به گزارش خبرگزاری شبستان، بیست و هفتمین نشست از سلسله نشست‌های پژوهشکده مطالعات فرهنگی روایت با موضوع «نسبت فلسفه فرهنگ و علوم انسانی» در این پژوهشکده برگزار می شود.
بر اساس این گزارش، این نشست ساعت 17 عصر سه شنبه، سوم شهریور ماه با سخنرانی مالک شجاعی جشوقانی، دانش آموخته دکتری فلسفه معاصر دانشگاه تهران برگزار می شود.
این گزارش می افزاید: ویلهلم دیلتای ( ۱۹۱۱-۱۸۳۳) فیلسوف آلمانی و از بنیانگذاران فلسفه قاره ای علوم انسانی و به معنایی فلسفه فرهنگ در غرب می باشد. وی در پیش نویسی با عنوان «درباره مطالعه تاریخ علوم انسانی، جامعه و دولت» (۱۸۶۵) تلقی خود از روان شناسی را صورتبندی کرد. به باور دیلتای، مطالعه انسان در جامعه و تاریخ، وظیفه خاص دو رشتۀ علمی یعنی منطق و روان شناسی است. منطق، ساختار مشترک علوم مختلف را نشان می‌دهد، و روان شناسی نشان می‌دهد که چگونه محتویات ذهنی از طریق فرهنگ و تاریخ متعیّن می‌شوند. اساساً طرح اولیّه دیلتای، یک روان‌شناسی اجتماعی یا فرهنگی بود.
هدف این روان شناسی، تبیین این معناست که چگونه حیات نفسانی درونی افراد، از طریق جایگاهشان در جامعه و تاریخ متعیّن می‌شود. وی در طرح این سنخ از روان شناسی تا حدودی از «روان شناسی اقوام»، اثر استنتال و لازاروس و به وی‌ژه از هگل و تفسیری که از «روح عینی» ارائه داده، متاثر است. دیلتای در دهه ۱۸۶۰، از اختلاف دیدگاهش با تلقی رایج زمانه از روان شناسی آگاه بود و روان شناسی فردگرایانه سنّت تجربی که ذهن را به مثابه واحدی خود بسنده و مستقل از جامعه شناسی و تاریخ تلقی می کرد، نمی پذیرفت. به نظر دیلتای، این سنخ از روان شناسی از تبیین یکی از یافته‌های بنیادی مکتب تاریخی – یعنی اینکه «خود»، محصول جایگاهش در جامعه و تاریخ است – عاجز بود.
از سوی دیگر این روان‌شناسی با حیات نفسانی به عنوان اُبژه‌ای در میان اُبژه‌های طبیعت مواجه می‌شود و بنابراین به نوعی شکاف میان سوژه و ابژه را مفروض می گیرد. در حالی که در علوم انسانی، نوعی اینهمانی میان سوژه و اُبژه وجود دارد و خودآگاهی، ذاتیِ سوبژکتیویته است و نه اینکه عارضی باشد.
گفتنی است، علاقه مندان برای حضور در این نشست می توانند به پژوهشکده روایت واقع در میدان انقلاب اسلامی، ابتدای خیابان کارگر شمالی، کوچه ادوارد براون، پلاک ۱۲ مراجعه کنند.
نظر شما