حجت الاسلام بهمن شریف زاده، استاد حوزه در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که چگونه فرد روزه دار می تواند از دستاوردهای عرفانی و حالات معنوی خاصی که در طول ماه مبارک رمضان کسب کرده ، پس از گذشت این ماه نیز محافظت کند، اظهار کرد: در این راستا باید خطراتی که این دستاوردها را تهدید می کند شناخت تا راه حفظ آن به درستی توصیه شود.
وی ادامه داد: اما به طور خلاصه مهم ترین خطراتی که معنویت به دست آمده از ماه مبارک رمضان را تهدید می کند عبارتند از غفلت و نسیان و عصیان و در حقیقت این سه خطر امهات تهدیداتی هستند که در این هنگام بیشتر خودنمایی می کنند و خطرات دیگر در ذیل این سه مورد می گنجد لذا اگر این سه را در نظر بگیریم می توانیم راه مبارزه با همه خطراتی که انسان را تهدید می کند، پیدا کنیم.
به گفته وی نخستین تهدید مواجه شدن با خطر غفلت است یعنی ممکن است فرد روزه دار از دستاوردهای ماه رمضان غافل شود و روزمرگی و جاذبه های گوناگونی که در هنگام ماه مبارک پرهیز می کرد، پس از گذشت این ماه او را به خود مشغول کند و از معنویتی که تحصیل کرده، غفلت ورزد و این غفلت به تدریج موجب شود انسان به جایگاه نخست خود بازگردد.
مولف کتاب «مهارت ذکر، آرامش روان و درمان درد» تصریح کرد: پس از آن غفلت، نسیان و فراموشی را نتیجه می دهد و با وقوع این اتفاق در حقیقت انسان خود را فراموش می کند و سقوط و نزول کرده و وارد مرحله عصیان می شود.
وی اضافه کرد: در این مرحله ممکن است انسان دچار غفلت یا فراموشی نشود، اما جاذبه های دنیوی به اندازه ای است که ممکن است آگاهانه از حقوقی که خداوند برای او تعریف کرده است، تجاوز کرده و دچار عصیان شود؛ البته این بدان معنا نیست که خطرات یاد شده در ماه مبارک رمضان برای انسان وجود ندارد، اما در این ماه معنوی و پربرکت این تهدیدات به حداقل می رسد و پس از گذشت ماه رمضان به صورت قدرتمندی فرصت ظهور و بروز می یابد.
حجت الاسلام شریف زاده در ادامه به راهکارهای مبارزه با خطرات یاده شده اشاره کرد و گفت: پس از شناخت می توان وارد مرحله مقابله شد؛ در این راستا در خصوص مبارزه با غفلت باید نقطه مقابل آن را به جای آورد که عبارت است از ذکر خداوند همان طور که پروردگار می فرماید من را به یاد آورید تا شما را به یاد آورم، و یادآوری آنچه در طول این ماه مبارک به دست آورده است وقتی این اتفاق افتاد، دیگر مرحله بعد یعنی نسیان حاصل نمی شود چرا که نسیان محصول غفلت است.
وی تصریح کرد: اما در برابر عصیان افزون بر ذکر و یادآوری، باید عنصر مقاومت را در پیش گرفت هر چند ممکن است گفته شود جاذبه های دنیوی بسیار قوی است اما باید دانست مقاومت در برابر گناه به انسان نیروی فزاینده می دهد و اگر فرد در برابر آنها مقاومت کند، یاری خدا را خواهد دید و از آن فشار موجود کاسته شده و بر نیروی او هم به لحاظ مادی و هم معنوی افزوده خواهد شد.
مدیر گروه اسبق عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین در پاسخ به این سوال که دستاوردهای معنوی و عرفانی ماه مبارک رمضان تا چه اندازه می تواند فرد را در برابر جاذبه ها و گرایش به سوی عرفان های کاذب بیمه کند، به شبستان گفت: جاذبه عرفان های کاذبی، معنوی است و در حقیقت انسانی که گرایش به معنویت دارد، به سوی عرفان های کاذب گرایش پیدا می کند اما در این میان جنس تقلبی به او عرضه می شود و فریفته خواهد شد و مسیری نادرست و غیرحقیقی به او نشان داده خواهد شد.
وی تاکید کرد: فردی که ماه مبارک رمضان به معنویت هایی دست یافته و تلاش می کند آنها را صیانت کند، در برابر این گرایشات عرفانی کاذب باید بصیرت داشته باشد تا بتواند معنویت صحیح را غیرصحیح تشخیص داده و فریب نخورد، در واقع موضوع اصلی در عرفان های کاذب، به گناه کشاندن نیست بلکه فریب معنوی است و سوق دادن فرد به سمت انحطاط و به دلیل آن که او گرایش به معنویت دارد، به صورت صریح به مقابله با این گرایش و میل او نمی پردازند بلکه از مسیر معنویت کاذب او را فریب می دهد و به قهقهرا می کشانند.
مولف کتای «رسم سلوک» با تاکید بر اینکه مسیر عرفان های کاذب از سنخ معنویت است اما درون مایه درستی ندارد و در حقیقت انسان را از رسیدن به راه های معنوی دور می سازد، بیان کرد: در این راستا بالا بردن سطح آگاهی و بصیرت بسیار موثر بوده و موجب می شود انسان از سقوط در ورطه انحراف در امان بماند، بنابراین، باید ذکر خود را متکی بر فکر کرد و در کنار ذکر و مقاومت، اندیشه و تفکر داشت.
وی با اظهار تاسف از اینکه برخی گمان می کنند معنای تعبد آن است که تنها باید فرامین الهی و اهل بیت علیهم السلام را به جای آورد و محتاج تفکر و اندیشه نبود، عنوان کرد: جامعه دین داران ما باید اهل فکر شوند و اینکه تنها در مسائل معنوی و دینی شنونده و مطیع صرف باشند، غلط و خطاست بلکه تعبد نباید مانع غفلت شده و تفکر را ذبح کند بلکه اتفاقا کسی می تواند متعبدتر شود که اهل اندیشه و تفکر باشد و فکر او پشتوانه فرمانبرداری او شود اما فرمانبردار بی عقل و بی فکر را می توان به آسانی از مسیر خارج کرد.
این استاد حوزه اندیشه، ذکر و استقامت را سه عنصر اصلی نگهدارنده در برابر غرق نشدن در عرفان های کاذب خواند و گفت: مومن باید اهل اندیشه بوده و در وجود او نهادینه شود و اگر می خواهد متعبد و فرمانبردار باشد، اندیشه را تعطیل و ترک نکند و بداند خداوند ما را برای رشد کردن آفریده است و عقل در این میان نقش مهم و موثری دارد و بدون آن امکان رشد نیست.
مولف کتاب «اخلاق الهی» در ادامه ابراز کرد: برای اهل فکر شدن نیز باید اهل پرسش کردن بود و هیچ گاه خود را از پرسیدن منع نکرد و خودسانسوری نداشت و نترسید از اینکه با پرسش، از مرزهای تعبد تجاوز کنیم.
حجت الاسلام شریف زاده خاطرنشان کرد: بدون پرسش و سوال انسان فکر نمی کند و در حقیقت پرسش آغاز تفکر است، بنابراین، باید اهل ایمان را به پرسش کردن توصیه کرد تا رشد داشته باشند و در این راستا از ریزترین و پایین ترین سوالات تا کلی ترین و بالاترین آن، خودسانسوری نداشته باشند؛ بنابراین با در نظر گرفتن این دستور العمل های دینی می توان از سقوط در عرفان های کاذب در امان ماند.
پایان پیام/
نظر شما