شعر آئینی متضمن باورهای درونی است نه افزایش اطلاعات عمومی دینی

حسین اسرافیلی، شاعر با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: در طول تاریخ همواره عناد خاصی با شاعران شیعی که شعر آیینی می سرودند وجود داشته؛ چنانکه داستان عداوت معاویه با شاعری که درباره حضرت علی (ع) شعری سروده بود، از داستان های معروف است و این عداوت به حدی بود که حتی بعد از آنکه خبر فوت شاعر به معاویه رسید، دستور داد جسد او را به همراه اشعارش بسوزانند.

وی درباره فراز و فرود های شعر و ادبیات آیینی افزود: فراز و فرود های شعر آیینی در طول تاریخ به شرایط اجتماعی و سیاسی روزگار بستگی داشته مثلا یک زمانی شاعری مثل فردوسی در زمان حاکمی مثل محمود غزنوی زندگی و داستان‌های افسانه‌های کهن را با نگاه دینی بیان می‌کند، یا سنایی در دوره‌ای زندگی می‌کند که نمی‌تواند حتی با صراحت و آزادانه به این سوال که مذهبش چیست پاسخ بگوید، برای همین با ترفندهایی از حقانیت مذهب شیعه دفاع می‌کند و عقاید خود را در لفافه بیان می دارد .

وی ادامه داد: در سرایش شعر آیینی، هر کس بضاعت و توانمندی خاص خود دارد. شاعری، هیاتی است و با شناخت از فضای هیأت های مذهبی، شعر می سراید. یا شاعری همچون زنده‌یاد طاهره صفارزاده با زبانی شعر می‌گوید که اگرچه در آن هیچ حدیث و آیه ای دیده نمی شود، اما برآمده از جهان‌بینی دینی و بازگوکننده مفاهیم دینی و فطرت الهی انسان است.
 

شعر آیینی، شعری برآمده از میل درونی شاعر نه طبع روزگار
وی همچنین درباره آسیب هایی که امروز شعر و ادبیات آیینی را تهدید می کند، عنوان کرد: متاسفانه آسیب‌هایی بر ادبیات آیینی در روزگار معاصر وارد می‌شود، برای مثال چندی پیش مجموعه شعری از خانمی شاعر دیدم که در مجموعه‌اش 10 تا 15 غزل خیلی خوب برای امام رضا(ع)‌، حضرت ابوالفضل(ع)‌ و امام زمان(عج) داشت. در کنار آنها شعرهای عاشقانه‌ای نیز بود که شاعر در آنها خیلی عریان‌گویی کرده بود. در این مجموعه شعر به خوبی هویدا بود که شاعر براساس میل درونی، اشعار مذهبی را نسروده، بلکه آن ها محصول طبع روزگارند.

وی در ادامه یادآور شد: نمی توان از سویی فطرت درونی انسان را به سوی شعر مذهبی سوق داد و در عین حال، لایه‌های غیر آیینی در شعر گنجاند . متاسفانه خیلی وقت ها این آسیب‌ مطرح است که کسانی برای خوشایند دیگران و حتی برای شاعران آیینی‌سرای دیگر، شعر آیینی بگویند. گرچه ممکن است این گونه شعرها از تصویرهای نو برخوردار باشد، اما از تاثیرگذاری آن و تاثیر درونی و روحی بی‌بهره است.
 

سوز ، صداقت و صمیمیت از عوامل موفقیت شعر آیینی است

حسین اسرافیلی اضافه کرد: در روزگاری محتشم شعر بلندی سرود که در ادبیات ما ماندگار شد و به گونه‌ای با عواطف و احساس مردم گره خورد که در ایام محرم شما ممکن نیست به هیاتی مذهبی بروید و کتیبه‌ای از سروده‌های او را نیابید. پرسش این جاست که چرا دیگرانی که شعرهایی فنی‌تر از او نیز سروده‌اند، به توفیقی همچون او دست نیافته‌اند؟ چون سوز و صداقت و صمیمیت محتشم در آنها نبوده است. یا داستانی که درباره شعر "علی ای همای رحمت" وجود دارد اما آنچه این شعر را مورد قبول خاص و عام کرده، صداقت این شعر است.

شعر آیینی؛ تقویت اعتقادات مردم یا بالابردن صرف اطلاعات عمومی دینی

سراینده «صخره و پلنگ» یاد آور شد: برای اینکه در ادبیات آیینی اثری موفق مانند آنچه که محتشم خلق کرد، پدید آید، باید اعتقادات دینی در درون مردم رشد کند نه این که به جای بالا بردن اعتقادات، تنها اطلاعات عمومی دینی مردم را بالا ببریم. امروز شاید خیلی‌ها احکام دینی را بدانند، اما عامل به آن احکام نباشند. کسانی که تشویق به ارزش‌های دینی می‌کنند، خودشان نیز باید این ارزش‌ها را رعایت کنند. مردم نیز باید آزادانه دین را بپذیرند و بر اساس فطرتشان به سمت حقیقت رهنمون شوند، و گرنه برگزاری گنگره های دولتی در این زمینه چندان تاثیر گذار نیست .

وی در پایان خاطر نشان کرد: در روزگار ما گروهی فکر می‌کنند اگر شعری با ردیف قرآن یا با موضوع مدح حضرت رسول و ائمه سروده شود، شعر دینی می شود. آن ها با شعرهای فردی چون طاهره صفارزاده ارتباط برقرار نمی‌کنند و حتی از این که او را شاعر شیعی بدانند، پرهیز می‌کنند، و این در حالی است که شعرهای خانم صفارزاده به اصول و مبانی فرهنگ شیعی و انتظار می‌پردازند و ماندگاری بیشتری دارند.

پایان پیام/