خبرگزاری شبستان: بعد از توافق هسته ای ایران و گروه پنج بعلاوه یک ، بسیاری از تحلیلگران و دیپلمات ها در سراسر جهان به اثرات جهانی و ژئوپلیتیک این توافق پرداخته اند و بر این باور هستند که این توافق موجد اثرات خاصی در منطقه و حتی در جهان خواهد شد.اما اثرات و کارکردهای منطقه ای توافق چیست؟این توافق بر منطقه و نیروهای قدرت چه اثری خواهد داشت؟
طبق توافق هسته ای ، ایران برخی محدودیت ها و برخی بازرسی ها را پذیرفته است.بعبارت دیگر هر دو طرف از مواضع خود عقب نشینی کرده اند که این خاصیت یک توافق سیاسی است.اما در منطقه خاورمیانه ایران فارغ از رد یا تصویب توافق ، دست برتر را دارد و هیچ گونه محدودیتی را نمی پذیرد.ایران برای اعمال نفوذ در منطقه و پیشبرد اهداف خود همچنان ابزارهای متعدد و موثری در اختیار دارد.حضور و قدرت منطقه ای ایران مربوط به چیزی فراتر از تهدید ساختگی سلاح هسته ای است، چرا که قبل از انقلاب نیز ایران در سیاست منطقه ای نقشی محوری ایفا می کرد. پس از انقلاب نیز ایران همین نقش را ایفا می کند ولی به گونه ای جدی تر و مستقل تر.ایران اکنون برای خود قطب شده است و سعی دارد سایر رقبای غربی بدنام را از منطقه اخراج کند.ایران به طور سنتی و تاریخی و فارغ از نوع حکومت حاکم بر جغرافیای خود همواره به دلیل جمعیت ، وسعت و قرارگرفتن در چهارراه استراتژیک جهان ، از همسایگان خود به طور عام و کشورهای حاشیه خلیج فارس به طور خاص برتر بوده است. دقت درتاریخ معاصر روابط خارجی ایران نشان میدهد که این نگرانی با فراز و فرودهایی ادامه داشته و هرگاه در قدرت ایران تغییرات آشکاري رخ داده، این نگرانی به هراس تبدیل شده است.قابلیتهاي ایران در حوزههاي سنتی و نوین قدرت در مقیاس منطقهاي به اندازه اي است که این کشور را به عنوان تنها گزینه بالقوه هژمونی منطقهاي مطرح میکند.سوال اصلی این نوشتار کوتاه اینجاست که ابزار ایران برای پیشبرد منافع امت اسلامی در منطقه حساس خاورمیانه چیست؟
نبرد نامتقارن با آمریکا
ایران موفق شده است شیوه جنگ نوینی را ابداع کند.همچنین نیروهای امنیتی و نظامی متعارف خود را در طول جنگ های مختلف در منطقه قدرتمند نگهدارد. ایران در جنگ عراق دخالت نکرد ، به افغانستان حمله نکرد ، به یمن نیرو نفرستاد و تروریستها را به سوریه و لبنان صادر نکرد ، هم قبلها را تصرف کرد و هم نیروهای خود را زبده و تازه نفس نگه داشت.ایران موفق شده است تا از طریق آموزش ، تامین تدارکات و تسلیحات و تامین منابع مالی در عراق و سوریه و افغانستان و دیگر نقاط منطقه ، به نحوی از جنگ های نامنظم و نامتقارن حمایت به عمل آورد. و در این میان سپاه پاسداران ایران عموما نقش مجری این حمایت ها را ایفا می کند. ایران حتی از نبردهای منطقه هم بعنوان فرصت استفاده کرده است.مثلا عملیاتی شدن آموزش ها و در برخی از موارد نیروهای نظامی و آگاهی از انواع استراتژی ها و تاکتیک های جنگ شهری و چریکی در صحنه نبرد (هرچند که نیروهای سپاه قدس در این میادین در قالب مستشارهای نظامی شرکت می کنند اما فهم استراتژیک میدان نبرد در چنین جنگ هایی قابل انتقال است). نیروهای نظامی ایران به ویژه نیروهای جدید و جوان که امکان تجربه اندوزی از میدان های نبرد نظیر جنگ تحمیلی را نداشتند می توانند از این فرصت برای عملیاتی کردن آموخته های خود در صحنه ی نبرد واقعی اقدام نمایند. اطلاعات میدان نبرد، تحرک بالای نیروها و غافلگیری از مهمترین مشخصات جنگ های چریکی است که تأکید چریک ها بر تاکتیک های جنگ و گریز است. در جنگ های چریکی مردم می توانند هم قدرتمندترین نیرو علیه چریک ها باشند و هم هدف اصلی آن چون جنگ چریکی بیشتر برای تحت تأثر قرار داد و ایجاد رعب و وحشت انجام می گیرد. معمول ترین شکل جنگ در خاورمیانه جنگ های شهری یا چریکی است که در این جنگ ها از از ابزارهایی با تکنولوژی پایین استفاده می شود و منازعات داخلی در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا پس از بیداری اسلامی به وضوح گویای این مطلب است . اما به دلیل مشخص نبودن میدان نبرد از سخت ترین جنگ ها به حساب می آید.
موشک های نطقه زن ایرانی
نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران همچنان جدی ترین تهدید نظامی متعارف در منطقه محسوب می شود. موشک های بالستیک قادر به هدف گیری دقیق تاسیسات سیاسی، نظامی و اقتصادی در سراسر منطقه خلیج فارس و خاورمیانه هستند و تهدیدی واقعی بر ضد نظم منطقه ای مطلوب آمریکا به شمار می روند. به عبارت دیگر موشک های بالستیک اهداف بازدارنده برنامه هسته ای را حتی به گونه ای به مراتب معتبرتر از آن برای تهران محقق می سازند. ایران دارای عظیم‌ترین توان موشک بالستیک در خاورمیانه است. ایران بیش از یک‌هزار موشک بالستیک (در انواع مختلف) داراست. این ها به اضافه مشروعیت نظام داخلی ایران ابزارهای قدرت ایران در منطقه هستند که می توانند باعث ایجاد آرامش در این نقطه ژئوپلیتیک شوند.
ایران و مقابله با داعش
مقابله با داعش، به هزینه های سنگین انسانی و مالی نیاز دارد زیرا این گروه از هر نظر بسیار قوی است و شمار زیادی از اعضای اصلی آن، نیروهای گارد ریاست جمهوری و ارتش سابق عراق هستند و علاوه بر این، از پایگاه مردمی نیز برخوردار است و نباید آنرا نادیده گرفت. پس تنها کشوری می تواند با داعش مقابله کند که علاوه بر قدرتمند بودن ، از مشروعیت و پایگاه مردمی برخوردار باشد.تنها کشور دارای این مشخصات در منطقه آشوب زده خاورمیانه ، ایران است.
بهنام خسروی
پایان پیام/
نظر شما