حجت الاسلام بهرام دلیر، مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که ویژگی های عرفان اسلامی چیست و چگونه می توان عرفان حقیقی را از نوع باطل و منحرف و کاذب آن تشخیص داد، اظهار کرد: با بررسی دانش عرفان به این نکته پی می بریم عرفان، گونه های مختلفی دارد که در طول تاریخ شکل گرفته و می توان از تصوف تا عرفان واره ها و عرفان مدرنیته امروز، در همین راستا یاد کرد.
وی با بیان اینکه همچنین عرفان واره هایی که شبه قاره هند با خود به همراه آورد، رویکرد تکنولوژی فکر است، ادامه داد: اما ویژگی عرفان اسلامی نسبت به سایر عرفان های موجود و گذشته، محور بودن خدا در آن است.
این پژوهشگر عرفان با اشاره به اینکه عرفان اسلامی در خصوص سه موضوع «خدا»، «اسماء حسنی و صفات حق» و «انسان کامل» بحث می کند، تاکید کرد: امروز در عرفان های کاذب همچون اوشو، مشاهده می کنیم آنها در مقام قطع کردن کامل انسان از خدا هستند یعنی ضمن آن که خداوند را قبول ندارند و نمی پذیرند، تلاش می کنند باور انسان هایِ معتقد به خدا را نیز از بین برده و خدا را از قلب و روح و فکر او بزدایند.
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر این که عرفان اسلامی، منهای خدا هیچ چیزی را قبول ندارد و نمی پذیرد، بیان کرد: این عرفان اگر امر و مساله ای را هم می پذیرد، به دلیل وجود خدا و ارتباط آن با خداست؛ حتی در عرفان اسلامی، پیامبر (ص) از آن جهت مورد پذیرش است که بنده خوب خدا و فرستاده اوست و اگر نعوذ بالله حضرت محمد صلی الله علیه و آله خداوند را انکار می کرد، هیچ ملتی او را نمی پذیرفت و قبول نمی کرد یا کتاب مقدس را به این دلیل پذیرفته ایم که کلام خداست و اگر چیزی جز این بود، مقبولیت و پذیرشی هم نبود.
این استاد حوزه و دانشگاه از جمله ویژگی های عرفان اسلامی را مبداشناسی و مبدا باوری معرفی کرد، گفت: این مساله در عرفان های کاذب و مدرنیته دیده و مشاهده نمی شود در صورتی که عرفان اسلامی به عالم واپسین و آخرت تاکید داشته و به آن باور دارد.
حجت الاسلام دلیر خاطرنشان کرد: در عرفان اسلامی انسان کامل به عنوان جانشین خداوند محوریت دارد که امروز وجود مبارک حضرت مهدی صاحب الزمان (عج) به عنوان انسان کامل در عرفان اسلامی مطرح است و بقیه «نفر» هستند اما در عرفان مدرنیته و عرفان واره ها، افراد خود محور اند نه انسان کامل.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به آن که فرد روزه دار در طول سفر سی روزه خود در ماه مبارک رمضان به حالات عرفانی خاص و معنویت دست پیدا می کند، چگونه می تواند این حالات و عرفان به دست آمده از ماه میهمانی خدا را در طول سال حفظ و صیانت کرده و بر اساس آن ایمان خود را بیمه کند، ابراز کرد: عرفانی که در ماه مبارک رمضان به ویژه در شب های قدر به دست می آید با ذکر و یادآوری قابل صیانت است.
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: اگر در شب ها و لیالی قدر در دعای جوشن کبیر هزار و یک نام خدا را بر زبان جاری کرده و آن شب ها را احیا و زنده نگاه می داریم، برای احیای این حال در طول یک سال نیز باید با این اسامی و صفات، انس و خو گرفت و خود را در ذیل آن نام ها حفظ کنیم.
وی بیان کرد: اگر ما صفت رحمان و بخشنده را بر خداوند متعال بار می کنیم و آن را به این صفت می خوانیم، پس باید بخشندگی را نیز در زندگی پیشه خود کنیم، اگر خداوند را با صفت ستارالعیوب می خوانیم، باید پوشاندن عیوب دیگران را نیز در خو نهادینه کنیم، اگر می دانیم خدا عالم است، باید علم را دوست داشته و در پی آن باشیم و ... و به این ترتیب تلاش کرده تا هر یک از صفات الهی را در دل و جان خود نهادینه کنیم.
حجت الاسلام دلیر در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین حفظ حالات ماه مبارک رمضان به حفظ نیایش های و اذکار این ماه است و در حقیقت آن چه عرفان اسلامی را تثبیت می کند، تمسک به ادعیه ها و نیایش ها با حضور قلب و نهادینه کردن صفات الهی در وجود خود است.
پایان پیام/
نظر شما