دل و چوب؛ پیوندی که آوازه هنر می شود/ برکتی به بلندای صلوات 

خبرگزاری شبستان – خراسان شمالی؛ در ميان هنرهاي سنتي، مشبك، جايگاه خاصي دارد « مشبك، تكنيك عروج ماده است» هنر مشبك با تراش دادن چوب، فلز يا سنگ سخت و محكم و خشن آن را متخلخل، سوراخ سوراخ، شبكه شبكه و سبك مي کند.

تعريف و معناي لغوي مشبك در فرهنگ لغات: هر چيز در هم آميخته شده و در هم آمده، هر چيز شبكه شده و درهم آورده شده مانند پنجره شده و در هم داخل گشته، شبكه دار، به شكل شبكه خانه خانه، جسمي كه داراي سوراخ هاي بسيار باشد.

هنر مشبك و مشبك كاري كه يكي از شاخه هاي منبت است، در تزيين قابها و ساير وسايل تزئینی كاربرد دارد و معمولا بر روي چوب هاي گوناگون، عاج و استخوان انجام مي شود. در مشبك سازي از وسايلي چون كاغذ، چسب چوب، مته، اره ، اره مويي، كمانه مشبك، سمباده، چكش، گاز انبر، چوب( تخته سه لايي)، آلومينيوم، مس و چرم استفاده مي شود.

 ابتدا طرح يا خط مورد نظر را بر روي تخته، فلز يا چرم كه زمينه اصلي كار است مي چسبانند و پس از بررسي و علامت گذاري روي طرح، نقاطي است كه مي بايست بريده شود مشخص و سپس با مته سوراخ مي شود. پس از آن با استفاده از اره مويي نقشهاي اضافي بريده مي شود و طرح به صورت مشبك باقي مي ماند، سپس با استفاده از سمباده طرح پرداخت و صيقل داده مي شود. مدت انجام كار بر روي يك تابلو بسته به پيچيدگي و ظرافت طرح گاه تا يك سال طول مي كشد.

با توجه به هنر معرفی شده به سراغ «حامد سلیمی» جوان 34 ساله بجنوردی و یکی از هنرمندان این حوزه رفتیم که از سن هشت سالگی وارد این حوزه هنری شده و تا کنون آثار هنری بیشماری را خلق کرده است.

حامد سلیمی می گوید: در سال 1360 در بجنورد متولد شدم ولی به دلیل شغل نظامی پدرم، به دزفول نقل مکان کردیم و تمام دوران کودکی و نوجوانی من تا سن 21 سالگی در دزفول گذشت.

وی در خصوص علاقه خود به هنر مشبک کاری و نحوه آشنایی با این هنر، اظهار می کند: زمانی که من هشت ساله بودم یک برنامه آموزش مشبک کاری از شبکه خوزستان پخش می شد، که من تمام مراحل آموزشی آن برنامه را گام به گام و با تمام جزئیات اجرا کردم.

سلیمی با اشاره به اینکه آموزش این هنر از تلویزیون 10 جلسه بیشتر نبود، از کشف علاقه خود به هنر مشبک کاری گفت و بیان کرد: با یک سال تمرین مستمر تا حدودی به این هنر مسلط شدم و از آن به بعد تا کنون با هنر مشبک کاری انس عجیبی گرفته ام و از کار در این حوزه بسیار لذت می برم.

وی در خصوص خلق اولین اثر هنری خود افزود: اولین کار من تابلوی « وَ إِن يَكَاد»  بود که در ابعاد 50*35 آماده شد و آن را به معلم کلاس دومم هدیه دادم.

این هنرمند مشبک کار که تمام آثار خود را با موضوعات قرآنی انجام می دهد، دلیل اختصاصی کردن این هنر را خیر و برکت نهفته در مفاهیم قرآنی  اعلام می کند و می گوید: اعتقاد من این است که کار در حوزه قرآنی برکات وصف ناپذیری دارد و مهم تر از آن تأثیر گذاری آن است.

وی با بیان اینکه این کار هم به عنوان یک کار هنری و هم به عنوان منبع درآمد زندگی ام است، اظهار می کند: با توجه به ظرافت کار و لزوم دقت بسیار در انجام مراحل کار، نه تنها چشمان من ضعیف نشده بلکه حافظه ام نیز تقویت شده و این مزیت کار اختصاصی من در حوزه قرآنی است که بسیار از این موضوع خرسندم.

سلیمی با بیان اینکه در سال 83 پدرم بازنشسته شد و به  بجنورد بازگشتیم، از تولید 74 اثر هنری در دزفول گفت و اظهار کرد: در حال حاضر نیز در کارگاه خانگی، این هنر را دنبال می کنم و حتی به علاقه مندان این هنر آموزش های لازم را ارایه می کنم.

وی در خصوص دوره های آموزشی ارائه شده به علاقه مندان گفت: در سال 87 برای 30 هنرآموز در دانشکده علوم قرآنی، در شاهرود در مرکز امید سبز برای کم توانان ذهنی و در سال 86 برای مددجویان کانون اصلاح و تربیت بجنورد دوره های آموزشی را برگزار کردم.

این هنرمند مشبک کار در خصوص طرح های کار شده در تابلوهای خود با بیان اینکه تا کنون بیش از 6 میلیون تومان برای خرید طرح هزینه کرده ام، می گوید: اکثر طرح های قرآنی که من کار می کنم طرح های خریداری شده از استاد سعید بصیرت که با قلم درشت کار می کند، بوده و یا برخی طرح ها را از سایت های مختلف جمع آوری می کنم.

شیوه این هنرمند در قیمت گذاری تابلوها نیز جالب است و به قول خودش حتی برای برخی تابلوها سود صلواتی در نظر می گیرد و می گوید: در قیمت گذاری تابلوها قیمت تمام شده تابلو را حساب و کمترین سود را برای آن در نظر می گیرم و معتقدم سود کم برکت زیادی دارد و حتی کسانی که توان پرداخت هزینه تابلو را ندارند، سود خودم را دریافت نمی کنم و از آنها سود صلواتی می گیرم.

وی در این خصوص به سخن استاد حاج علی اکبر صوتی مشبک کار بزرگ اشاره کرد که می گفت: هیچ وقت هنرتان را گران نفروشید چون این هنر یا مختص خانه خود می شود و یا مختص خانه ثروتمندان، پس بگذارید همه از این هنر بهره برده و لذت ببرند.

سلیمی، از نذر کار خود نیز گفت و از اینکه از چهار سال گذشته نذر کرده سالانه برای چهار مسجد در مناطق محروم و دو سید دوگوهره تابلو قرآنی تهیه کند که تا کنون 24 تابلو به مساجد و هشت تابلو به سید دوگوهره اهدا کرده است.

این هنرمند در سخن آخر خود خواستار حمایت میراث فرهنگی از فعالان و صنعتگران استان شد و کمترین کمک از این حوزه را خریداری آثار هنرمندان اعلام کرد و از مرزبانی، نیروی انتظامی، بسیج و استانداری که در برنامه های مختلف آثار او را خریداری کرده اند، تشکر کرد.

گزارش از سمیرا نیستانی

عکس از علی رازی

پایان پیام/