کیفیت رابطه استاد و شاگرد در حوزه علمیه نجف / اجتناب آیت الله خویی از حضور در درس آیت الله کمپانی

خبرگزاری شبستان: آیت الله سیدمحمدحسین نجفی میرسجادی، نوه دختری آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی، سال 1317 در نجف به دنیا آمد و از 13 سالگی وارد حوزه شد. وی درس خارج را عمدتا از محضر آیات عظام سیدابوالقاسم خویی و میرزا باقر زنجانی و اندکی از محضر آیات عظام سیدمحسن حکیم، سیدمحمود شاهرودی، امام خمینی، شیخ حسین حلی و سید عبدالاعلی موسوی سبزواری فرا گرفت.  وی سال 63 وارد تهران شد و در محله قیام سکونت گزید و با درخواست آیت الله مجتهدی در مدرسه ایشان به تدریس رسایل، مکاسب و کفایه مشغول شد؛ و همزمان در منزل شخصی خود فقه و اصول می گفت. وی امروزه از شنبه تا چهارشنبه صبح ها از 7 تا 7 و نیم اصول و سپس از 7 و نیم تا 8 فقه می گویند. کتاب الهدایه الی غوامض الکفایه در 5 جلد، حاصل یک دوره تدریس اصول وی است. برای آشنایی بیشتر با حوزه علمیه نجف گفتگویی با وی داشتم که تقدیم می شود.

آیت الله میرسجادی با بیان اینکه در حوزه نجف یک محصل ابتدا باید معمم شود و سپس وارد حوزه شود، گفت: اگر  یک  طلبه معمم نباشد نمی تواند در درس حاضر شود و این سنت طلبه را از همان ابتدا با وظایف و رسالت مهمی که بر عهده دارد آشنا می کند.

شهریه در حوزه علمیه نجف مرسوم نبود

وی با اشاره به اینکه شاید حوزه علمیه نجف از نظر کمیت، متوسط بود اما ابهت داشت، خاطرنشان کرد: حوزه علمیه نجف از نظر مادی ضعیف بود اما از نظر علمی بسیار پربار به حساب می آمد. برای مثال عمدتا کسی در نجف شهریه نمی داد و گاهی تقسیم وجود داشت تا اینکه در سال 1335 آیت الله بروجردی با برگزاری امتحان به برخی از طلاب شهریه می دادند.

استاد درس خارج با بیان اینکه برخی از علمای نجف برگزاری امتحان را تحریم کردند زیرا نمی خواستند نظم حوزه از بین برود، اظهار داشت: در حوزه علمیه نجف گاهی بحث های علمی حتی میان دو طلبه حایز مباحث علمی و فقهی عمیقی بود که حکایت از قوام و استحکام علمی این حوزه داشت.

آیت الله میلانی درس صبح را برای شاگرد غایبش تکرار می کرد

وی اضافه کرد: در حوزه علمیه نجف رابطه استاد با شاگرد فراتر از رابطه عادی مربی با یک دانش آموز بود بلکه همواره با او همراه بود و مواظبت بر حضور و غیاب و قدرت علمی وی داشت. در این حوزه اگر طلبه ای در درس حضور نمی یافت استاد تا مشخص شدن علت غیبت، پیگیر ماجرا بود. برای مثال مشهور است اگر روزی آیت الله سیدمحمد شیرازی که اخیرا در قم فوت کردند در درس حاضر نمی شدند آیت الله سیدهادی میلانی به منزلشان می رفتند و ضمن جویا شدن علت، و درس صبح را تکرار می کردند. البته این رویه اختصاص به این دو بزرگوار نداشت بلکه این رویه ای معحود میان اساتید حوزه علمیه نجف بود.

آیت الله میرسجادی با تاکید بر اینکه حوزه علمیه نجف ممحز به مسایل اجتهادی و استنباط بود و اساتید در تمام مسایل مرتبط با فقه و اصول، اجتهادی و استنباطی عمل می کردند، گفت: در گذشته طلاب کاری به غیر از تحصیل نداشتند زیرا اولا اهل روزنامه خواندن نبودند، ثانیا تلویزیون یا رادیویی نبود که به آن مشغول شوند و ثالثا تعطیلات حوزه بسیار کم بود (البته آقای خویی اخیرا یکی دو ماه را به علت شدت گرما تعطیل می کردند). و همه این دلایل موجب پیشرفت بسیار طلاب حوزه علمیه نجف می شد.

آیت الله خویی در درس آیت الله کمپانی حضور نمی یافت

وی ادامه داد: در حوزه نجف طلبه بسیار زود وارد مرحله تدریس می شد و این کار پایه های علمی او را بیشتر از درس خواندن قوام می بخشید. یکی از علمای نجف می گفت به آیت الله خویی گفتم آیت الله کمپانی، تازه درس فقه را شروع کرده لذا شما نیز شرکت کنید. اما ایشان (آیت الله خویی) گفتند: زمانی که آیت الله کمپانی درس می دهند بنده نیز تدریس دارم. اما از آنجا که ایشان درس هایشان را می نویسند بعدا از آنها استفاده خواهم کرد. بنابراین شخصیتی مانند آیت الله خویی که علاقه بسیاری به حضور در درس آیت الله کمپانی داشت، به دلیلِ اهمیت تدریس از این امر اجتناب می کردند. حقیقتا تدریس بیشتر از تحصیلِ صرف، موجب تعمیق مطالب در ذهن می شود.

استاد درس خارج حوزه با اشاره به اینکه بنده در هنگام تحصیل سطح درس های پایین تر را نیز تدریس می کردم، تصریح کرد: حوزه علمیه نجف جاذبه ای بسیار داشت لذا سعی می کردیم تا می توانیم در این حوزه بمانیم اما با افزایش فشارها از سوی صدام در سال 1363 بسیاری از روحانیون از جمله بنده به ایران مهاجرت کردیم. بنده ابتدا به قم رفته، سپس به مشهد و تهران رفتم و پس از آنکه مردم و علمای هر یک از این شهرها از بنده درخواست سکونت در آن شهر را داشتند تصمیم گرفتم استخاره بگیرم و استخاره تهران را مقرر کرد.

پایان پیام/