کتابشناسی حضرت باقرالعلوم(ع)؛کسی که راستگو ترین مردمان بود

به گزارش خبرنگار کتاب شبستان، «محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب» مشهور به«باقر(ع)»، امام پنجم شیعیان است. لقب آن حضرت باقر يا باقرالعلوم است ، بدين جهت که : دريای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت . ا

لقاب ديگری مانند شاکر و صابر و هادی نيز برای آن حضرت ذکر کرده اند که هريک باز گوينده صفتی از صفات آن امام بزرگوار بوده است. کنيه امام« ابوجعفر» بود. مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبی ( ع ) است. بنابراين نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اکبر حضرت امام حسن ( ع ) و از سوی پدر به امام حسين ( ع ) مي رسيد.

امام باقر(ع) راستگوترین و گشاده روترین و بخشنده ترین مردمان بود. شخصيت آسمانى و شكوه علمى ایشان چنان خيره كننده بود كه «جابر بن يزيدجعفى »به هنگام روايت از آن گرامى مى گفت:«وصى اوصياء و وارث علوم انبياء محمد بن على بن الحسين مرا چنين روايت كرد...» ابوجعفر محمد باقر، گنج‌های پنهان علوم، حقایق احکام و حکمت‌ها و لطایف را آشکار نمود. او عمرش را در طاعت خدا گذراند و در مقامات عارفین به جایی رسیده بود که زبان گویندگان از وصف آن ناتوان است. حضرت امام محمد باقر (ع) 19سال و ده ماه پس از شهادت پدر بزرگوارش حضرت «امام زين العابدين ( ع ) »زندگی کرد و سرانجام در هفتم ذيحجه سال 114هجری در سن 57سالگی در مدينه به وسيله" هشام "مسموم شد ودیده از جهان فروبست . پيکر مقدسش را در« قبرستان بقيع» کنار پدر بزرگوارش  به خاک سپردند .

 امروز و در سال روز شهادت آن حضرت و ضمن عرض تسلیت به  تمامی ارادتمندان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت به معرفی چند کتاب که در وصف ایشان و برای شناساندن هر چه بیشتر این امام بزرگوار به رشته ی تحریر درآمده می پردازیم.

«امام باقر جلوه امامت در افق دانش» به قلم احمد ترابی 

کار تحقیق این کتاب توسط گروه تاریخ اسلام صورت گرفته و توسط«احمد ترابی» نگارش شده است و «بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی»آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی زندگی امام محمد باقر و ابعاد علمی و سیاسی و اخلاقی و معنوی زندگی آن حضرت می پردازد.

در بخشی از این کتاب می خوانیم:

«موضوع امامت و رهبری امام عادل ، پس از مسئله ی توحید و نبوت، از حساس ترین و سرنوشت ساز ترین مباحث در جهان اسلام به شمار می آید. حجم گسترده ای از معارف شیعی نیز به مبحث امامت اختصاص یافته است، در متون شیعه نکاتی درباره ی امامت و ولایت و رهبری دینی و اجتماعی یاد شده که روشن می سازد اصل رهبری و ولایت از ان جهت مورد تاکید و اصرار قرار گرفته که اصولا بدون رهبری صالحان ، صلاح و اصلاح فرد و جامعه عملی نخواهد بود.»

« نغمه باران» جلد هفتم «مجموعه یاران» نوشته مهدی وحیدی صدر

مجموعه «یاران» مجموعه اي است كه به زبان شعر مي خواهد چهارده معصوم عليهم السلام را به بچه ها معرفي كند.اين مجموعه در چهارده جلد آماده شده كه به هر معصوم یک جلد اختصاص داده شده است. در این مجموعه به برخي از وقايع زمان هر معصوم اشاره اي شده است. نغمه باران هفتمین جلد این مجموعه و درباره ی امام محمد باقراست.این اثر کاری از «مهدی وحیدی صدر» است و این مجموعه توسط انتشارات «جامعه القرآن الکریم»منتشر شده است.

«چهل داستان و چهل حدیث از امام محمد باقر علیه السلام»نوشته عبدالله صالحی

کتاب حاضر مجموعه ای است در وصف فضائل و کرامات و مناقب امام محمد باقر که توسط «عبدالله صالحی» نگارش شده است. این کتاب گزیده  و گلچینی است از ده ها کتاب معتبر در جهت های مختلف عقیدتی ، سیاسی، عبادی، فرهنگی و اجتماعی و ...

از عناوین این کتاب می توان به خلاصه حالات «هفتمین معصوم» ، «پنجمین اختر امامت» ، «مدح هفتمین ستاره فروزنده» ، «توجیه مغرضان و بى خردان» ،« چهل حدیث گوهربار منتخب» و... اشاره کرد.

« شکافنده شب» اثر سعید روح افزا

 این کتاب مروری تحلیلی بر زندگی امام محمّد باقر(ع)، امام پنجم شیعیان است. ولایت، طریقة تربیت امام محمّدباقر(ع)، دوران جوانی، امامت، سیاست‌های ایشان در مقابل حکومت‌های زمان، فعالیت‌های علمی و سیاسی، یاران امام(ع)، سفرهای ایشان، برخورد ایشان با مدعیان دانش و رمز هدایت مردم ، موضوعاتی هستند که در این کتاب به ان ها پراخته شده است. این کتاب توسط «سعید روح افزا» نگارش شده و از سوی « دفتر نشرفرهنگ اسلامی » منتشر شده است.

« زلال معرفت» نوشته محمد باقر طاهری

این اثر که پژوهشى در زندگانى امام محمد باقر عليه السلام است توسط «محمد باقر طاهری» به رشته ی تحریر درآمده و از 5 فصل تشکیل شده است؛

فصل اول: مختصرى از زندگى نامه امام باقر(ع ) ، شان و مقام امام (ع ) از زبان خود ، نصوص امامت امام باقر(ع )، فصل دوم : امام باقر(ع ) احياگر سنّت پيامبر(ص ) ،فصل سوّم : سيره امام باقر(ع ) ،فصل چهارم : شهادت امام باقر(ع )، فصل پنجم نیز شامل گزيده اى از روايات امام باقر(ع ) می باشد.

بخشی از کتاب:

در سال شهادت امام باقرعليه السلام آراء مختلفى هست بعضى آن را روز هفتم ماه ذىالحجّه سال 114 مى دانند و برخى ديگرسال 117 و 118و 116هجرى ذكر نموده اند، ولى در بيش ترمنابع سال 114 هجرى روايت شده است .

منابع روايى و تاريخى علّت شهادت آن حضرت را مسموميّت دانسته اند به وسيله زين آغشته به سم به صورتى كه بدن مبارك از شدّت تاثير سم به سرعت ورم كرده و سبب شهادت امام باقرعليه السلام شده است.

«امام باقر (ع) الگوی زندگی»

این کتاب که توسط «حبیب‌الله احمدی» نگارش و از سوی انتشارات «فاطیما» منتشر شده درباره اندیشه و رفتار امام باقر (ع) و مشتمل بر 4 بخش است:

 بخش اول : سیری در زندگی امام باقر علیه السلام؛( شهد کوثر، ولادت ، مادر و...)

بخش دوم: برخی فضایل امام باقر علیه السلام؛( تفسیر عترت،  ژرفای دانش و ...)

.بخش سوم : آموزه های عرشی امام محمد باقر؛ (اشتغال افرینی، نشاط و شادابی، شفاف کردن رفتار و ..)

در بخش چهارم نیز موضع‌گیری امام در برابر جریان‌های اجتماعی بحث و بررسی شده است.

از موضوعات و عناوین این کتاب می توان به: «انزوای عترت»، «پدیداری بدعت ها»، «اندیشه ی دینی»، «زنگ بیداری» ،و ... اشاره کرد.

«حیات پاکان» نوشته مهدی محدثی

کتاب حیات پاکان نوشته ی«مهدی محدثی» توسط انتشارات «بوستان کتاب قم» منتشر شده است. جلد سوم این کتاب در بردارنده آموزه‏هایی از حیات پر برکت امام محمد باقر و امام جعفر صادق و امام موسی کاظم (علیهم السلام) است.

برخی از سرفصل های این کتاب عبارتند از : «یل زدن برای دنیا»؛ «راضی به رضای او»؛ «تا آخر راه»؛ «خیانت نکن» و «ترس و امید».

« نگاهی به زندگی امام باقر (ع)» محمد باقر اشتهاردی

کتاب حاضر نوشته ی« محمد محمدی اشتهاردی» است که توسط « نشر مطهر» منتشر شده است. موضوعات اصلی این کتاب عبارت ند از:

«امام باقر علیه السلام در عصر پدرش امام سجاد علیه السلام»، «امام باقر علیه السلام در دوران امامت»،«موضع گیری های امام باقر در برابر طاغوت بزرگ عصرش» «تبعید امام باقر از مدینه به شام»،«نمونه هایی از گفتار و رفتار امام باقر علیه السلام» ،« وصیت سیاسی امام باقر و وصیت های دیگر ایشان».

« نخستین اندیشه های شیعی تعالیم امام محمد باقر (ع)»

 کتاب حاضر به قلم دکتر« آرزینا لالانی» با ترجمه ی «دکتر فریدون بدره ای» که توسط انتشارات فرزان روز منتشر شده، مشتمل بر 7 فصل است ؛ که به ترتیب عبارت اند از:«مقدمه و یادداشتها»، «اندیشه ی امامت پیش از امام محمد باقر»،« جنبه هایی از زندگی و سیره ی امام محمد باقر»، «نظریات امام محمد باقر درباره ی امامت»، «نظریات امام محمد باقر درباره یبعضی از مسائل کلامی» ، «امام محمد باقر در حوزه های اهل حدیث» ، «سهم امام محمد باقر در فقه شیعه».

 این کتاب نخستین توصیف نظام مند از زندگی، کارها و تعلیمات این کوکب درخشان تاریخ اولیه اسلام است و برای علاقه مندان به مطالعات مربوط به حقوق، تاریخ، الهیات اسلامی و نیز شیعیان امروزی بسیار سودمند است.

«امام محمدباقر (علیه السلام)»نوشته شیخ عباس قمی

اين كتاب که نوشته «شیخ عباس قمی» است ،در هفت فصل به موضوع‌هايی چون «تولد»، «نام و کنیه»، «فضايل و مناقب و مکارم اخلاق»، «معجزات»، «کلمات حکمت‌آمیز»،« وفات»، »اولاد و حکایات» منسوب به آن حضرت پرداخته است.

شیخ عباس قمی در کتاب «منتهی‌الآمال» که نوشته‌اي پژوهشی درباره‌ زندگی چهارده معصوم (ع) است با افق دیدی روشن، بیانی بدون ابهام، نثری روان و زیبا و با کمک گرفتن از اشعار فارسي و عربي در معرفی معصومان (ع)، خواننده عالم و عامي را آگاهي‌هايي بسيار مي‌بخشد. کتاب «امام محمدباقر (ع)» که «باب هفتم» منتهي‌الآمال را در بر مي‌گيرد، به معرفی امام پنجم اختصاص دارد.