راه تهران به شانگهای از مسکو می گذرد

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، حسن روحانی خواهان پیوستن کامل تهران به پیمان همکاری های شانگهایی است. از سال 1357 ایران در هیچ پیمان منطقه ای و فرا منطقه ای که بایسته های اقتصادی و امنیتی داشته باشد عضو نبوده و این نخستین بار است که در قالب یک پیمان منطقه ای شاهد حضور ایران خواهیم بود.

عموما نگاه قالب در دستگاه سیاست خارجی ایران بی اعتمادی به نهاد های بین المللی است که این مساله همواره کشور را چالش های رو به رو کرده است. ورود به شانگهایی جایگاه منطقه ای ایران را ارتقا می دهد و تهران می تواند نه به عنوان یک شریک اقتصادی یا سیاسی مقطعی با روسیه و چین بلکه به عنوان یک هم پیمان با این کشورها تعامل برقرار کند.

ایران برای نخستین بار چهار سال بعد از تاسیس سازمان همکاری های شانگهای یعنی در سال 2005 در خواست رسمی خود برای عضویت در این پیمان منطقه ای را ارائه کرد که با استقبال بسیار سردی از سوی پکن و مسکو به عنوان دو عضو اصلی شانگهایی مواجهه شد. روسیه و چین با استناد به منشور تاسیسی این پیمان اعلام کردند که تهران تحت مجازات های بین المللی سازمان های جهانی است به همین قادر نیستند چنین کشوری را در میان خود بپذیرند.

اما وضع فوق در حال تغییر است و روابط تهران و سازمان های جهانی در حال بازسازی است.

به نظر می رسد این تغییر رویکرد سازمان های بین المللی می تواند به پر رنگ تر شدن نقش تهران در منطقه خارومیانه و آسیای مرکزی کمک کند. در حال حاضر تروریسم، مقابله با افراطی گری و فرقه گرایی و پایداری مرزها که به عنوان اصول اصلی تشکیل دهنده پیمان شانگهایی بودند با یاری تهران و استفاده از تجربیات ایران می تواند به ارتقا پیمان همکاری های شانگهای کمک کند.

عضویت دائم ایران در شانگهایی

سازمان همکاری های شانگهای محل اختلافات میان چین و روسیه است. این تضاد ها عملا اجازه نداده است تا سازمان فوق بتواند در عرصه های منطقه ای و بین المللی اقدامی تاثیرگذار راصورت دهد به همین جهت نباید آن را به عنوان یک سازمان مهم در جهان قلمداد کرد. در همین حال ایران برای حضور در سازمان های منطقه ای اصرار می ورزد و این مساله را نباید یک تغییر رویکرد در عرصه سیاست خارجی نام نهاد .

در رویکرد تهران تعامل برای جلوگیری از افزایش فزاینده نقش ناتو ، اتحادیه اروپا و سازمان های مردم نهاد غربی در آسیای مرکزی و قفقاز حائز اهمیت است  به همین خاطر نزدیکی به شانگهای از این رویکرد قابل بررسی است.

عدم تمایل روس ها برای حضور تهران در سازمان همکاری های شانگهایی با سفر علی اکبر ولایتی به  مسکو  به یکباره تغییر کرد به طوری که سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت : ایران می تواند عضوی از سازمان باشد. همایت مسکو از پیوستن ایران به سازمان همکاری های شانگهایی عملا چراغ سبز ورود تهران به این کارزار سیاسی را صادر می کند.

در حال حاضر آفتی که عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را زمین گیر کرد بحث پیوستن تهران به شانگهای را تهدید می کند که نیازمند عملکردی مبتنی بر واقع گرایی است.