زینب صناعی: موضوع اوقات فراغت سالهاست که برای مسئولان به یک درس تکراری تبدیل شده است. آنها با برگزاری چند کلاس هنری و ورزشی می خواهند سر و ته قضیه را هم می‌آورند در حالیکه اوقات فراغت بدون برنامه‌ریزی‌های لازم هیچ فایده‌ای ندارد و آنها که می‌توانند با صرف هزینه‌های درست و حساب‌شده در جهت رشد و ارتقا مسائل مختلف نوجوانان و جوانان گام‌های جدی را بردارند، متاسفانه تنها با بی‌تفاوتی و بی‌توجهی نظاره‌گر به هدررفتن عمر آینده‌سازان کشور هستند.
در این خصوص باید سراغ سازمان‌های متولی اوقات فراغت یعنی وزارت آموزش و پرورش، سازمان ملی جوانان، سازمان فرهنگی هنری شهرداری، سازمان تبلیغات اسلامی، انجمن اسلامی دانش‌آموزان، و هزار و یک ارگان دیگر برویم و از آنان سوال کنیم که آیا در این باره تا به حال نشست مشترکی برگزار کرده‌اند تا در آن به طور اختصاصی در خصوص اوقات فراغت نوجوانان و جوانان تصمیم‌گیری کنند و از بودجه‌های سازمانی شان در جهت رشد این نیروهای فعال جامعه مدد بگیرند؟
کاش مجلس به عنوان مسئول قانون گذار وارد قضیه می شد تا جلوی این همه اتلاف وقت نوجوانان و جوانان را بگیرد زیرا آنانی که دستی در جیب دارند خیال شان راحت است و به باشگاه های ورزشی و گشت و گذار می روند اما کسانی که جیب شان سوراخ است با یک توپ پلاستیکی چندلایه در گرمای طاقت فرسای این روزها، گل کوچیک بازی می کنند و به همین اندازه شاد هستند.
بی شک اوقات فراغت جوانان دغدغه‌ای است که نه تنها خانواده‌ها بلکه مسئولان ذیربط نیز باید در جهت بهره‌مندی از آن بکوشند اما متاسفانه هیچگاه مسئولان ارگان‌های ذیربط همت مضاعفی را در این زمینه به کار نگرفته‌اند و تنها شاهد وعده‌های شعاری آنان بوده‌ایم.
کارشناسان معتقدند، کشور ما نسبت به سایر کشورها نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بیشتر در غنی‌سازی اوقات فراغت جوانان است زیرا تعطیلات در اکثر کشورهای دنیا تنها 24تا 25 روز است اما درایران چیزی حدود صد روز در سال ایام تعطیل وجود دارد.
برنامه ریزی دقیقه آخری
امیر طاهرخانی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت و گو با خبرنگار شبستان می گوید: با توجه به اینکه در حال حاضر در فصل تابستان هستیم باید از قبل برنامه‌ریزی‌های لازم صورت می‌گرفت تا دانش‌آموزانی که در طول سال تحصیل کرده‌اند ساماندهی شوند و بتوانند اوقات فراغت‌شان را به بهترین نحو بگذرانند.
به گفته وی، چگونگی طی شدن اوقات فراغت دانش‌آموزان، یکی از دغدغه‌های مهمی است که مسئولان امر و خانواده‌ها دارند اما هیچگاه این موضوع به طور کامل حل‌وفصل نشده و متأسفانه ما زمانی به فکر می‌افتیم که اوقات فراغت فرا رسیده است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس معتقد است: برنامه‌ریزی برای غنی‌سازی اوقات فراغت نباید همانند سال تحصیلی به برنامه‌های آموزشی محدود شود زیرا چنین برنامه‌ریزی برای دانش‌آموزان بسیار خسته‌کننده و با کیفیت پایین است و هیچ تأثیر مثبتی نخواهد داشت.
این استاد دانشگاه عنوان می کند: برنامه‌ریزی و نظارت بر اوقات فراغت نوجوانان و جوانان که قشر عظیمی از جامعه ما را تشکیل می‌دهند به عهده نهادها و سازمان‌هایی مانند سازمان ملی جوانان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرمانداری‌ها و سازمان فرهنگ و ارتباطات است که باید همکاری هماهنگ و لازمی را با یکدیگر داشته باشند.
شانی خالی کردن نهادهای مسئول
طاهرخانی می افزاید: سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانداری‌های و بخشداری‌ها از دیگر مراکزی هستند که می‌توانند در این زمینه برنامه مناسبی را ارائه دهند تا اوقات فراغت مناسبی برای جوانان داشته باشیم، همچنین با توجه به جمعیت دانش‌آموزی که در اختیار آموزش و پرورش قرار دارد، یکی از متولیان اصلی غنی‌سازی اوقات فراغت، این وزارتخانه است ضمن اینکه دستگاه‌های دیگر نباید از این مسئولیت شانه خالی کنند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به اینکه استفاده از همه ظرفیت‌ها و امکانات لازمه بهره‌بری بالا از اوقات فراغت است، ادامه می دهد: متاسفانه در مناطقی امکانات بیشتر و در برخی مناطق امکانات کمتری وجود دارد و در حقیقت با نوعی تبعیض مواجه هستیم.
او بر این باور است که دستگاه‌های متولی نتوانسته اند سازماندهی لازم را در بحث اوقات فراغت داشته باشند و شاید یکی از مهمترین دلایل آن کمبود بودجه اعتباری باشد که البته ظاهرا نباید چنین مشکلی داشته باشیم بلکه مسئولان باید بیشتر تلاش کنند.
طاهرخانی اوقات فراغت را مرحله‌ای از آموزش تعلیم و تربیت می داند و می گوید: اگر غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان درست اجرا نشود، وقفه‌ای بزرگ در مرحله تعلیم و تربیت دانش‌آموزان صورت می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی برای غنی‌سازی اوقات فراغت باید مطابق علایق دانش‌آموزان، متنوع و نشاط آور باشد، اضافه می کند: در چنین حالتی می توانیم پیام‌های آموزشی، دینی و اخلاقی را به کودکان و نوجوانان منتقل کنیم اما متاسفانه برنامه‌هایی که برای اوقات فراغت جوانان اجرا می‌شود، تنوع و نشاط لازم را ندارد و خشک و بی‌روح است.
نقش مساجد در غنی سازی اوقات فراغت
به عقیده کارشناسان، اوقات فراغت پیوند تنگاتنگی با شخصیت و زندگی معنوی و فرهنگی افراد دارد؛ چرا که از سویی از فرهنگ جامعه تاثیر می‌گیرد و از سویی دیگر بر آن تاثیر میگذارد؛ علاوه بر آن فرد می‌تواند در اوقات فراغت همان چیزی را که می‌پسندد انجام دهد، شخصیت نهایی خود را بازیابد و آن را ابراز کند؛ بنابراین قابلیت های فرد غالباً در عرصه اوقات فراغت جلوه گر می‌شود.
در این راستا باید توجه داشته باشیم که مساجد و کانون های آن پتانسیل بسیار زیادی را دارد که مسئولان ذیربط می توانند با بهره گیری از آن زودتر به نتیجه مطلوب برسند زیرا بستر مسجد به عنوان پایگاه های فراغتی بسیار مهم است و باید نقش آن پر رنگتر شود. از سوی دیگر حضور جوانان در مساجد برای غنی سازی اوقات فراغت سبب ایجاد و پرورش روحیه دینمداری در آنان می شود که در نیل به اهداف عالی موثر است.
کلاس های اوقات فراغت را رایگان برگزار کنید
مجید ابهری، مشاور کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در گفت و گو با شبستان می‌گوید: با گذشت 33 سال از انقلاب اسلامی هنوز برنامه معین و مدونی برای اوقات فراغت جوانان وجود ندارد و با آغاز فصل تابستان همه به چند مصاحبه، همایش، جلسه و مقاله اکتفا می‌کنند و دوباره همین روند تکرار می‌شود در نتیجه برنامه‌های اوقات فراغت فقط 30 درصد از نوجوانان و جوانان را تحت پوشش قرار می‌دهد.
وی بهترین راهکار سپری‌کردن اوقات فراغت را استفاده از آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، کلاس‌های ورزشی و ارائه امکانات رفاهی و تفریحی رایگان می‌داند.
این متخصص علوم رفتاری و آسیب‌شناسی اجتماعی بر این باور است که همیشه در مورد برنامه غنی‌سازی اوقات فراغت، بودجه قابل توجهی در نظر گرفته می‌شود ولی ضعف بزرگ ما در مدیریت و کارشناسی برنامه‌های اوقات فراغت است.
به گفته ابهری، عدم تمرکز در سیاست گذاری، فقدان تنوع در برنامه های تابستانی و یکنواختی در آنها ناشی از کمرنگ بودن مدیریت اوقات فراغت است و از این رهگذر 70 درصد از دانش آموزان با اکراه در برنامه های اوقات فراغت شرکت می کنند چرا که جذابیت های لازم را ندارد.
مشاور کمیسیون اجتماعی مجلس می افزاید: مشکل اصلی ما بودجه و امکانات نیست چرا که دولت با اختصاص بودجه های قابل توجه نهاد های مربوطه را مورد توجه قرار می دهد اما کمبود مدیریت و برنامه ریزی و فقدان کارشناس اوقات فراغت مشکل اصلی ماست تا این دو مشکل بر طرف نشوند و برای مدیریت اوقات فراغت فکر اساسی نشود این مشکل اساسی باقی مانده و بزرگتر خواهد شد.
سخنی با متولیان
اگر این روزها از بسیاری از خانواده‌ها بپرسید که فرزندان شما چگونه اوقات فراغت خود را سپری می‌کنند می‌گویند که تا آخر شب فیلم می‌بینند یا بیشتر وقتشان را پای رایانه می‌گذرانند در صورتی که اگر برنامه ریزی مدون و مناسبی از سوی مسئولان صورت می گرفت این انرژی جوان بیهوده هدر نمی رفت.
در هر صورت با دست روی دست گذاشتن و امروز و فردا کردن کاری از پیش نمی رود بلکه بهتر است از همین امروز کمر همت ببندیم و برای سال بعد و سال های دورتر برنامه ریزی کنیم.
بی‌تردید برگزاری چند کلاس ورزشی و هنری نمرات درخشانی را در کارنامه متولیان امر ثبت نخواهد کرد زیرا فصل بیکاری و بطالت بیش از 13 میلیون دانش‌آموز و حدود سه میلیون و نیم دانشجو مسئله ساده‌ای نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت.
پایان پیام/
نظر شما