خبرگزاری شبستان- ایلام: اما تولید و عرضه گوشت در شرایط غیربهداشتی تهدید علیه بهداشت عمومی و باعث شیوع انواع بیماریها شده که عواقب بسیار خطرناکی را به همراه خواهد داشت، افرادی که خارج از کشتارگاه اقدام به کشتار غیرمجاز دام و عرضه گوشت می‌نمایند در حقیقت باعرضه غیربهداشتی گوشت موجبات شیوع و انتقال بیماریهای مشترک بین انسان و دام را فراهم می‌نمایند.
در برخی نقاط و حاشیه شهرهای استان ازجمله در مبادی اصلی ورودی استان مانند منطقه مهدی‌آباد و شباب، کشتار غیرمجاز دام تبدیل به یک معضل بهداشتی شده که علاوه بر تهدید جدی علیه بهداشت عمومی و ایجاد مخاطرات بهداشتی که در ادامه به‌تفصیل به آن پرداخته می‌شود، از چند جنبه دیگر نیز قابل‌بحث و بررسی می‌باشد.
نخست اینکه کشتار دام در خارج از کشتارگاه و در معابر عمومی و شهری کلاً یک کار غیرفرهنگی است که نشان‌دهنده عدم رعایت اصول و مبانی نوین شهرنشینی است.
علاوه بر این از جنبه روانشناسی نیز ذبح دام در معابر عمومی و در برابر چشم اطفال و کودکان تأثیر منفی بر روح و روان آنان می‌گذارد که با دیدن صحنه‌های کشتار دام که بعضاً با خشونت نیز صورت می‌گیرد آثار زیان‌بار روانی در کودکان ایجاد می‌نماید و در درازمدت باعث ایجاد رفتارهای خشونت‌بار در این افراد می‌شود.
مضافاً اینکه مناطقی مانند مهدی‌آباد و شباب از مبادی اصلی تردد استان محسوب می‌شوند و کشتار دام و آویزان بودن لاشه و همچنین ریختن خونابه و فضولات حاصل از کشتار دام‌ها، چهره زشت و نازیبایی به این مناطق داده که بارها نارضایتی مسافران عبوری از این مناطق را به دنبال داشته است.
ریختن فضولات و امعا و احشاء حاصل از ذبح دام در محیط‌زیست و عدم وجود سیستم فاضلاب و چاه دفن فضولات علاوه بر آلودگی‌های زیست‌محیطی باعث تجمع حیوانات ولگرد، حشرات و جوندگان شده که نقش مهمی در شیوع و انتقال انواع بیماریهای عفونی دارند.
ازنظر قانونی نیز کشتار دام در خارج از کشتارگاه،خلاف قانون بوده و به استناد ماده688 قانون مجازات اسلامی و مواد 4و12 قانون سازمان دامپزشکی کشور قابل پیگرد در مراجع قضایی است.
اما هدف اصلی از نگارش این مطلب آشنا نمودن همشهریان عزیز با مخاطرات بهداشتی ناشی از مصرف گوشت دام حاصل از کشتار غیرمجاز می‌باشد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
بیش از 800 نوع عامل بیماری زا مشترک بین انسان و دام وجود دارد که اکثراً از طریق تماس با دام بیمار و فراورده‌های خام دامی آلوده ازجمله گوشت، قابل‌انتقال به انسان می‌باشد، بیماریهای خطرناکی نظیر بروسلوز ،هاری، کزاز، سل، سالمونلوز، شاربن و بیماریهای نوظهور مانند جنون گاوی و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بیماریهای انگلی مانند کیست هیداتیک، سارکوسیست، انگلهای پوستی و جلدی، انواع قارچها از جمله مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان ودام هستند، لذا باتوجه به وجود این بیماریها، لزوم بازرسی بهداشتی دقیق وکامل دامهای کشتاری و لاشه دام کشتارشده در کشتارگاهها ضروری است.
لازم به ذکر است در کشتارگاه‌های دام به دو طریق بازرسی بهداشتی صورت می‌گیرد که شامل بازرسی پیش از کشتار و دیگری بازرسی بعد از کشتار دام می‌باشد، با توجه به اینکه برخی از بیماریها مانند هاری، کزاز، بروسلوز و انواع مسمومیت‌ها صرفاً در دام زنده قابل‌تشخیص هستند لذا باید دام‌ها قبل از کشتار از حیث وجود این بیماریها مورد معاینه و بازرسی قرار گیرند و چنانچه این دام‌ها علائمی از این بیماریها را داشته باشند از چرخه کشتار حذف گردند.
ضمناً دام‌هایی که دارای سابقه مصرف دارو باشند به دلیل وجود باقیمانده‌های دارویی در لاشه، تا زمان گذراندن دوره پرهیز از مصرف دارو(withdrawal time)اجازه کشتار و مصرف ندارند.مرحله دوم بازرسی کشتارگاهی،بازرسی بهداشتی لاشه دام پس از کشتار می‌باشد.
دامی که در بازرسی قبل از کشتار فاقد علائم بیماری بوده و سالم تشخیص داده شود، وارد چرخه کشتار شده و به صورت شرعی و حلال زیر نظر ناظر ذبح شرعی مستقر در کشتارگاه ذبح می‌گردد، بلافاصله بعد از ذبح دام بازرسی کامل ازجمله بازرسی سر، کبد، ریه و سایر اندامها بر روی لاشه صورت می‌گیرد.
غده‌های لنفاوی پیش کتفی و پیش‌رانی که معمولاً در اکثر بیماریها دارای علائم تشخیصی می‌باشند نیز مورد بازرسی و معاینه قرار می‌گیرند.
کبد و ریه ازجمله اندام‌هایی هستند که به‌واسطه وجود عوامل بیماریهای خطرناک ازجمله عوامل انگلی مانند فاسیولاها، دیکروسلیوم و کیست هیداتیک مورد بازرسی قرار می‌گیرند. در بازرسی از این اندامها درصورتی‌که ضایعه یا عامل بیماری تشخیص داده شود آن عضو یا اندام توسط کارشناس دامپزشکی از چرخه کشتار حذف و معدوم می‌گردد.
پس از اینکه مراحل بازرسی کامل لاشه و اندامها در کشتارگاه صورت گرفت،کارشناس دامپزشکی اقدام به زدن مهر و برچسب سلامت بر روی لاشه نموده و پس از آن اجازه خروج گوشت از کشتارگاه و عرضه آن را صادر می نماید.
این در حالی است که در مراکزی مانند مهدی‌آباد و شباب که کشتار دام غیرمجاز و خارج از کشتارگاه صورت می‌گیرند، دام‌ها بدون هیچ نظارت و بازرسی کشتار و عرضه می‌شود که دراین‌بین مخاطره عرضه دامهای بیمار و آلوده به عوامل عفونی و انگلی وجود دارد که علاوه بر آن باعرضه گوشت لاشه دامهای دارای سابقه مصرف دارو با توجه به اینکه زمان پرهیز از مصرف دارو را نگذرانده‌اند،لاشه این دام‌ها حاوی باقیمانده‌های دارویی بوده که مصرف چنین گوشت‌هایی زمینه ایجاد سرطان‌ها و بیماریهای لاعلاج را فراهم می‌سازد.
حال با در نظر گرفتن خطرات مصرف گوشت دام‌هایی که در مراکز غیرمجاز تولید و عرضه می‌شود و مقایسه آن با گوشت تولیدی و استحصال‌شده در کشتارگاه‌های دام، می‌توانید در خصوص انتخاب نوع گوشت مصرفی و توجه به‌سلامت خانواده خود قضاوت نمایید.
سعید صید یوسفی، کارشناس نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان ایلام
نظر شما