خبرگزاری شبستان - یزد: در جامعه اسلامی یکی از پایه های حکومت بر اساس قرآن است که از دیرباز مورد توجه مردم بوده است.
آموزش قرآن در بین مردم به روش های مختلفی صورت گرفته است و با گذشت صورت های گوناگون به شکل فعلی درآمده است.
مکتب خانه ها و روش های تدریس سنتی از انواع یادگیری و فراگیری قرآن است که خانواده ها از ابتدا کودکانشان را به نزد معلمانی با عنوان ملا می فرستادند تا از این طریق قرآن بیاموزند.
مکتب خانه داران از گذشته های دور متولی آموزش قرآن به کودکان و نوجوانان بودند و با سبک و سیاق خاصی به آموزش قرآن می پرداختند و معمولاً در طول یک دوره یکساله بطور متوالی و یا متناوب با گذراندن مقدمات آشنایی با حروف و حرکات و اعراب کلمات آموزش روخوانی سی جزء قرآن بطور کامل سپری می شد و تأکید فراوانی بر سر دقت در رعایت اعراب صحیح کلمات صورت می گرفت.
یکی از فعالیت های مهم در این مکتب خانه ها، همکاری افراد باسابقه در جهت آموزش افراد جدید بود به نحوی که با آشنایی قرآن آموز جدید با یکدیگر رابطه صمیمی برقرار کرده و از این طریق قرآن را به دوستانشان نیز یاد می دادند.
در این راستا دوستی ها و همکاری هایی که در فضای قرآنی شکل می گرفت بسیار مهم و اثر گذار و پایدار بود زیرا خانواده ها نیز از این دوستی ها استقبال می کردند.
اما آنچه که در این مکتب خانه ها حائز اهمیت است، شامل حضور کودکان در این کلاس ها و آموزش قرآن و به تبع آن نیز آموزش سواد بود که بسیاری از بزرگان امروزی ما نیز در ابتدا در نزد این مکتب خانه ها آموزش دیده اند.
یکی از این مراکز فعال در استان یزد در زارچ از توابع استان یزد است که همچنان با حضور مادری سالخورده با عنوان ملا مشغول به فعالیت است و کودکان به شکل سنتی به فراگیری قرآن می پردازند.
شکل این کلاس ها به صورت دایره ای است که کودکان به صورت دایره جلو ملا نشسته و با آموزش قرآن به شکل سنتی به نحوی حروف را نیز یاد می گیرند.
اما آنچه که توجه ما را در این کلاس ها به خود جلب می کند همصدایی و تکرار صداها توسط کودکان پس از ملا است به نحوی که هر بار ملا با ادای حرفی، این کودکان نیز با یکدیگر تکرار می کنند.
این مادرسالخورده که بیان می کند عمر خود را در این مکتب خانه ها گذرانده است، خواستار توجه بیشتر مسئولین به این مکتب خانه ها شد و بیان کرد که این شکل سنتی در حال فراموشی است که این امری ناپسند است.
این مادر که شاگردانش وی را به نام ملا می شناسند گفت: امروز کمتر کسی به این مکتب خانه ها توجه دارد و با توجه به اینکه از گذشتگان به ما ارث رسیده است امروز نیز باید نسبت به آن بی توجه نباشیم و همچنان نسبت به آن اهمیت دهیم.
حال با این وجود آیا با گذشته زمان و مدرن شدن آموزش ها این روند نیز تغییر می کند و ملاها به فراموشی سپرده می شوند؟
اما برای شناخت بیشتر و توجه بیشتر به این مبحث آموزش به سراغ دشتی، مشاور مدیر کل و مسئول امور قرآنی اداره ارشاد استان یزد رفتیم و با وی به گفتگو پرداختیم.
حسین دشتی، مشاور مدیر کل و مسئول امور قرآنی اداره ارشاد استان یزد در این رابطه گفت: با توجه به ورود شیوه های نوین در امر آموزش و پرورش به نحوی شیوه های مکتب خانه دیگر جایگاهی ندارد اما ما همچنان می توانیم از آن به عنوان میراث فرهنگی به یادگار حمایت کنیم.
شیوه های امروز و جامعه بودن آن یکی دیگر از مباحث مطرح شده توسط وی بود که بیان کرد: شیوه های امروزی آموزش و پرورش به نحوی جامع تر و کامل تر از شیوه های گذشته است و مهدهای قرآنی و موسسات قرآنی اطلاعات جامع تر و دامنه آموزش گسترده تری نسبت به گذشته دارند.
مسئول امور قرآنی اداره ارشاد استان یزد خاطرنشان کرد: خروجی مکتب خانه ها در گذشته تنها روخوانی قران بوده است اما الان با این شیوه های جدید علاوه بر روخوانی به بخش های دیگر و برنامه های جنبی بسیار زیاد نیز توجه می شود و از حالت خشک گذشته بیرون آمده است.
دشتی با اشاره به تعداد این مکتب خانه ها گفت: در گذشته نیز نوع شیوه آموزش در استان یزد بسیار رواج داشته است، اما امروز تعداد آنها بسیار کم شده است.
وی همچنین گفت: شیوه های مکتب خانه ها به نحوی خشک بوده اما امروز نشاط را در کلاس های آموزشی می بینیم و شاهدیم که در این کلاس ها علاوه بر درس به برنامه هایی همچون نقاشی، نمایش و غیره با اهمیت به سن خردسال توجه می شود، اما در گذشته این چنین نبوده است.
مسئول امور قرآنی اداره ارشاد استان یزد در پایان گفت: امروز ما برای نشر و گسترش آن برنامه ای نداریم اما به عنوان یک میراث فرهنگی و بقای آن به نحوی از ان حمایت می کنیم.
اما در این راستا آنچه که بایستی مورد توجه قرار گیرد، شامل توجه به میراث فرهنگی آموزش در کشور است به نحوی که این مکتب خانه ها از دیرباز محلی برای سوادآموزشی بوده و هرچند که ممکن است دارای کاستی هایی باشد، اما از این طریق بسیاری از بزرگان ما پرورش یافته اند و اکنون به عنوان مفاخر شناخته می شوند، بنابراین احیای آن مستلزم توجه و تفکر بر روی نحوه این نوع آموزش است.
گزارش: سیدضیا میررحیمی
نظر شما