به گزارش خبرنگار کتاب شبستان، داستایوفسکی نقل قول معروفی دارد که «ما همه از زیر شنل گوگول بیرون آمدیم» و در رمان کوتاه همزاد همین حرفش را عملا نشان داده است.
«همزاد»در سیام ژانویهی ۱۸۴۶ منتشر شد، پانزده روز پس از انتشار اولین داستان داستایفسکی. این رمان ماجرای تکوین و تحول جنون آقای «گالیادکین» یک کارمند اداره، است.
داستایفسکی، در آغاز کار نویسندگی، در این کتاب با استاد خود، گوگول، به رقابت برخاسته و میان این اثر و داستانهای «یادداشتهای یک دیوانه»، «شنل» و «دماغ» تشابههایی بهچشم میخورد.
«گالیادکین» آدمی خیلی معمولی است که دچار توهم میشود و شخصی چون خودش را میبیند. نفوذ گوگول در نویسندگان بعد از خود مسلم است اما این نفوذ در داستایفسکی بیش از پیش به چشم میآید؛ مثلاً در داستان «دماغ»، اثر گوگول، ماجرای جدا شدن بخشی از بدن یک کارمند روی میدهد و در همزاد، اثر داستایفسکی، روان کارمند است که دو نیم میشود. در هر دو ماجرا خصوصیاتِ دو بخش جداشده ضد هم است.
اتفاقا آقای گالیادکین آدم خوبی هم است. به نظر خودش خیلی پابند به اصول اخلاقی رایج است. خیلی هم مبادی آداب است و معتقد است که از هیچ راه رایجی مثل چاپلوسی و … نباید و نمیشود به موفقیت و ترقی دست یافت. در طبقهبندی قهرمانهای فرای اگر قرارش دهیم، آقای گالیادکین در پایینترین ردیف یعنی قهرمانهای کنایی جای میگیرد. آدمی که هم از آدمیان اطرافش پایینتر و ضعیفتر است و هم از محیط اطرافش و کلا بر چیزی چیرگی ندارد و کاربرد اصلی چنین قهرمانی برجسته کردن عیوب آدم یا جامعه است.
در بخشی از این کتاب می خوانیم:
«عجب، عجب، آقای عزیز؛ آن وقت درباره رفتار ناشایسته تان که به زیان اعتبار دوشیزه ای جوان و محترم از خانواده ای پاکدامن تمام شد، چه می توان گفت. خانواده مورد توجه و بسیار معروفی که شما را غرق در محبت هایشان کرده است؟
كسي كه اكنون روبروي آقاي گاليادكين نشسته بود، همان اسباب وحشت آقاي گاليادكين، همان موجب ننگ آقاي گاليادكين، همان كابوس مجسم شب گذشته آقاي گاليادكين، خلاصه خود آقاي گاليادكين بود.
اگر آن ها را كنار هم مي نشاندي، هيچ كس نمي توانست گاليادكين اصل را از بدل خود، گاليادكين قديمي را از رقيب تازه رسيده اش، اصل را از تصوير، تميز دهد.»
«جنایت و مکافات» دیگر اثر و شاهکار ادبی فیودور داستایفسکی است. «بیچارگان»، «همزاد»، «نازک دل»، «خاطرات خانه مردگان»، «ابله»، «یادداشت های زیر زمینی» ، «همیشه شوهر»، «برادران کارامازوف» بعضی از دیگر آثار این نویسنده شهیر و تاثیرگذار روسی هستند.
چاپ سوم کتاب «همزاد»نوشته فیودور داستایفسکی، با ترجمه سروش حبیبی که چاپ اول آن زمستان ۱۳۹۱ راهی بازار نشر شده بودو امسال نیزچاپ سوماین اثر در ۲۱۶ صفحه و با قیمت ۱۰ هزار تومان توسط نشر ماهی منتشر شده است.
نظر شما