعتقاد کردن نسل نو به دین و اصول انقلابی
2.کشاندن نسل جوان جامعه به ابتذال و فساد اخلاقی
3.تضعیف فرهنگ ملی و اسلامی ایران
4.منحرف کردن جوانهای مؤمن از پایبندی متعصبانه به ایمان و باورهای خود
5.عوض کردن ذهن مردم از اسلام
6.جایگزین کردن فرهنگ بیگانه به جای فرهنگ، ارزشها و باورهای مردم
7.هدف قراردادن فرهنگ اسلام ناب، که انقلاب اسلامی بر اساس آن بنیاد نهاده شده است
8.سست کردن همت جوانان در داخل کشور
9.ایجاد استحالة درونی در ایران
10.تضعیف روحیه و ایجاد انفعال در ملت ایران
11.تهی کردن انقلاب از محتوای اسلامی و دینی
12.استحاله تفکر شیعی
13.تصرف پشت جبهة انقلاب، یعنی مردم
ب.اهداف سیاسی جنگ نرم
1.حذف تفکر فعالی که غرب و قلمرو قدرت آن را به خطر انداخته
2.ایجاد تصویری تاریک از آینده کشور برای مردم
3.ناامید کردن شیفتگان حاکمیت اسلامی در جهان
4.خاموش کردن روحیة جهادی در صحنههای انقلاب و سازندگی
5.پشیمان کردن مجاهدان از مجاهدتهای گذشته
6.ناامید کردن جامعه در مبارزه علیه نظام سلطه
7.از حیثیت و اعتبار انداختن مقاومت در میان ملت ایران
8.ایجاد اختلاف و به جان هم انداختن فعالان سیاسی
9.گرفتن اعتماد، مشارکت و مشروعیت
10.تهی کردن انقلاب از روح انقلابی
11.تضعیف باورهای سیاسی
12.ایجاد انفعال در مقابل دشمن
13.ایجاد شکاف میان ایران و دوستداران انقلاب اسلامی ایران
14.تردیدافکنی در کار مسئولین رسمی کشور
شاخصهای جنگ نرم
همانگونه که اهداف یاد شده نشان میدهد جنگ نرم از منظر مقام معظم رهبری عمدتاً معطوف به دو مؤلفه فرهنگی و سیاسی است.از همین روی با بهرهگیری از مجموعة فرمایشات معظمله میتوان مهمترین شاخصهای جنگ نرم را به شرح مندرج در جدول زیر خلاصه کرد:
شاخصهای فرهنگی شاخصهای سیاسی
1.تهی شدن انقلاب از محتوای اسلامی و دینی.
2.تضعیف فرهنگ ملی و اسلامی ایران.
3.تضعیف باورها، عادات حسنه.
4.تضعیف روحیه و ایجاد انفعال در مردم.
5.گرایش نسل جوان جامعه به ابتذال و فساد اخلاقی.
6.بی اعتقاد شدن نسل نو به دین و اصول انقلابی.
7.استحاله تفکر شیعی.
8.کاهش پایبندی متعصبانة جوان مؤمن به ایمان و باورهای خود.
9.سست شدن همت جوانان در داخل کشور.
10.اظهار پشیمانی مجاهدان از مجاهدتهای گذشته.
11.تغییر ذهن مردم از اسلام (القاء ناکارامدی دین در اداره جامعه).
12.خاموش شدن روحیة جهادی در صحنههای انقلاب و سازندگی.
13.جایگزینی فرهنگ بیگانه به جای فرهنگ، ارزشها و باورهای مردم.
14.تغییر هویت واقعى نظام.
15.مشتبه شدن حق و باطل و به وجود آمدن محیط فتنهآلود.
16.تبدیل نقاط قوت نظام به ضعف .
17.کاهش قدرت تحلیل نخبگان و مردم .
18.گرایش به رسانههای غربی.
19.از بین رفتن فروغ و امید در دلها (کاهش خودباوری ملی).
20.تحقیر جریان ادب، هنر و فرهنگ انقلابی.
21.انزوای عناصر فرهنگی، ادیب و هنرمند.
22.بزرگنمایی از توانمندیهای غرب و جهان استکباری.
23.گرایش به تئوریسازی براساس اندیشة فرهنگی غرب.
24.ارائه تصویر تاریک از آینده کشور .
25.وجود تردید در مسئولان نسبت به حقایق روشن.
26.زیر سؤال رفتن عقاید و تفکر سیاسی اسلام در کتابها و کلاسهای درسی.
27.بهرهگیری دشمن از محیط فتنه.
28.آلوده شدن پسران و دختران پاک ایرانی.
29.اختلافات مذهبی در بین مسلمانان.
30.تیره و تار و مبهم نمایاندن افق آینده برای جوانان.
31.از کار افتادن پویایی افراد نخبه، مبتکر، جوان و با نشاط جامعه تضعیف باورهای سیاسی .
32.ناامید شدن شیفتگان حاکمیت اسلامی در جهان.
33.وجود تردید در کار مسئولین رسمی کشور.
34.تصرف پشت جبهه انقلاب، یعنی مردم.
35.تردید در تفکر فعالی که غرب و قلمرو قدرت آن را به خطر انداخته.
36.ناامید شدن جامعه در مبارزه علیه نظام سلطه.
37.شکاف میان ایران و دوستداران انقلاب اسلامی ایران.
38.انفعال در مقابل دشمن.
39.کاهش مشارکت و مشروعیت.
40.تهی شدن انقلاب از روح انقلابی.
41.اختلاف و به جان هم افتادن فعالان سیاسی.
42.از حیثیت و اعتبار افتادن مقاومت در میان ملت ایران.
43.ناامید شدن شیفتگان حاکمیت اسلامی در جهان.
44.بحران اعتماد و کارآمدی نظام .
45.رواج و نشر دروغسازی و شایعهپراکنی با ابزارهای پیشرفته ارتباطی.
46.انتشار لحظه به لحظه اخبار ضد نظام.
47.زیر سؤال رفتن تفکر سیاسی اسلامی در مطبوعات، مجلات و کتب.
48.رویگردانی ملت و دولت ایران از اهداف انقلابی.
49.بدبینی و شکاف بین مردم و دولتمردان .
50.تشنج، اغتشاش و ناامنی در جامعه.
51.غفلت نخبگان از دیدن دشمن(نداشتن تحلیل و درک صحیح).
52.ابزار و شیوههای جنگ نرم.
ابعاد مختلف و زمینههای گوناگون جنگ نرم گسترة ابزار و شیوههای آن را وسعت بخشیده است.علاوه بر این، خصلت نوآوری، فناوریهای نوین، ابزار و صنایع فرهنگیِ جدید شیوه و روشهای جنگ نرم را متنوع و پیچیده نموده است.به عبارت دیگر، خاصیت این نبرد به گونهای است که از کمتر ابزار و فناوری میتوان به مثابة ابزار اختصاصی جنگ نرم نام برد.مهمترین و مؤثرترین شیوههای جنگ نرم سه روش اصلی گفتاری، رفتاری و شبکهای (دیجیتالی و الکترونیکی) است.عملیات روانی، عملیات ادراکی، دیپلماسی عمومی و فریب تاکتیکی را میتوان در مقولة روشهای اصلی گفتاری جنگ نرم قرار داد.اعتراض، نافرمانی مدنی، عدم همکاری و تحصن، مداخلة غیرخشونتآمیز و جذب مخالفان از جمله مهمترین روشهای رفتاری است.همچنین مهمترین و مؤثرترین ابزارهای جنگ نرم را میتوان در سه مقولة صنایع فرهنگی، رسانهها و فضای مجازی (فناوریهای نوین ارتباطی) شناسایی کرد. سینما، پویانمایی (انیمیشن)، ماهواره، اسباببازی، بازیهای رایانهای و موسیقی مهمترین صنایع فرهنگی به شمار میرود. همچنین، رسانه شامل مطبوعات، رادیو، تلویزیون و خبرگزاریها میشود. سرانجام امروزه ابزارهای جنگ نرم در فضای مجازی شامل: اینترنت (سایتهای خبری، شبکههای اجتماعی، وبلاگها، ایمیل و...)، تلفن همراه (سرویس پیام کوتاه، بلوتوث و ام.ام.اس) است.
اگر جنگ نرم را فرآیند رقابت بر سر قدرت بسیج اجتماعی میان دولت و گروههای غیردولتی معرفی کنیم هر عاملی که بتواند میزان قدرت بسیج دولت را به نفع گروههای خواهان تغییر سیستم سیاسی کاهش دهد ابزار براندازی نرم به شمار میآید.نکتة محوری در خصوص ابزارهای جنگ نرم نقش و جایگاه هر کدام از متغیرهای یاد شده در پروژة جنگ نرم است که در میان آنها سازمانهای مردمنهاد از اهمیتی بیشتر برخوردارند.سازمانهای غیردولتی بهترین عامل برای کسب قدرت بسیج اجتماعی و تغییر و دگرگونی به حساب میآیند، زیرا بدون حساسیت در سیستم سیاسی حاکم شروع به فعالیت میکنند و دامنة فعالیتهای خود را گسترش میدهند.این ابزار عبارت است از: (نک، مرادی1387)
1.سازمانهای غیردولتی همگرا؛
2.رسانهها (اینترنت، شبکههای ماهوارهای، مطبوعات)؛
3.نخبگان سیاسی، علمی، اجتماعی؛
4.پتانسیل واگرایی موجود در جامعه ( مانند اقوام و اقلیتهای مختلف اجتماعی)؛
5.جنبشهای اجتماعی مانند جنبش زنان، دانشجویان و...؛ و
6.اپوزیسیون خارج از حاکمیت به عنوان عوامل ابزاری و موقتی.
غرب در جنگ نرم خود علیه ایران افزون بر روشهای پیش گفته از روشهای متعدد دیگری نیز استفاده میکند.برخی از آن روشها عبارت است از: تأثیرگذاری بر نخبگان، افزایش مطالبات دانشجویان، برجستهسازی کاستیهای اجتماعی، اقتصادی، ایجاد انشقاق مذهبی، برجستهسازی فعالیت گروههای اپوزیسیون، حمایت از مخالفان نظام با عنوان پروژة ترویج دمکراسی، هنجارشکنیهای اجتماعی (نظیر روابط پسر و دختر پیش از ازدواج )، برجستهسازی گسست نسلی، ترغیب فرار مغزها و انتساب آن به نارضایتی سیاسی آنان، تلاش برای شکلگیری اجماع جهانی علیه ایران و سیاهنمایی آینده کشور ( نک الیاسی،1388).در محوریابی و بررسیهای به عمل آمده در فرمایشات مقام معظم رهبری بر شیوهها و ابزارهای ذیل تأکید شده است:
1.فریب با استفاده از سادهلوحی و هوی و هوس (دیدار با دانشآموزان در آستانه سیزده آبان 12 آبان 1388).
2.زیر سؤال بردن تفکر سیاسی اسلام (دیدار با اعضای عالی شورای انقلاب فرهنگی؛ 19 آذر 1371).
3.کشاندن نسل جوان جامعه به ابتذال و فساد اخلاقی (دیدار با اعضای عالی شورای انقلاب فرهنگی، 19 آذر 1371).
4.منصرف کردن جوانهای مؤمن از پایبندیهای متعصبانه به ایمان (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 21 مرداد 1371).
5.بزرگنمایی از توانمندیهای غرب (دیدار با فرماندهان نیروی مقاومت بسیج؛ 30 آبان 1372).
6.کشتن فروغ و امید در دلها (دیدار با مردم؛ 15 شعبان 1375).
7.تئوریسازی براساس اندیشة فرهنگی غرب (دیدار با وزیر و معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ 31 اردیبهشت 1378).
8.تحقیر جریان ادب، هنر و فرهنگ انقلابی در ایران (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 21 مرداد 1371).
9.انزوای عناصر فرهنگی، ادیب و هنرمند (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 21 مرداد 1371).
10.القای رویگردانی ملت و دولت ایران از اهداف انقلابی (پیام رهبری به حجاج بیتالله الحرام؛ 23 اسفند 1378).
11.سست کردن همت جوانان در داخل کشور (پیام رهبری به حجاج بیتالله الحرام؛ 23 اسفند 1378).
12.ناامید کردن شیفتگان حاکمیت اسلام در سراسر جهان (پیام رهبری به حجاج بیتالله الحرام؛ 23 اسفند 1378).
13.ارائه تصویر تاریکی از آینده کشور و ناامید کردن مردم (بیانات رهبری در خطبههای نماز جمعه تهران؛ 23 اردیبهشت 1379).
14.ایجاد بدبینی و شکاف بین مردم و دولتمردان (بیانات رهبری در خطبههای نماز جمعه تهران؛ 23 اردیبهشت 1379).
15.تیره و تار و مبهم نشان دادن افق آینده برای جوانان (دیدار با مدیران و کارکنان صدا و سیما؛ 28 اردیبهشت 1382).
16.ایجاد تشنج، اغتشاش و ناامنی در جامعه (دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون؛ 22 آذر 1388).
17.ایجاد اختلافات مذهبی در بین مسلمانان (دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون؛ 22 آذر 1388).
18.بهرهگیری از محیط فتنهآلود (دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون؛ 22 آذر 1388).
19.ایجاد تردید در مسئولان نسبت به حقایق روشن (دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون؛ 22 آذر 1388).
20.ایجاد اختلافات بین ملت ایران و ملت ایران با مسلمانان دیگر (دیدار با اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی؛ 1 فروردین 1386).
21.شایعهسازی و شایعهپراکنی نسبت به مسئولین (دیدار با دانشآموزان در آستانه سیزده آبان؛ 12 آبان 1388).
22.از کار انداختن پویایی افراد نخبه، مبتکر، جوان و با نشاط جامعه (دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری؛ 2 مهر 1388).
23.ایجاد غفلت نسبت به تهاجم فرهنگی دشمن (دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام؛ 14 آذر 1369).
24.انکار تهاجم فرهنگی و نادیده گرفتن آن (دیدار با اعضای شورای انقلاب فرهنگی؛ 20 آذر 1370).
25.استفاده از سلاح عملیات روانی (پیام رهبری به حجاج بیتالله الحرام؛ 12 اسفند 1379).
26.صدها سایت اصلی و هزاران سایت فرعی در اینترنت (دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری؛ 27 بهمن 1379).
27.دروغسازی و شایعهپراکنی با ابزارهای پیشرفته ارتباطی (دیدار با جمع زیادی از بسیجیان کشور؛ 04 آذر 1388).
28.بهرهگیری از سلاح تبلیغات و ارتباطات رسانهای (دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری؛ 2 مهر 1388).
29.بهرهگیری از هالیوود و قدرت اثرگذار هنر در غرب (دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور؛ 06 آبان 1388).
30.انتشار لحظه به لحظة اخبار ضد نظام (دیدار عمومی با مردم چالوس و بوشهر؛ 15 مهر 1388).
راهکارهای مقابله در جنگ نرم
1.ایجاد احاطه ذهنی و تسلط بر کارزار نبرد
الان یک کارزار فکری و فرهنگی و سیاسی در جریان است. هر کس بتواند بر این صحنه کارزار و نبرد تسلط پیدا کند، خبرها را بفهمد، احاطه ذهنی داشته باشد و یک نگاه به صحنه بیندازد، برایش مسلم خواهد شد که الان دشمن از طریق فرهنگی، بیشترین فشار خود را وارد میآورد (دیدار با گروه کثیری از معلمان و مسئولان امور فرهنگی کشور؛ 12 اردیبهشت 1369).
دشمن را نباید کوچکتر از آنی که هست گمان کرد، چون انسان آن وقت ضربه خواهد خورد اما نباید دشمن را بزرگتر از آن که هست جلوه داد یعنی همان کاری که امروز دستگاه تبلیغاتی صهیونیستها و مستکبرین، خودشان انجام میدهند: از امریکا و از قدرتها غولی درست کردهاند که اگر کسی تجربه نداشته باشد، خیال میکند به یک اشارة اینها، همه جا دود خواهد شد و از بین خواهد رفت (دیدار با فرماندهان نیروی مقاومت بسیج؛ 30 آبان 1372).
یک شطرنج باز ماهر هر حرکتی را که میکند، تا سه تا چهار تا حرکت بعد از او را هم پیشبینی میکند.شما این حرکت را میکنی، رقیبت در مقابل او آن حرکت دیگر را خواهد کرد؛ باید فکرش باشی که تو چه حرکتی خواهی کرد.اگر دیدی در آن حرکت دوم، تو در میمانی، امروز این حرکت را نکن؛ اگر کردی، ناشی هستی – حالا تعبیر بهترش این است- توی این کار، توی این بازی، توی این حرکت، ناشی هستی، ناواردی.اینها نمیفهمند چه کار میکنند؛ یک حرکتی را شروع میکنند، ملتفت نیستند که در حرکات بعد و بعد و بعد، چطور در خواهند ماند؛ مات خواهند شد (دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور؛ 06 آبان 1388).
2.شناخت و آگاهی ملت ایران به ویژه عناصر فرهنگی
ملت ایران به همان نسبت که دشمن، روشهای خود را در توطئه علیه ایران اسلامی پیچیدهتر میکند، باید بر هوشیاری و آگاهی خود بیفرایند و با آمادگی معنوی، فکری و سیاسی و حفظ وحدت و اتصال و ارتباط با یکدیگر، چهرة دشمن را در هر لباسی که هست، شناسایی کند 12 آبان 1380).
اکنون دشمن در سطح وسیعی ابزارهای متعدد خود را در تهاجم به بنیانهای فرهنگی و اعتقادی ملت به کار گرفته است و تحقیر جریان ادب، هنر و فرهنگ انقلابی در کشور و در نتیجة آن انزوای عناصر فرهنگی، ادیب و هنرمند و نیز منصرف کردن جوانان مؤمن از پایبندیِ متعصبانه به ایمان و اعتقادات خود، یکی از اهداف مهم تهاجم فرهنگی است.لذا برای مقابله با آن، بیداری و هوشیاری ملت ایران به ویژه عناصر فرهنگی کشور یک ضرورت حیاتی است (دیدار با وزیر، معاونان، مشاوران و مدیران کل وزارت آموزش و پرورش؛ 21 مرداد 1371).
امروز آرایش تهاجمی فرهنگی بسیار خطرناکی علیه انقلاب به وضوح مشاهده میشود، زیرا جهان اسلام بیدار و هوشیار شده است.از این رو تهاجم فرهنگی دشمن با گذشته تفاوت بسیار دارد و شکل جدیدی پیدا کرده است وبرای مقابله با آن باید با شناخت و آگاهی کامل عمل کنیم (دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ 20 آذر 1370).
3.بهرهگیری از روش و ابزارهای فرهنگی - هنری
نبرد فرهنگی را با مقابله به مثل میشود پاسخ داد.کار فرهنگی و هجوم فرهنگی را با تفنگ نمیشود جواب داد.تفنگ او، قلم است (دیدار با گروه کثیری از معلمان و مسئولان امور فرهنگی کشور؛ 12 اردیبهشت 1369).
من راجع به هنر واقعاً هر چه بگویم، کم گفتهام.من بارها هم گفتهام که به هنر باید اهمیت داد و بایستی آن را روز به روز اعتلا بخشید و باید شکل فاخر هنر را انتخاب کرد.بدون هنر، حرف عادی جای خودش را حتی در ذهن کسی پیدا نمیکند، چه برسد به این که جذابیت داشته باشد و جایگیر و ماندگار شود.هنر مهمترین وسیله است برای گسترش یک فکر درست یا نادرست.هنر، وسیله، ابزار و رسانه است؛ رسانهای بسیار مهم (دیدار با مدیران و کارکنان صدا و سیما؛ 28 اردیبهشت 1382).
دشمنان جمهوری اسلامی ایران باورهای سیاسی و دینی و نیز عادات حسنة ملت ما را با تکیه بر ابزارهای فرهنگی هدفگیری کردهاند و این کار را بسیار دقیق انجام میدهند و اکنون فرهنگ اسلام ناب که انقلاب اسلامی بر اساس آن بنیان نهاده شده است، دقیقاً هدف تهاجم دشمنان اسلام قرار دارد؛ بنابراین برای مقابله اصولی و برنامهریزی شده با این تهاجم دشمن، لازم است مدیریت متمرکز و هدایتکنندهای در امور فرهنگی به وجود آید و با توسل به ابزار و نیروی فرهنگی، تهاجم دشمن را علاج و تأثیر آن را خنثی کنند (دیدار با خانوادههای شهدای استان خوزستان؛ 18 اسفند 1375).
یک سخن قوی، محتوای متقن و بیان نافذ به مخاطب مستلزم استفاده از شیوههای هنری، تسلط بر مخاطب، روحی و روانی و بهره گرفتن از شرایط زمان و مکان است.شیعه باید مدرنترین شیوههای تبلیغ را برای رساندن پیام حق خود به دیگران مورد استفاده قرار دهد (دیدار با علما و طلاب حوزة علمیه اهواز؛ 18 اسفند 1375).
جایگزین کردن فرهنگ بیگانه به جای فرهنگ عمومی مردم و نیز حمله به ارزشهای نظام جمهوری اسلامی و باورها و اعتقادات ملت مسلمان ایران دو محور اساسی و مهم در تهاجم فرهنگی دشمن محسوب میشود و برای مقابله با آن ایجاد سنگرهای فرهنگی و نیز بهره گرفتن از توان تمامی افراد مستعد این کشور اقدامی ضروری است (دیدار با دانشگاهیان استان آذربایجان شرقی؛ 9 مرداد 1372).
4.غفلتزدایی از مدیریت فرهنگی
امروز به نظر من، از همه خطرناکتر در داخل، روشهای فرهنگی است.از اساسیترین مسائل ما، مسائل فرهنگی است و من احساس میکنم که در زمینة اداره فرهنگی اسلامی این جامعه داریم دچار یک نوع غفلت و بیهوشی میشویم- یا شدهایم- که بایستی خیلی سریع و هوشیارانه آن را علاج کنیم (دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام؛ 14 آذر 1369).
ما با یک تهاجم و جنگ حقیقی سازمان یافته مواجه هستیم که از راههای مختلف و بسیار هنرمندانه به اجرا گذاشته شده است و کسانی که نسبت به مسائل فرهنگی حساسیت داشته باشند، متوجه مسئله تهاجم فرهنگی خواهند شد و نشانههای بارز و بیشماری را در این زمینه مشاهده خواهند کرد.بنابراین، کار فرهنگی در ایران مسئلهای است که نمیتوان لحظهای از آن غفلت کرد (دیدار با اعضای شورای انقلاب فرهنگی؛ 4 بهمن 1376).
یکی دیگر از کارها، رسیدگی به مسائل فرهنگی است.واقعاً امروز مسائل فرهنگی کشور زمین افتاده است.همه خودشان را فرهنگی میدانند، همه نسبت به مسائل فرهنگی اظهار شوق و علاقه میکنند و آن را در بیانات و اظهاراتشان مهم نشان میدهند؛ اما حقیقتاً کار فرهنگی در کشور، متناسب با پیشرفت و ریشه دواندن انقلاب در جامعه نیست.
در حال حاضر و به خصوص پس از شکست کامل مارکسیزم، استکبار غرب برای گسترش سیطره سیاسی و الحادی خود بر ملتهای انقلابی، عمدتاً از محورها و شیوههای فرهنگی بهره میگیرد.معارضه شایسته با تهاجم فرهنگی غرب در ابعاد مختلف، باید در صدر برنامههای رسانههای عمومی قرار گیرد.بیتفاوتی و مسامحه در برابر این تهاجم فرهنگی، که گاه با قلم عناصر مطرود و خودباختة داخلی صورت میگیرد، زیانهای جبرانناپذیری در برخواهد داشت (حکم انتصاب آقای اصغری به سمت نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی مؤسسه کیهان 2 مهر 1370).
5.عکسالعمل سریع، هشیارانه و اقدام جهادی
جهاد انواعی دارد.یکی از سختترین جهادها این است که در مقابله با هجوم افکار و فرهنگهای غلط و انحرافی و درک غلط جمعی از مردم، انسانی که حق را میشناسد، بایستد و بخواهد از حق دفاع کند و با بیان، با فکر، با منطق و با سلاح زبان و قلم، ذهنها را به سمت آنچه درست است هدایت کند.این، از آن جهادهای بسیار دشوار است (دیدار با کارگران و فرهنگیان کشور به مناسبت روز کارگر و روز معلم؛ 15 اردیبهشت 1372).
این خیلی مهم است که انسان در مقابل دشمن، دچار انفعال نشود...انفعال در مقابل دشمن، غلطترین کار و بزرگترین اشتباه است (دیدار با خانوادههای سرداران شهید استان تهران؛ 17 اردیبهشت 1372).
6.منفعل نشدن در مقابل دشمن
این خیلی مهم است که انسان در مقابل دشمن، دچار انفعال نشود.تمام سعی امروز دنیای مادی مستکبر-یعنی همین دولتهای استکباری که زمام مسائل اقتصاد و تسلیحات و حتی در موارد بسیاری، فرهنگ خیلی از کشورها را هم در دست دارند- این است که هر جا مقاومتی هست، آن را از طریق منفعل کردن خُرد کنند.انفعال در مقابل دشمن، غلطترین کار و بزرگترین اشتباه است (دیدار با خانوادههای سرداران شهید استان تهران؛ 17 اردیبهشت 1372).
7.تأکید بر نقش زبدگان و نخبگان
جنگ فرهنگی کار آسانی نیست؛ کار زبدگان است.لذا زبدگان مینشینند فکر میکنند و نسخه مینویسند و متأسفانه عدهای هم در داخل همانها را رله میکنند؛ آنها حرفهایی را میزنند، عدهای هم فارسی آن را میگویند و شکل بومی به آن حرفها میدهند! باید مراقب اینها بود (دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتی امیر کبیر؛ 9 اسفند 1379).
ببینید عزیزان! شماها میدانید- چون دیدم در بیانات شماها هم هست- امروز جمهوری اسلامی و نظاماسلامی با یک جنگ عظیم مواجه است، لیکن جنگ نرم- که دیدم همین تعبیر "جنگ نرم" توی صحبتهای شما جوانها هست و الحمدلله به این نکات توجه دارید؛ این خیلی برای ما مایة خوشحالی است- خوب، حالا در جنگ نرم، چه کسانی باید میدان بیایند؟ قدر مسلّم نخبگان فکریاند.یعنی شما افسران جوانِ جبهة مقابله با جنگ نرمید (دیدار با دانشجویان و نخبگان علمی؛ 2 شهریور 1388).
8.بهرهگیری از سرمایههای اجتماعی
دشمنان ما بیش از آن که به منابع طبیعی ما چشم طمع داشته باشند، به منابع انسانی- که منابع قدرت ما هستند- چشم طمع دارند.آنها میدانند اگر این سرمایههای اجتماعی از دست یک ملت گرفته شود، اگر یک ملت غیرت ملی و وحدت و همبستگی خود را از دست بدهد، اگر نشاط کار و ابتکار را از دست بدهد، اگر حرکت علمی رو به پیشرفت خود را از دست بدهد، کاملاً در دسترس دشمنان قرار خواهد گرفت؛ میتوانند راحت به او زور بگویند، میتوانند بر او سلطه پیدا کنند، میتوانند منابع طبیعی و مادی او را هم غارت کنند (دیدار با مردم استان همدان؛ 15 تیر 1382).
9.رشد اعتماد به نفس ملی در کشور
دشمن در پی ناکامیهای گستردة خود در مقابل ملت ایران، به دنبال شیوهها و حیلههای جدید است و مردم و به ویژه نخبگان باید با هوشیاری کامل، این عوامل تضعیف کننده را نفی و روند رشد اعتماد به نفس ملی را دنبال کنند (دیدار با دانشجویان دانشگاههای یزد؛ 13 دی 1386).
علم مصونیت میآورد، اقتدار میآورد.مراقب باشید تو دانشگاهشما، تو کلاس شما، تو مرکز تحقیقات شما، تو کار پژوهشی شما، اختلال ایجاد نکنند.اگر دیدید دستی دارد اختلال ایجاد میکند، به آن دست بدبین بشوید.اقتدار شما را، آیندة شما را هدف گرفتهاند (دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور؛ 06 آبان 1388).
امروز یکی از شگردهای مهم دشمن، تزریق و القاء احساس عقبماندگی و ناتوانی است...ما به هیچ وجه نباید این احساس را داشته باشیم، و جوان ما نباید احساس کند که عقبمانده است؛ باید احساس کند که دارد حرکت میکند، میتازد و جلو میرود؛ عملاً به این کار، به این پیشرفت، به این تازش و به این رو به جلو حرکت کردن تشویق شود (11/9/1383).
10.طراحی جامعه کلان
فرماندهان این جبهه باید با شناخت مسائل کلان، شناسایی دشمن و کشف اهداف او، طراحی کلان انجام دهند و بر اساس این طراحی حرکت کنند (دیدار با دانشجویان دانشگاههای یزد؛ (13 دی 1386).
11.ایجاد امید به آینده و روشنبینی نزد ملت
عزیزان من! شرط اصلی فعالیت درست شما در این جبهه جنگ نرم، یکیاش نگاه خوشبینانه و امیدوارانه است.نگاهتان خوشبینانه باشد.ببینید، من در مورد بعضیتان به جای پدربزرگ شما هستم.من نگاهم به آینده، خوشبینانه است؛ نه از روی توهم، بلکه از روی بصیرت.شما جوانید- مرکز خوشبینی- مواظب باشید نگاهتان به آینده نگاه بدبینانه نباشد؛ نگاه امیدوارانه باشد، نه نگاه نومیدانه.اگر نگاه نومیدانه شد، نگاه بدبینانه شد، نگاه «چه فایده ای دارد» شد، به دنبالش بیعملی، به دنبالش بیتحرکی، به دنبالش انزواء است؛ مطلقاً دیگر حرکتی وجود نخواهد داشت؛ همانی است که دشمن میخواهد (دیدار با دانشجویان و نخبگان علمی؛ 3 شهریور 1388).
امروز یکی از شگردهای مهم دشمن، تزریق و القاء احساس عقبماندگی و ناتوانی است...ما به هیچ وجه نباید این احساس را داشته باشیم، و جوان ما نباید احساس کند که عقبمانده است؛ باید احساس کند که دارد حرکت میکند، میتازد و جلو میرود؛ عملاً به این کار، به این پیشرفت، به این تازش و به این رو به جلو حرکت کردن تشویق شود (11 آذر 1383).
12.بصیرت؛ قطبنمای جنگ نرم
ملتی که بصیرت دارد، مجموعه جوانان یک کشور وقتی بصیرت دارند، آگاهانه حرکت میکنند و قدم برمیدارند، همة تیغهای دشمن در مقابل آنها کند میشود. بصیرت این است. بصیرت وقتی بود، غبارآلود فتنه نمیتواند آنها را گمراه کند.آنها را به اشتباه بیندازد.اگر بصیرت نبود، انسان ولو با نیت خوب، گاهی در راه بد قدم میگذارد.شما در جبهة جنگ اگر راه را بلد نباشید، اگر نقشهخوانی بلد نباشید، اگر قطبنما در اختیار نداشته باشید، یک وقت نگاه میکنید میبینید در محاصرة دشمن قرار گرفتهاید؛ راه را عوضی آمدهاید، دشمن بر شما مسلط میشود.این قطبنما همان بصیرت است (دیدار عمومی با مردم چالوس و بوشهر؛ 15 مهر 1388).
در زندگیِ پیچیدة اجتماعی امروز، بدون بصیرت نمیشود حرکت کرد.جوانها باید فکر کنند، بیندیشند، بصیرت خودشان را افزایش بدهند.معلمان روحانی، متعهدان موجود در جامعة ما از اهل سواد و فرهنگ، از دانشگاهی و حوزوی، باید به مسئله بصیرت اهمیت بدهند؛ بصیرت در هدف، بصیرت در وسیله، در شناخت دشمن، بصیرت در شناخت موانع راه، بصیرت در شناخت راههای جلوگیری از این موانع و برداشتن این موانع؛ این بصیرتها لازم است.وقتی بصیرت بود، آن وقت شما میدانید با کی طرفید، ابزار لازم را با خودتان برمیدارید (دیدار عمومی با مردم چالوس و بوشهر؛ 15 مهر 1388).
اینی که ملاحظه میکنید بنده مکرر در دیدار جوانها، دانشجویان، قشرهای مختلف مردم، بر روی بصیرت تکیه میکنم، برای این است که در وضع بسیار مهم امروز دنیا و موقعیت استثنایی کشور عزیز ما- امروز که در دنیا که موقعیت ممتازی است- هر گونه حرکت عمومی به یک بصیرت عمومی احتیاج دارد (دیدار با دانش آموزان در آستانه سیزده آبان؛ 12 مهر 1388).
13.دقت و گزینش در پذیرش کالاها و امواج فرهنگی دشمن
نمیشود بی قید و شرط، هر چه را که از آن سوی مرزها میفرستند، پذیرفت- اعم از کالا، کالای فرهنگی و همچنین امواج تبلیغی و فرهنگی.دشمن در کمین است.به خصوص در کمین جوانها.شما در این تبلیغاتی که میکنند، نگاه کنید یک کلمه در جهت رشد و ترقی اندیشة مردم اقدامی و حرفی زده نمیشود.تبلیغات دشمن درجهت ویرانگری و فاسد کردن است.در جهت معطّل کردن نیروی کار و فکر و جسم جوانان است.باید با احتیاط با آن برخورد کرد.
14.احیاء امر به معروف و نهی از منکر در جامعه
امر به معروف و نهی از منکر که یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن برپاداشتن همه فرایض اسلامی است، باید در جامعه ما احیا شود و هر فردی از آحاد مردم، خود را در گسترش نیکی و صلاح و برچیده شدن زشتی و گمراهی و فساد، مسئول احساس کند.
15.حفظ توأمان ظواهر و شعائر و محتوای اسلام
دو چیز بایستی در کنار هم، روز به روز قویتر در کشور تحقق پیدا کند: اوّل، حفظ آثار و شعائر و ظواهر و نمای اسلامی جامعه است.این، خیلی مهم است.دشمنان سعی میکنند که این حرفها را بمباران تبلیغاتی کنند؛ لیکن گوش به حرف دشمن ندهید.دشمن، دشمن است.ظواهر اسلامی جامعه باید حفظ شود.این جامعه، جامعه اسلامی نمونه است.زنان باید مواظب باشند.مردان باید مواظب باشند.کسانی که مأموریت دارند، بیشتر باید مواظب باشند.کسانی که در لباس انقلابند- مثل روحانیون و دیگر کسانی که لباسهای وابسته به انقلاب را دارند- بیشتر از دیگران باید مواظب باشند.همة آحاد جامعه باید سعی کنند که صورت جامعه را یک صورت اسلامی قرار بدهند.....دوم، این است به موازات آن باید محتواهای اسلامی- یعنی علم- جدی گرفته شود.شما که دانشجو هستید و دیگر کسانی که مشغول تحصیلند، به درس خواندن در محیط دانشگاه، کار عملی و تحقیقی و شکوفا کردن و رشد دادن استعدادها اهمیّت بدهید.
پایان پیام/
نظر شما