گسترش قوانین سرزمینی آمریکا به سایر کشورهای جهان، با هدف تحریم بیشتر ایران

خبرگزاری شبستان: مقامات آمریکایی روز چهارشنبه (دیروز) اعلام کردند که دولت آمریکا فعالانه تلاش می‌کند تا ایران نتواند از 9 هواپیمای ایرباسی که جدیدا خریداری کرده است، استفاده کند. یک مقام آمریکایی روز چهارشنبه گفت که هواپیماهای خریداری شده توسط شرکت ماهان شناسایی شده و شماره بال آنها نیز ثبت شده است. این مقام آمریکایی تصریح کرد: «من در این خصوص با ایرانی‌ها صریح بوده‌ام که ما تلاش می‌کنیم جلوی این اقدام را بگیریم چرا که ماهان ایر، برای مدتی تحت تحریم بوده است.» وزارت خزانه‌داری آمریکا شرکت ماهان را به‌خاطر داشتن نقش در ارسال سلاح برای حزب‌الله لبنان و دولت سوریه تحریم کرده است. با این حال ماهان ماه گذشته توانست 9 هواپیمای ایرباس خریداری کند.ماه گذشته میلادی، وزارت خزانه داری آمریکا به همین خاطر یک ایرلاین عراقی و یک شرکت اماراتی را به‌همراه یک بازرگان سوری تحت تحریم قرار داد.

با اعلام این خبر صریح از طرف مقامات آمریکایی بررسی و تحلیل چند نکته ضروری به نظر می رسد:

    هواپیمایی ماهان در روز چهارشنبه، ۱۲ اکتبر ۲۰۱۱ از سوی ایالات متحده آمریکا به‌علت کمک به سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران تحریم شد. وزارت خزانه‌داری آمریکا شرکت ماهان را به‌خاطر داشتن نقش در ارسال سلاح برای حزب‌الله لبنان و دولت سوریه تحریم کرده است.این موضوع نشان می دهد که تحریم های ایران ، صرفا به خاطر مسائل هسته ای نیست و اصولا مساله هسته ای بهانه ای برای تحریم ایران با هدف محاصره و تضعیف قدرت جمهوری اسلامی صورت می گیرد.به همین دلیل است که حتی با فرض توافق نهایی هسته ای ، باید گفت تحریم هواپیمایی ماهان و تعداد زیادی از تحریم های ظالمانه و غیر قانونی علیه ایران ، لغو نخواهند شد.زیرا بهانه دروغین تحریم های ماهان ، کمک به سپاه ، حزب الله و ارتش سوریه برای جنگ با تروریستهای صادراتی آمریکا در سوریه است و نه مساله هسته ای.

    آمریکا همواره سعی کرده است برای اعمال قدرت و هژمونی خود در جهان ، قوانین تحریمی خود را نه تنها به خاک و شرکت های خود ، بلکه به سایر کشورهای جهان نیز تعمیم دهد.به عبارت دیگر در این مورد خاص ، آمریکا می خواهد به تمامی کشورها فشار بیاورد تا هرگونه پرواز هواپیماهای ماهان در فرودگاههای آنان نیز لغو و ممنوع شود.از این بند نتیجه گیری می شود که آمریکا اولا نمی خواهد تحریم ها را لغو کند ، ثانیا درصدد فشار بر سایر کشورهای جهان با هدف منع رابطه تجاری با ایران است.

    قانون تحریم ایران و لیبی در 19 ژوئن 1996 با 415 رأی موافق و بدون هیچ مخالفتی در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید، هفت روز بعد، این مصوبه از تصویب مجلس سنا گذشت و نهایتاً در 5 اوت 1996 به امضای رئیس‌جمهور وقت آمریکا، یعنی بیل کلینتون، رسید. تصویب و امضای این طرح، که از این پس به قانون داماتو معروف گشت، حاکی از آغاز دور جدیدی از تحریم‌های اقتصادی بود که آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران وضع می‌کرد. بر اساس قانون داماتو، که صنایع نفت و در واقع بخش انرژی ایران را نشانه گرفته بود، در وهله‌ی نخست تحریم‌های تجاری‌ علیه ایران اعمال می‌شد و در مرحله‌ی بعد شرکت‌های خارجی از معامله با ایران منع می‌شدند.این مساله یعنی آمریکا قوانین داخلی خود را به سایر کشورها نیز تسری می داد.

    دلایل و در واقع بهانه‌ی آمریکا برای اعمال این قانون نیز تلاش ایران برای دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی، حمایت از تروریسم بین‌الملل و جلوگیری از پیشروی صلح خاورمیانه بیان شد. با این اوصاف، مشخص است که نوک پیکان طرح داماتو نفت ایران را نشانه گرفته بود تا آنجا که تحریم‌های نفتی علیه ایران حتی به کشورهای ثالث نیز تسری پیدا می‌کرد. این مسئله، جدای از آنکه بر خلاف قوانین حقوق بین‌الملل بود، واکنش متحدین آمریکا در اروپا را که شرکت‌های نفتی آن‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کرده بودند، همچون توتال فرانسه، گازپروم روسیه و پتروناس مالزی، به دنبال داشت. کشورهای مذکور اعلام کردند در صورتی که کلینتون بر اساس طرح داماتو عمل نماید، آن‌ها دست به مقابله به مثل خواهند زد.بدین ترتیب متحدان اروپایی آمریکا در مقابل این اقدام غیر قانونی آمریکا موضع شدیدی گرفتند. سیاست تحریم ایران به رغم سعی و كوشش بسیار دستگاه دیپلماسی امریكا، حتی مورد حمایت بسیاری از نزدیكترین متحدان این كشور در اروپا، ژاپن‌، كانادا ومنطقه خلیج فارس قرار نگرفت و امریكا در این سیاست تنها ماند؛ سیاستی كه می‌خواست ایران را به انزوا ببرد به تنها ماندن امریكا انجامید.

    تحریم، به " تحریم اولیه" و " تحریم ثانویه" تقسیم می گردد. در صورتی که تحریم تنها به روابط دو کشور مربوط شود، به طوری که کشوری از برقراری تجارت یا تبادل خدمات یا سایر روابط اقتصادی و اجتماعی با کشور دیگری امتناع نماید، این تحریم اصطلاحا " تحریم اولیه" یا ابتدایی که دامنه شمول آن محدود می باشد، خوانده می شود. گاهی کشوری ممکن است دامنه تحریم را گسترش داده و از برقراری روابط بازرگانی، مالی و سایر روابط با سایر کشورهایی که با کشور مورد تحریم دارای روابط می باشند خودداری نماید که اصطلاحا این نوع تحریم، " تحریم ثانویه" نامیده می شود. گاهی در تحریم ثانویه، کشور تحریم کننده از این هم فراتر می رود و همچون قانون داماتو آمریکا علیه ایران برای کشورها و یا شرکتهایی که با کشور تحریم شده روابط مالی و ... برقرار نماید مجازات تعیین می کند.

    آمریکا قصد دارد تحریم های خود را دامنه دار کرده و کشورهای بیشتری را از این تحریم ها متاثر سازد.هدف آمریکا لغو و تعلیق تحریم ها نیست ، بلکه آمریکا می خواهد ایران را بیشتر از قبل در محاصره راهبردی خود قرار دهد و جمهوری اسلامی را یک منطق و پدیده امنیتی و استثنایی در اذهان جلوه دهد. همچنین سپاه پاسداران که به واسطه مسئله اشاعه تحریم شده است، از جمله موسساتی است که واشنگتن تلاش می‌کند فشارها بر آن پس از توافق را حفظ کند.

نویسنده : بهنام خسروی

منابع:

    http://www.wsj.com/articles/iran-nuclear-talks-in-pretty-tough-stage-u-s-official-says-1433965397

    Sasan Fayazmanesh, The Politics of the U.S. Economic Sanctions against Iran, Department of Economics, California State University, June 28, 2002, pp 221-222, http://zimmer.csufresno.edu/~sasanf/MES101Docume nts/The Politic sOfU SE con SanctionEconLit.pdf

    Iran and Libya Sanctions Act of 1996, House of Representatives , June 18, 1996, p H6469, www.fas.org/irp/congress /1996_cr/h960618b.htm

پایان پیام/