حجت الاسلام سعید داوودی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تبیین و تشریح آثار معاد باوری در زندگی دنیایی افراد به خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان گفت: نقش معاد باوری و اعتقاد به قیامت در زندگی دنیایی انسان از دیدگاه قران بسیار روشن است.
کسی که معتقد باشد روزی درباره آن چه انجام می دهد از او سوال می شود و یوم الحسابی در کار است که باید در آن روز پاسخگو باشد و تنها حسابرسی نیست بلکه پاداش و کیفرهایی را نیز خواهد دید، طبیعی است که این انسان در زندگی دنیوی خود بر اساس آموزه های دینی و عقلانی حرکت می کند.
وی افزود: قران به شکل ویژه به این موضوع اشاره کرده است که اعتقاد به معاد چه آثاری در زندگی دنیایی انسان دارد که نمونه هایی از این آثار را به شکل خلاصه مطرح می کنیم.
کمک مخلصانه و بدون منت به نیازمندان یکی از آثار این باور است. اگر کسی باور به معاد داشته باشد بدون چشم داشت و منت کمک می کند. خدا در سوره انسان از قومی سخن می گوید که بر اساس شان نزول، آیه مربوط به اهل بیت علیهم السلام است آنجا که می فرماید: « وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا» ماجرای روزه گرفتن اهل بیت پیامبر و اطعام فقیر، مسکین و یتیم ؛
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: این بزرگواران با وجود آن که خود به این طعام نیاز دارند انفاق می کنند و در تبیین دلیل این عمل خود می گویند: « إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا » ما حتی انتظار تشکر از سوی شما نداریم! این یعنی کمک خالصانه ای که نه برای آن تبلیغات می کنند، نه منتی می گذارند، نه در بوق و کرنا می کنند و ..!
اما امروز وقتی افراد عمل خیری انجام می دهند باید عکس بگیرند، همه کس درهمه جا خبردار شوند، تبلیغات و تعریف و تمجید و ...
به عبارت دیگر این عمل به اصطلاح «خیر» را از یک سو، سکوی پرش برای خود و از سوی دیگر عاملی برای ذلت دریافت کننده این کمک می دانند.
حجت الاسلام داوودی خاطرنشان کرد: دلیل این کار و استدلال آن در آیه مبارکه قران به شکلی جالب بیان شده « إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا» ما از روز قیامت که روز سختی است می ترسیم. یعنی اعتقاد به معاد سبب می شود این کمک بدون توقع و چشم داشت باشد.
درسوره بقره نیز انفاق با اذیت و منت را محصول عدم ایمان به خدا و آخرت می داند و می فرماید: « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الأذَی...» صدقات خود را با منت و آزار از بین نبرید مثل کسی که ایمان به خدا و قیامت ندارد و از روی ریا و برای این که به مردم نشان دهد صدقه می دهد.
وی خاطرنشان کرد: این نوع رویکرد به صدقه و کمک به همنوعان، محصول عدم اعتقاد به قیامت است. انسانی که با این نگاه عمل خیری را انجام می دهد که آن را به دیگران نشان دهد یا اگر منت می گذارد به دلیل عدم باور معاد دچار این رذیله اخلاقی می شود.
به عبارت دیگر اعتقاد به قیامت باعث می شود کمک ها و دستگیری از دیگران بدون منت و خالصانه باشد، بدون آزار باشد.
عدم ظلم به دیگران از دیگر آثار باور معاد بود که این کارشناس دینی به آن اشاره کرد و افزود: قران نمونه بارز این اثر را در کم فروشان معرفی می کند؛ « وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ؛ الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ؛ وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ؛ أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ: واى بر كمفروشان؛ كه چون از مردم پيمانه ستانند تمام ستانند، و چون براى آنان پيمانه يا وزن كنند به ايشان كم دهند، مگر آنان گمان نمىدارند كه برانگيخته خواهند شد »
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: قران کم فروشان را محکوم می کند که وقتی خود می خواهند ثمن و بهای کالایی را از کسی دریافت کنند آن را کامل دریافت می کنند اما وقتی قرار است جنسی را تحویل بدهند در کیل و وزن کالا کم می گذارند وبه خریدار زیان می رسانند. تعبیر قران این است « أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ» آیا گمان نمی کنند روز حشری هم هست که باید پاسخ دهند؟
یعنی نه یقین کامل، بلکه حتی احتمال هم نمی دهند؟ آیت الله مکارم در این باره تعبیری دارند که (حتی احتمال وجود معاد موجب اجتناب از ارتکاب جرم و کم فروشی است.) بنابراین یکی از نفش های باور معاد این است که انسان را از ستم و ظلم به دیگران باز می دارد، چون می داند که این باعث ظلمات و تاریکی ها و دردسرهای قیامت است.
ادامه دارد/
نظر شما