خبرگزاری شبستان/یاسوج:
رمضان از سال های دور تاكنون، در فرهنگ مردم از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین های ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم كشورهای اسلامی به اجرا درآمده است.
آداب و رسوم ماه مبارك رمضان یكی از مباحث مهم فرهنگ مردم است كه به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه ای برخوردار است. متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنت های زیبا به بوته فراموشی سپرده شده اند و بسیاری دیگر نیز كم رنگ تر شده اند و از آنجا كه این رسوم زمینه ساز همبستگی در جامعه به ویژه در میان آحاد ملل مسلمان است، اهمیت فراوانی نیز دارد.
از نیمه شعبان جنب و جوش خاصی برای به پیشواز رفتن ماه رمضان در میان مردم نواحی مختلف كشور مشاهده می شود و مسلمانان برای انجام فرایض دینی این ماه آماده می شوند.
ماه رمضان در باور و فرهنگ مردم کهگیلویه وبویراحمد همواره با برخی از سنت ها، آداب و رسوم کهن همراه بوده است که نشان از اهمیت این ماه در نزد مردم این خطه دارد. مردم استان بنا بر سنتی دیرینه چند روز مانده به آغاز رمضان با روزه داری به پیشواز ماه میهمانی خدا می روند زیرا معتقدند با این کار، باب مهیا شدن برای ماه خودسازی باز می شود.
استان کهگیلویه و بویراحمد متشکل از 8 شهرستان 13 شهر و 1700 روستا با جمعیت 700 هزار نفر در جنوب غربی کشور واقع شده است شش شهرستان گچساران، کهگیلویه، بهمئی، چرام، لنده، باشت در بخش گرمسیری استان و 2 شهرستان بویراحمد و دنا در بخش سرسیری در دامنه دنا واقع شده اند. همچنین این استان دارای 12 هزار خانوار عشایری با جمعیتی حدود 80 هزار نفر است.
مردم استان در حالی در خرداد ماه امسال به ضیافت رمضان رفتند که دمای هوا در برخی شهرستان های گرمسیری استان برخی روزها از مرز 46 درجه عبور کرد با این وجود شوق و ذوق در چهره آنها نمایان است.
در سال های نه چندان دور کشاورزان با زبان روزه در اوج گرما در زمین های خود مشغول کار بودند و برای این که شدت تشنگی آنها را از کار باز ندارد مشک کوچکی از آب به شکم خود می بستند تا کمی خنک شوند و کمتر احساس عطش کنند.
گرمای هوا، قرار گرفتن عشایر در ییلاق ها، رمضان در کوره دهات و آبادیها، روزه گرفتن در سیاه چادرهای عشایر و این که گاهی رمضان با زمان کوچ یا فصل درو در روستاها همراه است که این خود به حلاوت روزه نزد روزه داران می افزاید.
در عصر روز آخر رمضان بسیاری از خانواده ها در بسیاری از شهرها و روستاها به زیارت اهل قبور رفته و نذر و احسان می کنند.
در آخرین شب ماه مبارک رمضان همه سعی می کنند در هنگام اعلام عید در خانه های خود باشند تا فطریه شان به گردن کسی نیفتد.
سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می دهند، فطریه در روستاها و بین عشایر شامل آرد، گندم و... می شود که سرپرست خانواده آن را در پشت در و در داخل منزل قرار می دهد که در اولین فرصت به افراد فقیر و مستمند تحویل دهد.
در برخی از مناطق روستایی و شهری در روز پایانی ماه رمضان بعد از ادای فریضه مغرب و عشا، آیین خداحافظی ماه رمضان برگزار می شود که این آیین شامل نمازهای مستحبی و دعاهاست.
تاج زر رنگیان از عشایر استان می گوید: عید سعید فطر جایی که عشایر نزدیک مسجد باشد نماز عید فطر را در آن مسجد برگزار می کنند و در زمان کوچ بزرگترها محلی را برای نماز در نظر می گیرند و به یکدیگر تبریک می گویند و در آخر جشن باشکوهی هم برگزار می کنیم.
اما هلال ماه شوال که به بام آسمان نقش می بندد حلول شوال و پایان رمضان حتمی است و فردایش عید فطر است و شادی و نشاطی دیگر، به شکرانه توفیق یک ماه روزه داری و منزلت در جوار محبت پروردگار خانواده ها را در بر می گیرد.
رفع کدورت از میان افراد یا قبایل از طریق مراسم آشتی کنان که توسط ریش سفیدان انجام می گیرد از دیگر رسومی است که در این ماه در استان انجام می شود.
فریدون داوری، پیشکسوت شعرای استان کهگیلویه و بویراحمد با بیان این که در گذشته در استان کهگیلویه و بویراحمد برای رؤیت هلال ماه معمولا چند نفر از افرادی که از نظر دید و بینایی از دقت نظر برخوردار بودند در بلندترین و مرتفع ترین نقاط اطراف شهر یا آبادی مستقر می شدند، افزود: اگر مفتخر به رؤیت هلال ماه می شدند با برافروختن آتش، شلیک گلوله و نواختن طبل برای اطلاع رسانی آبادی، آماده سازی فضای نماز و گرفتن شیرینی و مژدگانی در کوچه و خیابان ها راه می افتادند.
پژوهشگر فرهنگ عامه استان کهگیلویه و بویراحمد با بیان این که این افراد با کل، کف و شادی اشعاری مانند:
هی عید رمضونه کسی و خو نمونه
صبح موقع اذونه بعد از سحر خرونه
هر کی که مانه دیدیه وش مشتلق بسونه
هی شیرینی خرونه همش خدا خدا کن
تکیه به که دنا کن فطره سری سه کیلو
بعد از افطار جیا کن هر که و من ایله
باید و خو نمونه یه ماه تموم عبادت توشه ای سی قیامت
می خواندند، بیان کرد: بعد از اقامه نماز ضمن تبریک به همدیگر بعضی از بزرگان طوایف، نامداران و سادات غذایی را آماده می کردند و به عنوان شادباش در خانه یا جوار امامزاده محل میل می کردند.
داوری عنوان کرد: گاهی اوقات روستاهای اقماری جمع می شدند و ضمن صرف غذا، از همدیگر حلالیت می طلبیدند و به دیدار بزرگان یا روحانی سادات منطقه می رفتند و هدایایی برای وی می بردند که روحانی این هدایا را بین فقرای محل توزیع می کرد.
این پزوهشگر یادآور شد: هر چند بیشتر این آداب رو به فراموشی رفته اما هنوز در مناطقی دیده می شود که در جوار گلزار شهدا جشن برپا می کنند، به دیدار بزرگان اهل محل می روند و به کودکانی که روزه گرفتند، هدیه می دهند.
پایان پیام/
نظر شما