خبرگزاری شبستان: مواد مخدر و پرداختن به این مهم در جامعه ما آنقدر فراگیر است که امکان ندارد کسی تا به حال در خیابان های شهرمان صحنه خرید و فروش مواد مخدر این سناریوی اسف بار اجتماعی را ندیده باشد یا در گوشه ای از پارک پسر یا دخترجوانی را ندیده که با چشمانی بی رمق و عظلاتی کرخت در آن حالت مانده است. امروز 26 ماه جون روز جهانی مبارزه با مواد مخدر بهانه ای شد تا هر یک از ما در هر مقام و جایگاهی که هستیم دیگر ساده انگاری و پشت گوش اندازی در امر اعتیاد را کنار گذاشته و با رواج این مواد خانمان سوز در کشورمان مقابله کنیم ، اگر هر کدام از ما آیه شریفه « کلهم راء و کلهم مسئول» را سر لوحه کارمان قرار دهیم و خودمان را مسئول بدانیم آن وقت می توانیم از اعتیاد، طاعون قرن رها شویم.
سومریان کاشف تریاک
در ابتدا لازم است بدانید که تاریخچه مواد مخدر (اپیوئید ها) سابقه ای طولانی دارد. در طول تاریخ انسان ها از مواد مخدر زمانی به عنوان دارو جهت التیام دردها استفاده می کردند و زمانی هم برای ایجاد لذت و یا فرار از نارحتی ها و همچنین در جشن‌ها و مراسم مذهبی و گاهی توسط جادوگران مورد استفاده قرار می گرفت. با بررسی آثارمکتوب و لوحه های گلی که از سومریان باقی مانده استنباط می‌شود که سومریان اولین کسانی بودند که تریاک را کشف کردند و علاوه بر اینکه از آن به عنوان یک داروی مسکن استفاده می‌کردند تدریجاً به عنوان یک مواد مخدر مورد استفاده قرار گرفته و نام گیاه شادی بخش نیز بر آن نهادند. علاوه بر سومر اقوام آشور مصر یونان و رم نیز تریاک را می‌شناختند و از آن استفاده می‌کردند . یونانی‌ها تریاک را «ا’پیوم» نامیده و اطبای بزرگی نظیر سقراط ترکیباتی از تریاک را برای بیماری‌های مختلف جسمی و روانی تجویز می‌کردند.
از دارو تا افیون
لازم به ذکر است که در قدیم الایام سابقه استفاده از مواد مخدر بیشتر جنبه مصرف طبی داشته و فقط به دستور اطبا مصرف می‌شد. در آن زمان اعتیاد ابعاد وسیعی نداشت و به صورت مسایل اجتماعی و سیاسی بروز کرده و ابعاد سیاسی و بین المللی به خود گرفته است. شیوع مواد مخدر در جهان با آغاز انقلاب صنعتی (اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸) و بسط تجارت و ارتباط و از همه مهمتر نیاز صنایع نوپای انقلاب صنعتی به سرمایه روند جدیدی در مسایل مختلف جهانی آغاز شد. در این میان تریاک نیز نقش تازه ای پیدا کرد. این ماده در کنار سایر ترفندهای استعماری به عنوان وسیله ای برای جذب سرمایه در کشورهای جهان سوم اضمحلال نیروهای انسانی و نابودی فرهنگ و اقتصاد ملی کشورها مورد مبادله کلان قرار گرفت.
تجارت تریاک شگرد انگلستان / واکنش جهان سوم به مواد مخدر
با ظهور انقلاب صنعتی در انگلستان این کشور به منظور سرمایه گذاری صنعتی خرید مواد اولیه و خام صنایع و ادویه جات موجود در کشورهای آسیای شرقی نیاز شدید به سرمایه پیدا کرد، اما به دلیل ضعف مالی بویژه کمبود طلا و نقره کافی دراین کشور توجهش را به دیگرکشورها خصوصا کشورهای مستعمره متمرکز نموده و برای نیل به اهداف خود به ترفندهای متعددی متوسل شد. یکی از این شگردها توسل به تجارت تریاک در آسیای شرقی بود، این کمپانی با در دست گرفتن تجارت تریاک در آسیای شرقی بخصوص در کشور چین، طی سالیان دراز از این تجارت سود برد و بسیاری از مردم این کشور را به دام اعتیاد کشاند.
دولت چین که از شیوع تریاک و خروج سرمایه وحشت زده بود به مقابله با این کمپانی برخاست و تقاضای منع تجارت تریاک را از کمپانی مزبور در خواست کرد. اما این کمپانی بدون توجه به خواست دولت چین به فعالیت خود ادامه داد. به همین دلیل دولت چین مجبور به مصادره تریاک‌های این کمپانی شد و نیروهای نظامی بریتانیا به پشتیبانی از کمپانی هند شرقی وارد مبارزه شدند، درزمان دو جنگ به نام جنگ‌های تریاک شکست سختی بر نیروهای نظامی چین وارد نمودند و نهایتا علاوه بر خسارت موفق شدند از چندین بندر چین برای حمل و نقل و توزیع تریاک استفاده نمایند. به این ترتیب کشورچین طی سالیان دراز در اسارت مواد مخدر و اعتیاد قرار گرفت.
درباریان اولین قربانیان تریاک در ایران
با استناد به تاریخ می توان پایه گذار مواد مخدر در ایران را همچون دیگر کشورهای جهان سوم عوامل انگلستان در عصر صفویه دانست؛ انگلیسی ها در آن دوره با گسترش کشت خشخاش و رواج استعمال تریاک وارد عمل شدند. به نحوی که ابتدا استعمال این مواد را در دربار صفویه رواج داده و بعد از آلوده کردن شاهان و شاهزادگان، کم کم این مواد خانمان سوز به مردم هم سرایت کرد.
مهمان ناخوانده ای که ماندگارشد!
در اصل آن زمان چنان استعمال تریاک با برنامه ریزی و از پیش تعیین شده پیش می رفت که بعد از گذشت زمانی کوتاه تبدیل به اپیدمی شده و درون قهوخانه‌ها به صورت رسمی به عنوان تفنن استعمال می شد. نکته قابل توجه اینکه در دروان صفویه مصرف تریاک به صورت خوردن حب و یا شربت‌های مخصوص به نام کوکنار(جوشانده خشخاش) معمول بوده و در آن زمان از کشیدن تریاک سخنی به میان نیامده است.
لازم به ذکر است که بنا بر نوشته مورخان شاه «طهماسب صفوی» و شاه «عباس» به مضرات این معضل پی برده و قوانین و مجازات هایی را جهت منع مصرف مواد مخدر وضع کردند، ولی در این امر موفقیت چندانی حاصل نشد، بلکه در زمان حکومت قاجار با حیله انگلیس‌ها، بسیاری از مزارع کشت گندم و دیگر محصولات مفید زراعی جای خود را به کشت خشخاش داده و خرید و فروش مواد مخدر رواج یافت، به نحوی که روز به روز در آمد شاهان و درباریان وقت از داد و ستد تریاک افزایش یافت.
خاندان پهلوی رهبران بنام قاچاق مواد مخدر
در این میان ناآگاهی و کمبود رشد فرهنگی جامعه نیز عامل موثری در جهت بهره برداری استعمارگران برای گسترش کشت خشخاش و اعتیاد به تریاک گردید بطوریکه پزشکان انگلیسی و حکیم باشی های - وابسته تریاک را بعنوان داروی موثر برای درمان بیماری های مختلف همچون سردرد، دندان درد، گوش درد و... معرفی و تجویز می‌کردند و چندی نگذشت که مواد مخدر بصورت خانگی در هر خانه و کاشانه راه یافت.
گردانندگان این تجارت خانمان سوز به منظور کسب منافع افزونتر و آلوده ساختن بیشتر جامعه با تصویب قوانین مختلف به تشویق و ترغیب مردم و استعمال تریاک پرداختند و برای مصرف هر چه بیشتر آن جوایز تعیین کردند. به طوری که در دوازهم ربیع الاول ۱۳۲۹ هجری قمری دولت وقت قانونی را جهت رشد و گسترش و تشویق کشت و فروش تریاک و مصرف آن تدوین کرد . ماده دوم این قانون، آشکارا را مردم به تریاک کشی دعوت می کرد و بیان می داشت :
(( سوخته تریاک را دولت به قیمت مناسبی از دودکنندگان می خرد و برای هر مثقال سوخته سه عباسی حق الزحمه داده می‌شود.))
بدین ترتیب روز به روز مسئله کشت خشخاش و اعتیاد مردم به تریاک، گسترش بیشتری یافت و در حکومت پهلوی به اوج خود رسید، به نحوی که خانواده شاه، رهبری قاچاق مواد مخدر و اشاعه آن را در سطح جامعه به عهده گرفتند. به موجب شواهد و مدارک دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد (در اوایل دهه ۱۹۶۰)، خاندان پهلوی فعالیت های مربوط به قاچاق مواد مخدر را در ابعاد وسیع و همراه با سرمایه گذاری‌های چند صد میلیون دلاری و در پناه سرنیزه و خفقان رژیم انجام می‌دادند.
اوج رونق تولید و توزیع مواد مخدر در کشور
در زمان پهلوی کم کم تریاک در لابراتوارهای مخفی در تهران به هرویین تبدیل شده و علاوه بر عرضه در بازار داخلی، در خط توزیع شبکه بین المللی قرار گرفته و به اروپا و آمریکا نیز قاچاق می شد.
شلیک تیر خلاص با روشنگری امام (ره)
در پی این اقدامات تبلیغات مفصل و گسترده‌ای نیز از سوی رژیم صورت گرفت و کنگره‌های بین المللی، متعددی در مورد اعتیاد بر پا شد و متجاوز از ۳۰ عهد نامه بین المللی مبنی بر محدودیت تولید، ساخت، کشت، تجارت و مصرف مواد طبی، شیمیای و مواد مخدر منعقد گشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، استعمارگران که دست خود را کوتاه می‌دیدند برای نابودی انقلاب یا کنترل آن، اشاعه بیشتر مواد مخدر را به عنوان یکی از حربه های اساسی بکار گرفتند و این امر موجب شد تا امام خمینی (ره) در سخنان تاریخی خود این مسائل را بازگو کنند. ایشان فرمودند:
« شما این مسئله را اتفاقی ندانید که من باب اتفاق یک دسته ای هروئین فروش شده اند و دسته دیگر هم مبتلا شده اند ، این هم توطئه ای است که قدرت های بزرگ بوسیله آن به ما ضربه می زنند.»
همچنین ایشان در قسمت دیگری از سخنانشان فرمودند : «این یک باب است چون به حیثیات اسلامی بر می گردد ، جلوگیری از آن بر همه واجب است .»
لذا با درک صحیح از این معضل، مسئولین دولتی اقدام اولیه و مطالعات نخست را در سطح کشور آغاز نمودند. شورای انقلاب در تاریخ 19/3/59 با تصویب تشدید مجازات مرتکبین جرائم مواد مخدر و اقدامات تأمینی و درمانی که تا آن زمان قوی‌ترین قانون در نوع خود بود، فصلی نو در مبارزه با این معضل گشودند. در سال های اخیر نیز نگاه قهریصرف در مبارزه با مواد مخدر و مصرف آن عوض شده و علاوه بر مبارزه جدی و بی امان با قاچاقچیان مواد مخدر، به افراد مبتلا به سوء مصرف مواد اپیوئیدی به عنوان بیماران و افرادی که دارای اختلال هستند، نگاه می شود و سعی براین است تا با ایجاد این نگرش ضمن تحت پوشش قراردادن افراد معتاد در خدمات بهداشتی درمانی نسبت به توسعه و فرهنگ سازی در جامعه در راستای افزایش آگاهی عمومی بویژه جوانان و گروه‌های مختلف مردم فعالیت‌ها را در سه بخش کاهش عرضه، کاهش تقاضا و کاهش آسیب متمرکز کنند.
وارد شدن 16 ساله ها به گردونه مواد مخدر
با توجه به اقدامات متعدد و متنوع سازمان های زیربط در مقابله با اعتیاد ولی در جامعه شاهد رواج انواع مواد مخدر سنتی و آزمایشگاهی هستیم که به تبع با پایین آمدن سن اعتیاد و وفور این مواد خانمان سوز و مراجعین به کمپ های ترک اعتیاد سن شروع سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر ۱۶ سال تا ۲۰ سالگی برآورد شده و گستره سنی در معرض خطر را به ۱۸ تا ۳۴ سال تشکیل می‌دهد.
به گفته دکتر نادر منبرپور سالانه پنج میلیون نفر در جهان به خاطر مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۴۲ میلیون نفر نیز از طریق سوء مصرف مواد مخدر به بیماری ایدز مبتلا می‌شوند.
وی با اشاره به گزارش سازمان ملل در خصوص تعداد افراد مبتلا در جهان اظهار کرد: ۱۸۵ میلیون نفر از جمعیت جهان مواد مخدر طبیعی نظیر تریاک، هروئین، حشیش، ماری جوانا، گراس و کوکائین مصرف می‌کنند و همچنین ۴۰ میلیون نفر نیز به سوء مصرف داروهای روانگردان، شیمیایی و مصنوعی به نام آمفتامین‌ها و هشت میلیون نفر نیز به مصرف قرص‌های اکس می‌پردازند.
۶۵ درصد معتادان کشور مبتلا به ایدز
دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری از اعتیاد در این باره معتقد است: «حدود ۱۴۰ هزار نفر در ایران برای مصرف مواد مخدر از طریق تزریق استفاده می‌کنند که ۶۵ درصد آنها به ایدز مبتلا هستند.»
20 میلیون نفر در دام بلای خانمان سوز
منیرپور با بیان اینکه به طور میانگین ۱۰ تا۲۰ میلیون نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم با اعتیاد در ارتباط هستند، گفت: مصرف مواد مخدر در میان جوانان رو به افزایش است، به طوری که سازمان مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۸۶ بالا‌ترین میزان سوء مصرف مواد مخدر را در دامنه سنی ۲۱ تا ۲۷ سال گزارش کرده است.
وی تصریح کرد: در دهه ۹۰ عمده تلاش‌های کشور در زمینه کاهش اعتیاد در جامعه در زمینه کاهش عرضه بوده است، ولی با وجود تلاش‌های زیاد تنها تلاش برای مبارزه با عرضه تأمین کننده نیازمندی جامعه نبود.
دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری از اعتیاد درخصوص روش های پیشگیری از اعتیاد افزود: « ارائه اطلاعات، مدل‌های آموزش عاطفی، الگوی آموزش همسالان، الگوی ارتقای توانمندی‌ها و آموزش مهارت‌های زندگی و روش فعالیت‌های جایگزین مواد مخدر با دیگر موارد سالم در جامعه از جمله روش‌های پیشگیری از اعتیاد هستند.»
تلاش اجتماعی نیازمندیم
«باید از نیروی اجتماعی برای ارتقای سطح آموزش و آگاهی جامعه استفاده کرد.» این جمله را منیرپور در خصوص پیشگیری اولیه از اعتیاد بیان کرد و افزود:« امروزه اعتیاد به عنوان یک پدیده همه جانبه زیستی، روانی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی در نظر گرفته می‌شود که شیوع آن در سرتاسر جهان رو به افزایش گذاشته است.»
مصرف مواد مخدر هم آگاهی می خواهد!
وی ادامه داد:« با این حال تشکیل سازمان‌های مردم نهاد و گسترش آنها در سطح محله‌ها همراه با نظارت و ارزشیابی جامع از ساختار و کارکرد آنها نوید یک راهبرد اثر بخش برای پیشگیری از اعتیاد و نهادینه کردن فعالیت‌های پیشگیرانه در زندگی مردم را می‌دهد.»
وی با بیان اینکه روزانه به طور متوسط بین ۱۲ تا ۱۵ نفر در ایران به علت تزریق مواد مخدر و ناخالصی موجود در آنها جان خود را از دست می‌دهند بر پیشگیری و آگاهی رسانی مناسب در جامعه تأکید کرد.
غفلت بس است، پیشگیری کنید!
دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد با اشاره به شعار غفلت بس است، پیشگیری کنیم، تصریح کرد: اعتیاد در هر جایی از دنیا به عنوان یک بلای خانمان برانداز مطرح و شیوع آن در سرتاسر جهان رو به افزایش است، در ایران نیز ابتلا به اعتیاد رو به افزایش بوده و متأسفانه سنین پایین نوجوانان و جوانان را درگیر کرده است.
جای خالی نظرات علمی
منیرپور اظهار کرد: امید است با ارائه مقالات و نظرات علمی از سوی صاحب نظران و اندیشمندان استان برگزاری کنگره هایی با این مضمون گام موثری در ایجاد انگیزه و جلب مشارکت نخبگان و مسئولین برای توسعه فعالیت‌های پیشگیرانه جهت ریشه‌کنی اعتیاد باشد و همچنین پیشگیری اولیه مهم‌ترین استراژی برای مصون نگه داشتن جوانان از اعتیاد و کاهش تقاضا از سوی جامعه برای مصرف مواد تلقی می‌شود.
علل اعتیاد را بشناسیم
گروه‌های جمعیتی (سنی- شغلی- جنسی- قومی) گوناگون به اشکال مختلف و درجات متعدد در معرض اعتیاد قرار دارند و در فرآیندی که به‌ترتیب شامل مراحل مصرف گاه‌به‌گاه، استمرار در مصرف با دوز پایین، استمرار مصرف با دوز بالا، وابستگی و در نهایت عدم کنترل در مصرف یا سوءمصرف گرفتار می‌شوند. وجود زنان، جوانان و نوجوانان معتاد به مواد مخدر صنعتی و روانگرادان را در جامعه روز به روز آمار بالایی را به خوداختصاص می‌دهد و وجود واحدهای سرپایی ترک معتادان و کمپ ها هم یکی دیگر از علل وجود اعتیاد در جامعه است. طبق تحقیقات کارشناسان امور اجتماعی و روان شناسان ، علل و انگیزه‌های گرایش به اعتیاد بسیارند، دراینجا به اجمال به برخی از آنها اشاره می‌کنیم .
بلوغ و نوجوانی
دوران بلوغ و نوجوانی یکی از حساس ترین دوره های زندگی به شمار می رود. در این دوره سنی خصوصیاتی از قبیل تشخص طلبی، اعلام استقلال، مخالفت جویی، خودنمایی، تبعیت از گروه های مرجع و ده ها صفت دیگر بروز می کند. دوره جوانی زمان بحران و شورش است. جوان با دارا بودن ویژگی خاص خود به دنبال هیجان است و در این راه اغلب به بیراهه کشیده می شود. نتایج بررسی ها نشان می دهد که نوجوانان و جوانان، بیشتر از گروه های سنی دیگر در معرض خطر اعتیاد قرار می گیرند.
اختلافات خانوادگی و تضاد و کشمکش بین والدین
درگیری های خانوادگی بین والدین موجب می شود که فرزندان از مراقبت و کنترل لازم بی بهره بمانند. این وضعیت و فضای نامناسب و نامساعد خانوادگی و عدم صمیمیت بین افراد خانواده موجب می شود که فرزندان چنین خانواده ای برای خود دوستانی بیابند و با اهمال و غفلتی که در پرورش آنها شده، به سوی اعتیاد سوق داده شوند.
دوستان ناباب و معتاد
برخی از افراد سست عنصر و بی اراده وقتی می بینند دوستانشان با مصرف مواد مخدر نگرانی ها و گرفتاری های روحی خود را " خاموش می کنند " ، و حالت" آرامش " و" شادی موقتی" به دست می آورند، از روی کنجکاوی ترغیب می شوند تا با چند بار مصرف، حالتی مانند آنان به دست آورند. اما همین گرایش موقت موجب اعتیاد می گردد و یک عمر بدبختی و پشیمانی را در پی می آورد.
نابسامانی های زندگی و بیکاری
بیکاری و فرار از مشکلات زندگی و عدم توانایی فرد در روبرو شدن با مسائل اجتماعی از دیگر عواملی هستند که موجب می شوند شخص، مواد مخدر را پناهگاهی برای خود تلقی کند و به آن پناه ببرد.
تنهایی و حس بی پناهی
تنهایی و بی کسی و شکست های اجتماعی و نداشتن دوستانی صالح، امین، دلسوز و مهربان نیز ممکن است فرد را به طرف اعتیاد سوق دهد.
فشارهای عصبی و روانی
در اکثر اوقات عوامل روانی و فشارهای عصبی، کششی برای اعتیاد در فرد به وجود می آورد. مشکلات و نیازهای روانی و عاطفی برآورده نشده و عوامل نامساعد و ناراحت کننده زندگی، شخص را به طرف مواد مخدر سوق می دهد.
لذت های نفسانی زودگذر
گروهی نیز با تصوری نادرست برای پیدا کردن آرزوهای گمشده خود به مصرف مواد مخدر روی می آورند و آن را منبع لذت و خوشحالی و رفع نیازمندی های خود می پندارند.
فراوانی و در دسترس بودن مواد مخدر
نمی توان انکار کرد که فراوانی مصرف مواد مخدر و در دسترس بودن و تهیه آسان آن، افراد معتاد و توزیع کنندگان را بر می انگیزاند و تأثیر بسیاری در معتاد کردن افراد زودباور به ویژه نوجوانان و جوانان دارد.
توهم لذت جنسی بیشتر
برخی از افراد، ریشه اعتیاد را در رابطه با امور جنسی می دانند و تصور می کنند مصرف مواد مخدر لذت جنسی را افزایش می دهد، اما واقعیت این است که مصرف مواد مخدر نه تنها توانایی جنسی را زیاد نمی کند، بلکه موجب اختلال در تعادل هورمون های جنسی و عقیمی در مردان و نازایی در زنان می شود.
ترس و وحشت
در نزد فرد معتاد، ترس، وحشت و بزدلی جانشین شجاعت و شهامت و از خودگذشتگی می شود و چون فرد معتاد به کار و شغل شرافتمندانه بی اعتنا می گردد، ناچار برای به دست آوردن مواد مخدر و توهم درآمد بیشتر به کارهای خلاف شرع، عقل و عرف اجتماع مانند تکدی و دزدی روی می آورد یا واسطه فروش مواد مخدر می شود.
اصولی ترین راه پیشگیری اعتیاد و درمان معتادان
باید دانست تا زمانی که مصرف کننده مواد مخدر داشته باشیم، این مواد از راه های مختلف به داخل کشور راه می یابد. بنابراین با اقدامات مؤثر در برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر در داخل کشور و مناطق مرزی، راه حل های زیر نیز جهت کاهش، پیشگیری و درمان معتادان ارائه می شود:
برچیدن زمینه و انگیزه برابر با خشکاندن ریشه اعتیاد است
روی آوردن افراد، به ویژه جوانان به اعتیاد باید زمینه برای تحقیقات مراکز پژوهشی فراهم شود تا زمینه رشد این بلای خانمانسوز از میان برود و دیوار نامریی نیز در برابر اعتیاد به وجود آید. در بسیاری از کشورهای جهان، کارشناسان پس از سال ها تجربه به این نتیجه رسیده اند که اصلی ترین راه مبارزه با مواد مخدر و خشکانیدن ریشه اعتیاد، برچیدن زمینه و انگیزه اعتیاد در نسل جوان است.
آموزش عمومی درباره علل و پیامدهای اعتیاد
آموزش عمومی و پیشگیری از اعتیاد باید به عنوان یک فرهنگ در جامعه همگانی شود.
ظرافت در شناخت دقیق نیازهای جوانان
اساسی ترین نیازهای جوانان، تحصیل، اشتغال، ازدواج، مسکن، امکانات سالم تفریحی و ورزشی و... می باشد. با شناخت دقیق نیازها و تصمیم جدی برای برطرف نمودن این نیازها در حد توان توسط خانواده ها، جوانان، مسئولین و...، می توان امید جدی به پیشگیری از اعتیاد و درمان معتادان داشت.
از رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی غافل نشویم
برنامه های مفید آموزشی، تربیتی، تفریحی و سرگرمی، وسایل ارتباط جمعی بویژه صدا و سیما می تواند در این زمینه نقش مؤثری داشته باشد. زیرا برنامه های تلویزیونی جذاب و آموزنده، زمینه ساز گرایش جوانان به زندگی سالم و دوری از اعتیاد خواهند بود.
نقش بهداشت
در تمام جهان، «بهداشت» مقدم بر «درمان» است. در اعتیاد نیز پیشگیری از طریق آموزش و تشویق مردم بخصوص نسل جوان باید در صدر کارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار بگیرد.
نقش نهادها، مؤسسات و مراکز فرهنگی
واضح است که برای دور نگهداشتن جوانان از این بلای خانمان سوز، نهادهایی چون مدرسه ، مؤسسه های فرهنگی و ورزشی، نیروهای انتظامی، مؤسسه های مذهبی و... می توانند بسیار مفید و ثمربخش باشند، اما اهمیت هیچ کدام از آنها به پای خانواده نخواهد رسید. خانواده به عنوان اساسی ترین واحد جامعه نقش به سزایی در دور نگهداشتن فرزندان از مواد مخدر دارد.
به اعتقاد طاهر طاهری، قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر باید با توجه به مسائل اعتقادی و توحیدی و مسائل خانوادگی برطرف شود. به گفته طاهری سستی در بنیان های خانواده مشکلات و ناتوانی در روابط و مناسبات اجتماعی در درون خانواده اعتیاد را در پی دارد و باید به این دو نکته پرداخته شود و با توجه به معنویت، بنیان های ارزش و تحکیم بنیاد خانواده که خود در ابتدا مصون کننده است گام برداشته شود.
خرده فروشان در ترس، عمده فروشان در امان
مسئله بعد این است که در حال حاضر 408 تن مواد مخدر کشف شده است و در اصل دستگاه های زیربط در مقابله با اعتیاد خرده کاری می کنند و اگر قرار باشد دستگاه ها با هم کار کنند، نباید فقط به تولیدکنندگان خرد توجه شود و تولیدکنندگان کلان در امان باشند، بلکه پرهیز و نگرانی از بحث های حق بشری قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر در امان باشند.
وی اظهار کرد: باید توجه داشت که در شروع برنامه پنجم و آخر برنامه چهارم این نظام های مبارزه با مواد مخدر به هماهنگی های خاصی نیاز پیدا کرده و به شکل منظم به فعالیتش ادامه می دهد و ما تأثیرات آن را بعد از یک دهه یا بعد از 5 سال در برنامه خواهیم دید.
تاوان 28 سال تأخیر را می دهیم
طاهری افزود: امروز بیش از نیمی از جمعیت معتاد کشور تحت پوشش درمان قرار گرفتند و به هر جهت این افراد با مراجعه به یکی از مراکز درمانی تحت پوشش درمان هستند، اما می توانیم با ایجاد ظرفیت ها در کشور یکباره مسئله اعتیاد را در کشور حل کنیم و اینکه معتادان دیگر درگیر اعتیاد نباشد بلکه باید اینها را در پوشش آوریم. برای مثال می توانیم مسئله آموزش و پرورش را یکباره حل کنیم و چرا باید در یک دهه نسبت به آموزش و پرورش و آموزش نحوه جلوگیری اعتیاد برای دانش آموزان عقب مانده باشیم و با بی توجهی به آن پرداخته و با 28 سال تأخیر دو سال گذشته به فکر این آگاه سازی در مدارس افتادیم.
وی افزود: این 28 سال تأخیر باعث شده تا مشتری های ما از همین محیط ها آمده و گرفتار اعتیاد شوند. طاهری با تأکید بر اینکه مجازات نباید با بخشش باشد، افزود: برای مثال کسی که می خواهد به عبارت مواد مخدر بپردازد باید قاچاقچی مواد مخدر احساس امینت نکند و مجازات باید برای این افراد کامل انجام شود.
مخالف رأی باز زندانیان مواد مخدر هستم
قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه یادآور شد: من با اعدام این افراد موافق نیستم و اگر برای فردی 4 سال حبس حکم خورد باید آن فرد در زندان و در شرایط خاصی زندگی کند، نه اینکه او در مرخصی بتواند به تجارت مواد مخدر ادامه دهد.
به گفته وی باید شرایط و هزینه های مقابله با اعتیاد فراهم شود. برای مثال اگر زندان برای این افراد کم است باید زندان ساخته شود اگر جا و ظرفیت برای پذیرش این افراد نداریم باید فراهم کنیم.
تکلیف بر زمین مانده رسانه ملی
وی معتقد است مبارزه با مواد مخدر باید مبارزه قاطع، فراگیر، همه جانبه و در همه ابعاد باشد، نمی توان فقط به مقابله پرداخت، پلیس و نیروهای امنیتی ایجاد شوند، دروازه اعتیاد که پیشگیری جوانان، کودکان، محصلین، دانشجویان و کارگران باید آموزش لازم را ببینند و باید در آن بخش هم وارد شد.
طاهری با تأکید به نقش رسانه ملی در پیشگیری از اعتیاد گفت: رسانه ملی در مقابله با این آسیب نقش کلیدی دارد و این برنامه اگر در دهها برنامه رسانه ملی به آن پرداخته شود، باز هم مطالبه مردم است و مردم به سکوت خواستار بها دادن، رسانه ها و اطلاع رسانی رسانه ها هستند.
سخن آخر...
بررسی ها حاکی از آن است که اگر به مسئله مواد مخدر به عنوان اولین و اولویت دارترین مسئله مردم اهمیت داده و اگر در رسانه ملی به این امر بها داده شود بی شک از سوی مردم مورد استقبال قرار خواهد گرفت. آن هم به دلیل اینکه دغدغه مردم است.
حال باید از نیروی انتظامی، دستگاه امنیتی، ستاد مبارزه با مواد مخدر پرسید چرا دسترسی به مواد مخدر آسان است؟! و یا قوه قضاییه چرا مجازات ها موثر نیست؟! بهداشت و درمان چرا درمان اعتیاد کشور نابسامان است؟! در حوزه فعالیت های فرهنگی و بازدارندگی آموزش و پرورش، دانشگاه علوم انسانی، آموزش عالی کشور چرا در حوزه پیشگیری ها عقب مانده است؟ اگر بتوانیم تمامی دستگاه ها را در این باره به چالش بکشیم شاید بتوانیم گامی موثر در خشکاندن ریشه اعتیاد برداریم.
به گفته طاهری اگر قرار باشد در روز جهانی مبارزه با مواد مخدر تمام سازمانها از هم فقط تعریف و تمجید کنند ما همچنان اندر خم یک کوچه مانده ایم. ما باید به سمتی برویم که جامعه را عاری از اعتیاد کنیم. با همکاری تمام دستگاه ها، رسانه ها و برخورد قاطع با سردمداران مواد مخدر در کشور امیدواریم این معضل در جامعه کم شود.
پایان پیام/
نظر شما