به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از بسیج سازندگی؛ سوزن دوزي و چكن دوزي يكي از ظريف ترين هنرهاي دستي ايران است. در چكن دوزي روي سطح پارچه هاي ساده طرح هايي را با نخ هاي رنگي ترسيم مي كنند. اين كار با كمك سوزن و قلاب انجام مي شود و بخيه هاي ظريفي روي پارچه مي دوزند. اين هنر علاوه بر بلوچستان ايران، در افغانستان، پاكستان و تاجيكستان نيز رواج دارد.
بدون ترديد، سوزن دوزي بلوچ را بايد در زمره يكي از اصيل ترين و جالب ترين صنايع دستي كشور به حساب آورد. ذوق و خلاقيت زنان سوزن دوز به صورت طرح هاي سنتي- محلي بسيار متنوعي جلوه گرمي شود كه بيانگر خصوصيات و ويژگي هاي هر منطقه است.
هر دختر بلوچ از سنين كودكي، ضمن آموختن و انجام امور مربوط به خانه داري، موظف به فرا گرفتن چكن دوزي نيز هست و به سبب دخالتي كه سليقه هاي گوناگون در تهيه نوارهاي سوزن دوزي دارد، مي توان طرح ها و نقش هاي متنوع و اصيل سوزن دوزي را در منطقه بلوچستان مشاهده كرد.
چكن دوزي با وجود برخورداري از قدمت چند هزار ساله و زيبايي چشم نواز، اين روزها با مشكلات زيادي دست و پنجه نرم مي كند و رونق سابق را ندارد. باوجود مشكلات موجود بر سر راه سوزن دوزان، بخش قابل توجهي از معيشت مردم در سيستان و بلوچستان از همين طريق تامين مي شود كه در صورت تقويت و احياء، مي تواند شرايط زندگي خانواده هاي بلوچ را دگرگون كند.
اخيرا سازمان بسيج سازندگي حمايت از كارگاه ها و تعاوني هاي چكن دوزي را با هدف كمك به تحقق اقتصاد مقاومتي و اشتغال زايي در دستور كار قرار داده كه با استقبال مردم سيستان و بلوچستان نيز روبرو شده است. در همين راستا جمعي از مسئولان محلي و هنرمندان چكن دوز با امضاء طوماري ضمن تشريح هنر با ارزش مردم سيستان و بلوچستان، خواهان توجه مسئولان استاني و كشوري براي احياء سوزن دوزي و چكن دوزي شده اند.
متن اين طومار به شرح زير است:
بلوچستان، اين خط ه گسترده و خشك، با مردمان سخت كوش و خستگي ناپذيرش خاستگاه يكي از ظريف ترين هنرهاي دستي ايراني نيز هست و آنچه ساكنان اين منطقه از دير باز پيشكش ساير هموطنان خود و نيز ساكنان ديگر نقاط جهان كرده اند تلفيقي صميمانه از صبر و هنر زنان و دختران هنرمندي است كه در هيات سوزندوزي هايي ظريف و جذاب متجلي است . هنر صنعت ارزنده ايي كه فقط ميتوان نور چشم زنان بلوچ ناميدش و نه هيچ چيز ديگر...
بدون ترديد سوزندوزي بلوچ را بايد در زمره يكي از اصيل ترين و جالب ترين صنايع دستي كشور بحساب آورد. اين صنعت كه در آن ذوق و خلاقيت زنان سوزندوز به صورت طرحهاي سنتي محلي كه بيانگر خصوصيات و ويژگيهاي هر منطقه است خلاصه مي گردد، امروزه در ميان صنايع هنري و سنتي كشور مرتبه و مقام بسيار والايي دارد.
در مناطق شهري و روستائي بلوچستان كمتر زن يا دختري را مي توان يافت كه با اين هنر اصيل و ارزنده آشنائي نداشته باشد و اصولا سوزندوزي آنچنان با زندگي زن بلوچ آميختگي يافته كه وقتي درصدد يافتن منشا و مبدا آن برآئيم در اين كار توفيقي چندان نخواهيم يافت زيرا هر دختر بلوچ از سنين كودكي ، ضمن آموختن و انجام امور مربوط به خانه داري موظف به فرا گرفتن سوزندوزي نيز هست و به سبب دخالتي كه سليقه هاي گوناگون در تهيهي نوارهاي سوزندوزي دارد مي توان طرحها و نقشهاي متنوع و اصيل سوزندوزي را در منطقه ي بلوچستان مشاهده نمود. بر اين اساس مي توان به جرات گفت تقريبا تمام دختران وزنان بلوچ كه در فاصله سني ۱۰ تا ۴۵ سالگي قرار دارند با سوزندوزي آشنا هستند.
شناخت اين هنر ارزنده توسط ساكنان ساير شهرها با افزايش تقاضا براي محصولات سوزندوزي و ازدياد توليد در مناطق مختلف مقارن بوده است و از اين رو انواع روميزي، كوسن ، سفره، آباژور، پرده و غيره نيز توسط سوزندوزان توليد مي شود.
مهمترين مراكز توليد سوزندوزي عبارت است از: اسپكه، هريدك، كوپچ ، پيپ، مته سنگ، چانف ، مهنت، ايرندگان، قاسم آباد، گشت، سوران، كله گان، بمپور، اسماعيل آباد و زاهدان.
در سوزندوزي به بيش از دو نوع ماده اوليه نيازي نيست: نخ و پارچه سوزندوزان حسب امكانات و سليقه از نخ دمسه بر(D.M.C.) يا از نخ هاي پاكستاني استفاده مي كنند.
پارچه هائي كه روي آن سوزندوزي انجام مي گيرد يا پارچه پنبه ايي پاكستاني است كه نازك و ريز باف بوده و براي محصولات پر كار در قطعات كوچك مورد استفاده قرار ميگيرد و يا پارچه گاندي ايراني است كه معمولا به عرض ۱۲۰ سانتيمتر در بازار زاهدان بافت مي شود.
معمولا سوزندوزان مستقلا به تهيه محصول مي پردازند و در صورت كار گروهي پس از پياده كردن طرح كلي، هرزن يا دختر سوزن دوز يك رنگ را تماما سوزندوزي مي نمايد و براي قسمت بعدي و استفاده از رنگ ديگر در توليد محصول آن را به هنرمند بعدي سپرده و اين عمل تا خاتمه كار و تكميل محصول ادامه مي يابد. براثر اقداماتي كه توسط سازمان صنايع دستي ايران به منظور شناساندن و معرفي محصولات سوزندوزي بلوچ بعمل آمده، عرضه فرآورده هاي توليدي در منطقه مذكور از محدوده اين استان پاي فراتر نهاده و آوازه نقشهاي اصيل و زيباي آن تا خارج از كشور و اقصي نقاط عالم راه يافته و با استقبال فوق العاده علاقمندان به محصولات هنري و سنتي ايران روبرو گرديده و در حال حاضر همه ساله مقاديري از نمونه هاي جالب و ارزنده اينگونه محصولات به ممالك مختلف جهان صادر مي شود.
از نمونه هاي سوزندوزي ، فرآورده هاي تكميلي نظ ير: كيف، جاي جوراب، قوطي سيگار، كيف بغلي، كيف پول خرد، جلد عينك، جاي كليد، جاي دستمال كاغذي، دستمال سفره، شلوار، كت ، مانتو، كراوات، پارچه ، كفش، كمربند، كيف، آباژور، چكمه، شليته، بلوز، كاپشن، جلد آلبوم، قاب عكس و ... تهيه مي شود.
زنان سيستاني و بلوچ صبور و بردبار از زمان هاي دور تاكنون همدوش مردان خود، با ذوقي سرشار، بيشتر وسايل خانه را به بهترين شكل درست مي كردند و با نقوش زيبا مي آراستند.
از تهيه پارچه تا دوخت و تزئين پوشاك و بافت فرش، گليم و جاجيم با زيياترين نقوش برجاي مانده از آبا و اجدادشان كه سينه به سينه منتقل شده، از ديرباز بر دوش زنان اين ديار بوده است.
رهاورد اهتمام مردان و زنان اين ديار براي تامين مايحتاج زندگي خود، هنري ممتاز و ارزنده از سرزمين كهن سيستان و بلوچستان است كه پيوند تنگاتنگ اين آثار با زندگي روزمره مردم، آنها را از ساير هنرهاي ايراني متمايز كرده است. اگر به نقوش بكار رفته در آثار هنري مردم اين ديار بدقت بنگري، پيوند عميق لحظه ها، باورها و قصه هاي مردانگي و غيرتمندي گذشتگان طي قرنهاي متمادي در شكل گيري تمدن اين منطقه را حس خواهي كرد.
عمده ترين هنرهاي سنتي و دستي سيستان و بلوچستان، "پشتي، گليم، قالي، سياه دوزي، سكه و آيينه دوزي، سوزن دوزي بلوچي، خامه دوزي، پريوار دوزي، حصيربافي، پرده بافي، سياه چادر بافي، سفالگري، جواهر سازي، آويزديواري از نوع اسفند، توليد ابزارآلات موسيقي، توتن و لنج سازي" است..
امروز هنر سوزن دوزي در سيستان و لوچستان بيشتر با نام بلوچ دوزي و پريواردوزي ياد مي شود زيرا اين هنر در منطقه سيستان اكنون به صورت خامه دوزي و سياه دوزي انجام مي گيرد و تا اندازه اي متمايز از سوزن دوزي بلوچستان است.
اهميت سوزن دوزي در نقوشي است كه بطور عمده به صورت اشكال هندسي پديد مي آيد و هنرمند با استفاده از ساده ترين مواد اوليه چون پارچه، نخ و سوزن، بي نظيرترين نقوش رنگي را روي پارچه بوجود مي آورد و در پريواردوزي از آينه هاي كوچك نيز استفاده مي كنند.
سوزن دوزي به عنوان شغلي دائمي براي زنان بلوچ به شمار مي رود كه به طور عمده از اين طريق امرار معاش مي كنند و استفاده از رنگ، نوع نقوش و جنس پارچه ها رابطه مستقيمي با درآمد اقتصادي هر خانواده دارد.
نقش هاي نمادين روي پارچه ها در سوزن دوزي بلوچي با عقايد، باورها، طبيعت و معيشت مردم رابطه مستقيم دارد و تداوم اين نقوش را مي توان در ساير هنرهاي سنتي استان از جمله سفال گري، گليم بافي و قالي بافي به وضوح مشاهده كرد.
عمده ترين منطقه توليد سوزن دوزي شهرستان هاي "نيشكهر، فنوج و ايرانشهر" است و به صورت پراكنده در سراسر سيستان و بلوچستان نيز مي توان اشتغال به اين نوع هنر دستي را مشاهده كرد.
به اين هنر ارزشمند زنان بلوچ نه تنها از ديد يك هنر ميتوان نگاه كرد بلكه آن را مي توان به عنوان يك شغل و اشتغال زايي تلقي كرد و همانند سايرصنعت ها و هنرهاي مردمان ايران زمين مثل فرش بافي و قالي بافي و...آن را به يك تجارت جهاني تبديل كرد.
طرح ها و نقش هاي لباس هاي بلوچي كه طرفداران خاص خود را دارند را ميتوان به صورت انبوه توليد و روانه بازارها حتي در سطح جهاني كرد.
براي اينكه در عصر حاضر بخواهيم از طريق هاي مختلف مثل احداث كارخانه ها اشتغال زايي كنيم نياز به هزينه اي هنگفت داريم اما بر خلاف آن هنر سوزن دوزي زنان بلوچ تنها وسايل مورد نيازش نخ وسوزن و بارچه ي مرغوب و... است از اين طريق مي توان براي هزاران نفر با كمترين هزينه اشتغال زايي كرد.
اكنون ما جوانان بلوچ مي خواهيم اين هنر را اعتلا بخشيده و به آن رونق بخشيم تا در اقتصاد مقاومتي نقش آفريني كنيم و در اين مسير از مسئولان استاني و كشوري براي حمايت از ايجاد اشتغال از طريق توجه به هنرهاي دستي ياري مي طلبيم.
1. حجت الاسلام والمسلمين سيد محمد علي قريشي امام جمعه فنوج
2. سهراب لشگري عضو شوراي اسلامي شهر فنوج
3. قاسم اربابي عضو شوراي اسلامي شهر فنوج
4. شه بخش نصرتي عضو شوراي اسلامي شهر فنوج
5. بهنام نصرتي
6. علي نصرتي
7. الياس قاضي زاده
8. رحيم بخش
9. احمد كرنگش
10. يوسف نصرتي
11. حميد رئيسي
12. عثمان بلوچ نور
13. محمد تاج احمدي
14. علي بلوچ نور
15. سيد مرتضي قريش
16. حميد ملكزهي
17. عابد شهنوي
18. عثمان سابكزي
19. اميد محمدي
20. عبدالحميد محمدي
21. شهرام محمدي
22. بهرام محمدي
23. عبدالرحمن محمدي
24. سهيل محمدي
25. سعيد اربابي
26. دادخدا گذدري
27. سجاد لشگري
28. مرادي بكنزهي
29. اصغر طالب زاده
30. اميد ملكزهي
31. احمد محمد اربابي
32. اسماعيل نصرتي
33. اسماعيل اربابي
34. علي هوتي
35. محمود اربابي
36. جمال اربابي
37. ميلاد محمدي
38. محمد محمدي پور
39. لشگر هكري
40. وحيد محمدي
41. احسان كرده كمتدان
42. رسول بخش نصرتي
43. امان كدخدائي
44. نادر لشگري
45. فرزاد لشگري
46. اسماعيل لشگري
47. اسماعيل سليماني
48. شهرام رئيسي
49. عبدالحسين چاكري
50. نصير محمدي
51. امير محمدي
52. ميثم نصرتي
53. محمود ملازهي
54. محمد ميلادي
55 .اميد نصرتي
56. امير كدخدائي
57. خنضله درزاده
58. عظيم اربابي
59. عبدالاستاد اربابي
60. هاشم اربابي
61. محمد نصرتي
62. عبدالله درزاده
63. محمد لشگري
64. ميلاد اربابي
65. جمشيد غلامي
66. آمنه ارباب
67. احمد نصرتي
68. احمد عظيمي زاده
69. احمد كدخدائي
70. عيسي اميري
71. جابر بلوچي
72. جواد اميري
73. اصغر عظيمي
74. محمد امين محمدي
75. حسن قاضي زاده
76. محمد امين نصرتي
77. احمد محمدي
78. محمد اكبر محمدي
79. بني بخش قاضي زاده
80. احسان قاضي زاده
81. آرمان نصرتي
82. علي نصرتي
83. عبدالله نصرتي
84. ميلاد نصرتي
85. سجاد نصرتي
86. اسماعيل نصرتي
87. عبدالحميد اربابي
88. جلال اكبري اربابي
89. رحيم بخشي اربابي
90. يونس اربابي
91. وحيد اربابي
92. حسين اربابي
93.آسا محمدي
94. حميد اربابي
95. انور محمدي
96. محمد امين قاضي زاده
97. عليرضا بلوچي
98. نويد بلوچي نور
99. دوشنبه اربابي
100. عبدلله ميرزايي
101. عبدلوحيد اربابي
102. يوسف اربابي
103. نعمان اربابي
104. آرش ارباب
105. محمد اسايي
106. مصطفي اربابي
107. عبدالخير قاضي زاده
108. فريدون ميري
109. مرتضي محمدي
110. محمد امين محمدي
111. مصطفي اربابي
112. منصور اربابي
113. عبدلله غلامي
114. يونس اربابي
115. عبدالحميد اربابي
116. يعقوب اربابي
117. خدا بخش كدخدائي
118. بني الله خادمي
119. نيما بلوچي
120. عبداحسين نصرتي
121. غلام ريگي
122. نواب ريگي
123. سعيد ريگي
124. علي ريگي
125. حسن ريگي
126. محمد ريگي
127. عيسي اربابي
128. كمال ريگي
129. حاجي احمد عرب
130. حسين اربابي
131. امير رستمي
132. احمد اربابي
133. موسي اربابي
134. اميد محمدي
135. علي رخشاني
136. عبدالله شهنوازي
137. عبيد نصرتي
138. محمد نصرتي
139. امير حسين اربابي
140. ميران رئيسي
141. حامد رئيسي
142. عبدالصمد رئيسي
143. جاسم حناني
144. صمد كدخدائي
145. راشهر بلوچي
146. ابراهيم بلوچي
147. عبدالغفور ايزد پناه
148. علي ايزديان
149. احمد كدخدائي
150. كمال ميرزايي
151. يوسف كدخدائي
152. قاسم اربابي
153. پير بخش كدخدائي
154. قادر بخش كدخدائي
155. مراد بخش كدخدائي
156. آزاد شهرويي
157. عابد شهرويي
158. دادرهم اربابي
159. علي كدخدائي
160. علي ساداتي
161. شهريار چاكري
162. حميد چاكري
163. عبدالقادر كدخدائي
164. يعقوب ارباب
165. رضا چاوشي
166. قادر بخش حيدري
167. عبدالرزاق ارباب
168. محمد حيدري
169. عظيم حيدري
170. شاهي حيدري
171. ولي محمد حيدري
172. ياسر كدخدائي
173. ناصر كدخدائي
174. محمد كدخدائي
175. امير كدخدائي
176. عبدالعزيز كدخدائي
177. ناصر كدخدائي
178. عبدالنبي رئيسي
179. دكال نصرتي
180. حسن نصرتي
181. الله يار اربابي
182.رضا كدخدائي
183. علي كدخدائي
184. عارف كدخدائي
185. سيد حسين ساداتي
186. محمد عظيمي
187. سيد محمد قريشي
188. هاله قريشي
189. احمد نوراني
190. طلعت رئيسي
191. عبدلله ريگي
192. خداداد نوراني
193. محمد نوراني
194. جمال كدخدائي
195. عبدالرسول مسكرهي
196. شه بخش نصرتي
197. قاسم نصرتي
198. جميل قاضي زاده
199. عبدلله قاضي زاده
200. جمعه نصرتي
201. كريم اربابي
202. اسماعيل اربابي
203. محمد ارباب
204. ادهم شير خانزهي
205. ملك شيراني
206. بهمن شيراني
207. علي شيراني
208. شهري نصرتي
209. صاجرالله نصرتي
210. عبدالله نصرتي
211. سيامك چاكري
212. علي چاكري
213. ابراهيم چاكري
214. كمال چاكري
215. جابر رسايي منش
216. شه بخش حاتمي
217. كريم چاكري
218. عبدالله محمدي
219. اسد محمدي
220. دادالله چاوشي
221. سپهر اسكندري
222. احمد لشگري
223. اسماعيل لشگري
224. غلام محمد لشگري
225. راز محمد لشگري
226. بني بخش نصرتي
227. خدا بخش نصرتي
228. داد خدا حيدري
229. داد محمد حيدري
230. دليل حيدري
231. خير محمد حيدري
232. الياس نصرتي
233. صفر نصرتي
234. نور محمد نصرتي
235. جمشيد نصرتي
236. محمود نصرتي
237. رشيد نصرتي
238. قدر زحمتكش
239. . معصومه اربابي
240. فاطمه اربابي
241. مريم اربابي
242. زهرا اربابي
243. كلثوم اربابي
244. نورخاتون اربابي
245. آمنه ميرزايي
246. حليمه نصرتي
247. مريم نصرتي
248. خدا رحيم نصرتي
249. كلثوم نصرتي
250. حميرا درزاده
251. سليمه بكوچي
252. شيما ريگي
253. ازگند چاكري
254. لال خاتون محمد پور
255. گلي لشگري
256. خدا خيردزاده
257. زينب اربابي
258. حديثه ميرزايي
259. ميرخاتون اربابي
260. هاجر حيدري
261. نفيسه ويرازهي
262. سميه دورازهي
263. ثريا داودي
264. عاطفه محمدي
265. طاهره قريشي
266. مطهره قريشي
267. آرزو محمد زهي
268. سارا اربابي
269. زهرا محمدي پور
270. راضيه كرنكش
271. صاحب خاتون رئيسي
272. گل خاتون فروغ لاشاري
273. مريم حيدري
274. ليلا چاكري
275. پريسا نصرتي
276. فريبا نصرتي پور
277. آسيه همتي
278. رشيده رحماني
279. آرزو نصرتي
280. خداخير چاوشي
281. جميله لشگري
282. وحيده حسيني
283. سميره نصرتي
284. آمنه نوكري
285. سميه اربابي
286. صفا داودي
287. زيور اربابي
288. زينب نصرتي
289. نسيمه زبردستي
290. آرزو داودي پناه
291. خديجه استادي
292. ناز خاتون استادي
293. گل بي بي نورايي
294. عطفه نصرتي
295. آسيه كر نگش
296. زينب بلوچي پناه
297. صفيه استادي
298. رقيه دينزاده
299. چمل نصرتي
300. مولد اربابي
301. حفيضه ارجمندي
302. گل نساء لشگري
303. زليخا اربابي
304. رابيه محمدي پور
305. فاطمه ملك زهي
306. پريسا محمدي
307. خير بي بي اربابي
308. امين محمدي
309. اسلام اربابي
پایان پیام/
نظر شما