به گزارش خبرنگار شبستان، دومین نشست از سلسله نشستهای تخصصی دین و سینما با موضوع ضرورتها و دشواریهای ساخت فیلم درباره معصومان و مقدسان در پژوهشکده فرهنگ هنر و ارتباطات برگزار شد.
دکتر علیرضا موذن، پژوهشگر و استاد دانشگاه در این نشست که امروز 28 مرداد برگزار شد گفت: سواد رسانه‌ای قصد دارد پیامهای پنهان یک پدیده رسانه ای را کشف کند سطرهای نانوشته آن را بخواند و سکانس های مخفی آن را ببیند و اهداف سازنده پیام را تحلیل کند. در حال حاضر سواد رسانه ای به عنوان سواد پایه در دنیا مطرح است.
موذن ادامه داد: یونسکو اعلام کرده که سواد پایه از سواد اطلاعاتی گذشته است. در سواد رسانه ای باید مابین خطوط را بخوانیم همانطور که بی‌سوادان ضعیف هستند. اگر کسی سواد رسانه‌ای نداشته باشد، طعمه خواهد شد.
موذن با بیان اینکه در نقد رسانه باید شاخص نقد داشته باشیم، تصریح کرد: مگر می شود نقدی داشت بدون اینکه ترازویی داشته باشیم. سواد رسانه ای هر ملتی خواست آن ملت است، براین اساس مضمون سازی کار ماست و باید براساس فرهنگ شیعی به آن توجه داشته باشیم.
وی هدف هر سه جزء از اجزای سواد رسانه ای را شناسایی هدف فرستنده پیام ذکر کرد و افزود: وقتی پیامی را می‌فرستیم، بهترین حالت این است که بتوانید آنچه در ذهن فرستنده هست را آشکار کنیم یعنی پیام را شناسایی کنید.
موذن با اشاره به نظرات مارشال مک لوهان اظهار داشت: مک لوهان، نیوتن عصر جدید نام گرفته است و اولین بار اصطلاح دهکده جهانی را مطرح کرد.وی در کتاب "برای درک رسانه‌ها" گفته است باید ما شهروندان دهکده جهانی را به دانشی با عنوان سواد رسانه ای مجهز کنیم.
وی ادامه داد: مک لوهان معتقد است، رسانه صرفاً ابزار پیام نیست خود پیام است و هیچ ابزار رسانه‌ای در انتقال پیام خود بی‌طرف نیست مک لوهان می‌گوید که هر پیامی که منتقل می شود تحت تاثیر رسانه‌ای است که توسط آن فرستاده می شود.
این پژوهشگر با اشاره به نظرات پروفسور نیل پستمن یادآور شد: پستمن در کتاب "زندگی در عیش و مردن در خوشی" گفته است دو بچه را در نظر بگیرید که یکی با تلویزیون و دیگری با کتاب بزرگ می‌شود این دو بچه شخصیت متفاوتی در آینده خواهند داشت بچه ای که با تلویزیون بزرگ می شود شخصیت کم عمق و کسی که با کتاب بزرگ می‌شود شخصیت عمیق دارد.
موذن ادامه داد: پستمن معتقد است هر وسیله تکنیکی دارای ایدئولوژی است و نمی‌توان آن را خنثی و بی‌طرف انگاشت و انسان را بی‌قید و شرط حاکم بر آن تلقی کرد.پستمن در کتاب زبان دوران کودکی به نقش رسانه‌های تصویری پرداخته است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ادعای پستمن این است که تلویزیون و رسانه‌ها ذاتی دارند که سازندگان و دست‌اندرکاران آن را هدایت می‌کنند. اگر قرار باشد تلویزیون باشد و با رادیو متفاوت باشد باید جاذبه‌های بصری و حرکت داشته باشد وگرنه در رقابت با سایر شبکه‌ها شکست سختی می‌خورد.
وی با ذکر مثالی عنوان کرد: در تلویزیون ما یک کانال سخنرانی آیت الله جوادی را نشان می دهد و کانال دیگر کبری 11 و دیگری تنهایی لیلا طبق نظر پستمن افراد کبری 11 را می‌بینند چون اکشن است. ذات کتاب و تلویزیون و رادیو متفاوت است. تلویزیون فرهنگ سرگرمی را منتقل می‌کند لذا خبرتان را باید به سرگرمی تبدیل کنید خبر باید متنوع و کوتاه باشد.
این استاد دانشگاه با ذکر مثال دیگری بیان کرد: اگر به شما بگویند پیش نماز محله شما ازدواج کرده عروسی اش مختلط بوده همراه با سازو دهل و عروسک بزک کرده آیا پشت سر وی نماز می‌خوانید همین صحنه را در مورد شخصیت غیرقابل مقایسه در سریال دینی می بینید و عین خیالتان نیست عروسی حضرت یوسف در فیلم اینگونه بود چرا چون می‌خواهند بیننده را سرگرم کنند.
موذن ادامه داد: داستان قرآنی حضرت یوسف و یعقوب را تبدیل به داستان عاشقانه یوسف و زلیخا کردند. در قرآن کریم این داستان از یوسف و یعقوب شروع و به یوسف و یعقوب هم خاتمه می‌یابد و قرآن زلیخا را هم عددی حساب نمی‌کند اما داستان قرآنی را در رسانه تلویزیون و سینما عاشقانه می کنند تا مخاطبان جذب شوند.
این استاد با اشاره به سریال امام علی(ع) اظهار داشت: از این سریال همه قطام را به یاد دارند حتی طنز هم ساخته شده بود که از کسی پرسیدند سریال امام علی چطور بود و طرف گفت اگر بخش قطامش بیشتر بود بهتر بود. تلویزیون ابزاری برای سرگرمی است و برخی معتقدند در حد این سرگرمی باید از آن انتظار داشت.
وی با بیان اینکه فخیم زاده گفته نقل دوربینی با نقل دینی متفاوت است، عنوان کرد: فخیم زاده در مصاحبه ای گفته وظیفه هنرمند تاریخ گویی نیست بیان دین و وقایع تاریخی در قالب تلویزیون دردسر دارد اگر فقط بیان تاریخ هدف باشد آقای جعفریان بهتر از ما هنرمندان این کار را بلد است اما وقتی کار را به ما می‌سپارند دیگر نباید فقط انتظار تاریخ گویی از ما داشته باشند.
موذن با اشاره به فیلم شب دهم گفت: این فیلم نیز مثال دیگری از داستان عاشقانه است. در شب عاشورا که اوج غلیان احساسات دینی شیعیان است تلویزیون این فیلم را پخش می کند. یک مرد سیبیل کلفت عاشق خانمی می شود و خانم هم او را سرکار می گذارد باید ده شب عزاداری کنی و شب نهم پیغام می دهد که بیا شب آخر لازم نیست و او هم گفت: من از عشق زمینی به آسمانی رسیدم و چون شب عاشوراست و باید کشته شود که ملت گریه کنند.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه مضمون خیلی از سریالهای ما رسیدن از عشق زمینی به آسمانی است، بیان کرد: 80 درصد مضمون فیلم و سینماهای ما عشق است. در پایان فیلم های ما باید دو سه عروسی شکل گیرد تا خیالمان راحت باشد.
وی در مورد رسیدن به عشق الهی از راه عشق مجازی خاطرنشان کرد: اگر اینطور باشد دختر باید دو سه تا دوست پسر بگیرد تا اگر یکی از پل ها خراب شد بتواند به عشق الهی برسد و پسر هم 7 الی8 دوست دختر بگیرد که نهایتاً به عشق الهی برسد. برخی معتقدند وقتی عاشق می شوید از خود بیرون می آیید و علاقه به خود را از دست می دهید و توجه را به غیرخودت معطوف می کنید این خروج از خود مقدمه توجه به دیگری است لذا یک گام به جلو برداشتید و بعد تعلق به دیگری را اصلاح می کنید و به معبود و معشوق واقعی می رسید.
این پژوهشگر ادامه داد: در صوفیه می گویند خروج از خود مهم است و تعلق عشق مهم نیست امیرالمومنین و سیدالشهدا این حرفها را نزده‌اند که باید برای عشق الهی عشق مجازی را دنبال کرد این حرفها برای صوفیه است ما در روایات داریم هر کس به ما اهل بیت علاقه مند تر است خانواده‌دوست تر است و یا اینکه محبت به خانواده ثواب دارد این ادبیات که از عشق مجازی می‌توان به عشق الهی رسید ادبیات صوفیه است نه ادبیات سیدالشهدایی.
نظر شما