حجت الاسلام والمسلمین مسعود آذربایجانی، قائم مقام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که حوزه چگونه می تواند ارتباط خود را با مردم و بطن جامعه عمیق تر کرده و خط کشی و مرزبندی میان حوزه و جامعه کاهش پیدا کند، گفت: البته من معتقدم که ارتباط میان حوزه و مردم نسبت به گذشته از جهاتی بیشتر شده و افزایش پیدا کرده است که از چند طریق حاصل شده است.
وی با اشاره به جهات یاد شده ادامه داد: نخست حضور روحانیت در مساجد است که این ارتباط دوجانبه ای میان مردم و قشر حوزوی را رقم زده و در وهله بعدی حضور روحانیت در بطن جامعه از جهت تبلیغات دینی است که این اتفاق در ماه محرم و صفر و رمضان رنگ و بوی بیشتری به خود می گیرد و ما شاهد اعزام مبلغان حوزوی به شهرها و روستاهای مختلف هستیم و این ارتباط جدی است که مردم نیز مشتاق آن هستند تا پیام دین را توسط روحانیت بشنوند.
حجت الاسلام اذربایجانی تصریح کرد: اما سومین جهت ارتباط به پس از وقوع انقلاب اسلامی باز می گردد که در این راستا جایگاهی برای روحانیت در نهادهای دولتی تعریف شد که پیش از انقلاب چنین مساله ای محلی از اعراب نداشت از جمله آن که در دانشگاه ها بخش معارفی برای دانشجویان در نظر گرفته شده است که روحانیون مستقر در این بخش، خود را موظف به ارتباط با دانشجویان و پاسخگویی به مسائل دینی آنها و انتقال معارف دینی می دانند یا در نهادهای نظامی و ارتشی، بخش هایی به عنوان عقیدتی و سیاسی فعال هستند که روحانیت نقش مهمی در برقراری ارتباط با این نیروها دارد.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه همچنین حضور روحانیت در رسانه های جمعی بُعد دیگری از ارتباط گیری این قشر با مردم جامعه است، بیان کرد: اگر چه این رابطه یک سویه تلقی می شود اما به هر حال این امر نیز به نوعی ارتباط محسوب شده که خالی از وجه نیست، بنابراین نمی توان در جمع بندی و نتیجه گیری گفت ارتباط حوزه با مردم نسبت به گذشته کاهش یافته است اما معتقدم این ارتباط باید منظم تر، عمیق تر و مدون تر شده و رابطه چهره به چهره و نزدیک و دوطرفه گسترش بیشتری پیدا کند که مسجد و حسینیه ها بهترین فضا برای این مساله است همچنان که در گذشته نیز همین طور بود.
وی تاکید کرد: امروز باید بپذیریم یکی از مواردی که می تواند رابطه میان مردم و حوزه را عمیق تر و قوی تر کند، آن است که حوزه از یک سو در اولویت بندی اهداف خود جایگاه روحانیت و مسوولیت در قبال مردم را جزء وظایف اخلاقی خود بداند و وقتی به این مساله بازگردد این جایگاه را اشباع کرده و این امر می تواند تاثیرات مهمی را در پی داشته باشد.
حجت الاسلام آذربایجانی اضافه کرد: مردم نیز از روحانیت و حوزه انتظار دارند که در ابعاد دینی و اخلاقی آنها را یاری کنند و وقتی ما به این امر بها دهیم، حوزه می تواند مسوولیت خود را در جامعه به ویژه جایگاه هایی که خلاء روحانیت در آن احساس می شود گسترش دهد که به طور مثال می توان به حضور روحانیت در بیمارستان ها و مراکز درمانی برای مراقبت های معنوی اشاره کرد و این قشر می توانند به تیم پزشکی کمک رسانده و در ایجاد آرامش روانیِ بیماران به خصوص بیمارانی که دچار امراض صعب العلاج هستند، نقش مهمی را ایفا کنند.
قائم مقام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه همچنین در پاسخ به این سوال که امروز حوزه تا چه میزان می تواند از ابزاری به نام شبکه های اجتماعی که گریزی از ورود آن به زندگی افراد نیست، بهره برده و ارتباط خود را با مردم در این فضا گسترش دهد، به شبستان گفت: به نظر می رسد حوزه به عنوان نهاد رسمی نمی تواند در این فضا حضور پیدا کند اما قطعا طلاب و روحانیون می توانند در شبکه های اجتماعی حضور و فعالیت داشته باشند و مباحث مفیدی را در آن مطرح کرده و اشتباهات معرفتی، تاریخی، اسلامی و دینی که در این فضا مطرح می شود را برطرف کرده و بحث های اخلاقی و معنوی را متناسب با شرایط روز، اشاعه دهند و بدین ترتیب ارتبط وثیق تری با مردم و کاربران داشته باشند.
وی در پاسخ سوال دیگری مبنی بر این که چرا پژوهش های حوزه به میزان قابل توجهی کاربردی نیست و نمی تواند گره از مشکلات روزمره مردم بگشاید ابراز کرد: من با این مساله موافق نیستم اما اگر بگوییم مسائل و پژوهش های حوزه می تواند کاربردی تر شود، بهتر است.
حجت الاسلام آذربایجانی با بیان این که البته این خلاء ای است در حوزه که باید خروجی های آن به سمت کاربردی تر شدن پیش رود و این خلاء ناشی از چند علت است، خاطر نشان کرد: مهم ترین علت آن این است که علوم حوزوی تا کنون بیشتر نظری بوده و به همین جهت نگاه انتزاعی همچون نگاهی که در علوم انسانی است، در آن غالب بوده و از سوی دیگر آموزش و روش ها در حوزه به صورت قیاسی است لذا اگر پژوهش هایی که مورد توجه قرار می دهیم به سمت میدانی شدن و مشاهدات پیش رود، موجب می شود نتایج کاربردی تری عاید شود.
نظر شما