خبرگزاری شبستان- گرگان: استان گلستان دارای 90 کیلومتر خط ساحلی است که قریب به 60 کیلومتر آن در حوزه خلیج گرگان، به دلیل پسروی آب دریا و عدم لایروبی کانال های خوزینی و چاپوقلی عملاً ظرفیت پهلوگیری کشتی ها را از دست داده است این در حالیست که بنادر گز و ترکمن در سال های نه چندان دور، میزبان تجار و بازرگانان کشورهای همسایه و شاهد پهلوگیری کشتی های متعدد بودند.
سابقه نسبتاً درخشان استان در زمینه تجارت دریایی با کشورهای حاشیه خزر، موجب شد تا مسئولان وقت استان فکری به حال رونق دوباره منطقه داشته باشند از همین روی، خواب احداث بندر را برای استان دیدند، خوابی که هیچگاه رنگ واقعیت به خود نیافت.
9 سال قبل که این مباحث در استان به صورت جدی دنبال می شد، مطالعاتی هم در خط ساحلی استان صورت گرفت که البته مدیرکل بنادر و دریانوردی استان معتقد است که در مطالعات قبلی، سازمان بنادر هیچ نقشی نداشته است.
به هر حال با مطالعاتی که خود جای تأمل فراوان دارد، ساحل خواجه نفس به عنوان تنها منطقه برای احداث بندر در نظر گرفته شد. از طرفی سازمان بنادر و دریانوردی کشور هم بندر امیرآباد را در فاصله چندین کیلومتری این استان در حوزه مازندران، طی سال های گذشته احداث کرده بود بنابراین ساخت بندر در خواجه نفس را مقرون به صرفه نمی دانست و حتی یک ریال هم در ساخت این بندر مشارکت نکرد.
مجوزی هم که برای خواجه نفس صادر شد، به عنوان بندر تجاری خصوصی بود، یعنی بخش خصوصی می بایست تمامی هزینه های ساخت بندر را که در جهان به عنوان یکی از گران ترین صنایع به شمار می رود را تأمین می کرد. زمان انتخاب سرمایه گذار که فرا رسید، عده ای دچار ذوق زدگی شدند و بدون در نظر گرفتن بسیاری از مسائل از جمله تجربه کار در حوزه ساخت بندر و توان مجموعه برای تأمین منابع مالی و اعتباری، خواجه نفس به فرد یا افرادی واگذار کردند و امروز بعد از گذشت 9 سال، خواجه نفس، نفس های آخر را می کشد و به اغما فرو رفته است. حالا همه چیز فرق کرده، به نظر می رسد آنقدر بی تدبیری در این پروژه – که می توانست تحول اقتصادی استان را به دنبال داشته باشد- رخ داده که مانند کلافی سردرگم شده که هر چه بیشتر تلاش صورت می گیرد، پیچیده تر می شود.
محمد جواد نظری مهر، نماینده غرب استان در مجلس شورای اسلامی سازمان بنادر و دریانوردی کشور را یکی از مقصران اصلی در وضعیت بوجود آمده برای خواجه نفس می داند و به خبرنگار خبرگزاری شبستان می گوید: « هزینه احداث بندر چند صد میلیون یورو بوده و جزو صنایع با سرمایه گذاری سنگین است، با اینکه این سازمان در تمامی استان های ساحلی کشور اقدام به ساخت بندر کرده اما در استان گلستان اقدامی انجام نداده است».
گفته می شود که این بندر برای اتمام نیاز به اعتباری 400 میلیون یورویی دارد که به طور قطع تأمین این اعتبار برای بخش خصوصی مشکل به نظر می رسد، عدم توانایی بخش خصوصی در استفاده از منابع فاینانس برای تأمین مالی پروژه، وضعیت این بندر را در ابهام قرار داده است.
نظری مهر که سه شهر ساحلی استان در حوزه انتخابیه وی قرار دارد، بر مشارکت دولت در این پروژه تأکید می کند و می افزاید: « از سه بندری که در این استان قرار گرفته و قریب به 300 تا 400 سال قبل از مراکز مهم بازرگانی و تجارت دریایی به شمار می رفتند، دولت در هیچ کدام سرمایه گذاری انجام نداده است. سازمان بنادر و دریانوردی کشور باید سهمی هم برای مردم این استان قائل باشد، اتفاقات و سوء مدیریت هایی انجام شده که موجب گشته که مردم استان حتی عکس یک کشتی را هم در بنادر و سواحل استان نبینند».
علیرغم اینکه طی یکسال اخیر صحبت های زیادی در خصوص جذب سرمایه گذار جدید برای این بندر مطرح شده اما انگار به قصه خواجه نفس پایانی ندارد. اواخر سال گذشته، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان از حضور سرمایه گذار جدید برای ساخت این بندر خبر داد و تأکید کرد در صورتی که کار انتقال سهام صورت بگیرد، سرمایه گذار اقدامات خود را در این بندر اغاز کرده و طی 3 سال پروژه را تحویل می دهد، اما بعد از گذشت چند ماه و در اوایل امسال، اللهیار اسعدی از انصراف سرمایه گذار جدید از این پروژه خبر داد و گفت به زودی این مسئله را تعیین تکلیف می کنند.
حال با گذشت چندماه از آن زمان، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان به خبرنگار خبرگزاری شبستان می گوید: « سرمایه گذاری که برای ساخت بندر اعلام آمادگی کرده بود عملاً کاری انجام نداد و فرصت سوزی کرد».
وی به بازدید هیئت تجاری کشور قزاقستان از بندرخواجه نفس هم اشاره می کند و می افزاید: « بازدید این هیئت تجاری هم نتیجه داد اما نیازمند فراهم کردن یکسری مقدمات است. در حال حاضر بندر در مستأجره شرکت آباداگان قرار دارد و باید این موضوع را در استان تعیین تکلیف کنیم. استانداری هم به این هیئت خارجی پیشنهاد داده اقدامات مربوط به ثبت شرکت در ایران و مسائل مربوط به تأمین منابع مالی را انجام و استان هم اقدامات لازم را برای اخذ مجوز صورت دهد».
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هم به اجرایی شدن این پروژه چندان خوشبین نیست و تصریح می کند: « با توجه به مشکلات و موانعی که وجود دارد بعید به نظر می رسد که بتوان تا پایان سال به آن امید بست».
وی البته خبرهایی دیگری هم دارد و می گوید: « سازمان بنادر و دریانوردی مطالعات فاز صفر احداث بندر در ساحل گمیشان را انجام داده و بررسی ها نشان می دهد، گمیشان بهترین منطقه برای احداث بندر جدید است».
اسعدی خاطرنشان می کند: « برای این پروژه نیز قرار است از توان بخش خصوصی استفاده شود اما مطمئن هستیم که به سرنوشت بندر خواجه نفس دچار نمی شود چرا که در مطالعات خواجه نفس، سازمان بنادر هیچ نقشی نداشت اما در ساحل گمیشان مطالعات از سوی این سازمان انجام شده و مورد تأیید قرار گرفته و البته در همین ایام مذاکراتی هم با سرمایه گذاران انجام شده است».
تجربه تلخ مردم این استان در بندر خواجه نفس، امیدواریم در بندری که قرار است در گمیشان احداث شود، تکرار نشود.
نظر شما