حجت الاسلام امیر محسن عرفان در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به تبیین قابلیت های گفتمان انتظار در پویایی جامعه، گفت: یکی از توانایی هایی که در چارچوب نگرش نظام مند برای آموزه های دینی هر ایده و تئوری مطرح است، نقش آن آموزه یا ایده یا نظریه در تحرک و پویایی اجتماعی است.
وی خاطرنشان کرد: بر این مبنا شایسته است که یک آموزه یا تئوری کارآمد این توانایی را داشته باشد که بتواند از امکانات مادی و غیره مادی بهره برداری کند، باید توجه داشت که برای تحرک و پویایی اجتماعی در بسیاری از مکتب ها صرفا بر بهره برداری از امکانات موجود در جامعه و تجهیز منابع محسوس تکیه شده است اما جنبه های نامحسوس و غیرمادی که قابلیت تحرک اجتماعی را داراست و در بسیاری از نهضت ها و انقلاب ها موثر است، مورد اغماض قرار گرفته است.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه گفتمان انتظار ضمن توانایی های خاص خود به بهره برداری از منابع و امکانات مادی و محسوس جامعه، قدرت تجهیز استعدادهای غیرمادی و نامحسوس را داراست، اظهارداشت: در این گفتمان بر قابلیت های گفتمان انتظار همچون بسیج اجتماعی، توانایی ایدئولوژیک، استقلال و تداوم ارزش ها تکیه می شود.
این پژوهشگر مهدوی با اشاره به توانایی ایدئولوژیک گفتمان انتظار در تحرک و پویایی اجتماع، تصریح کرد: یکی از مولفه های موثر گفتمان انتظار در قالب توانایی ایدئولوژیک عبارت است از توانایی گفتمان انتظار در بهره برداری از امکانات و منابع فکری موجود در جامعه و هدایت آنها در راستای ایجاد یک مکتب فکری.
وی با بیان اینکه توانایی ایدئولوژیک گفتمان انتظار ترجمان هدف دار تمامی نهضت ها، انقلاب ها و رویش ها در جامعه اسلامی است، ادامه داد: خلوص ایدئولوژیک و برخورداری از ظرفیت های کلان فرهنگی ازجمله مواردی است که سبب می شود گفتمان انتظار پایگاه اجتماعی پیدا کند.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه گفتمان انتظار چارچوبی مطلوب برای تعویض بایدهای ملی گرایی، قوم گرایی، غرب گرایی و. . . است، افزود: این گفتمان آینده مطلوب و روشنی را پیش روی مسلمانان قرار می دهد و جانشینی برای نظام موجود در جهان اسلام است.
این پژوهشگر مهدوی توانایی بسیج کردن را یکی دیگر از قابلیت های گفتمان انتظار در تحرک اجتماعی دانست و بیان داشت: یکی از توانایی هایی که هر ایده، نظریه و آموزه کارآمد در عرصه سیاست و اجتماعی می تواند داشته باشد، توانایی بسیج عمومی مردم است، این ظرفیت گویای میزان کارآمدی و توانایی لازم برای آمادگی مردم برای پذیرش الگوهای جدید فکری و عملی است.
وی با اشاره به اینکه گفتمان انتظار مهمترین ظرفیت بسیج اجتماعی را دارا است، گفت: امام خمینی(ره) در فرایند تاسیس و استقرار نظام جمهوری اسلامی به درستی از ظرفیت بسیج اجتماعی گفتمان انتظار استفاده کردند.
حجت الاسلام عرفان خاطرنشان کرد: اندیشمندان مطالعات علوم اجتماعی توجه داشته باشند که در گستره تاریخ اسلام بسیاری از جنبش ها، انقلاب ها و حکومت ها از ظرفیت اندیشه نجات گرایانه مهدویت برای بسیج عمومی استفاده کرده اند.
این پژوهشگر مهدوی با اشاره به توانایی اثربخشی ارزش ها اظهارداشت: یکی دیگر از ظرفیت های گفتمان انتظار که قابل بررسی، تجزیه و تحلیل است، ظرفیت گفتمان انتظار در تداوم ارزش ها است. این توانایی گویای میزان هماهنگی ارزش های مورد وفاق یک جامعه با واقعیت های محیطی برای ایجاد تعادل است و گذر از باورهای منسوخ جامعه و رسیدن به مبنای فکری و جایگزین کردن ارزش ها و باورهای جدید به این ضرورت می افزاید.
وی با بیان اینکه آموزه مهدویت و گفتمان انتظار نیازمند رویکردی نوین ازسوی تمامی اندیشمندان حوزه مطالعات اجتماعی و فرهنگی است، تصریح کرد: این گفتمان مهمترین ظرفیت بسیج اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. چراکه باور ما بر این است که آموزه راهبردی دقیق جهت بازسازی تمدن نوین اسلامی را پیش روی متفکران مسلمان و سیاست گذاران نظام اسلامی می گشاید که براساس آن می توانند برنامه دستیابی به اهداف نظام اسلامی را تدوین نمایند.
حجت الاسلام عرفان گفت: از این رو مهم آن است که تمامی اندیشه ورزان در این حوزه با کنار گذاردن رویکردهای سطحی حداقلی و عاطفی رویکردی کلان راهبردی و تمدنی به گفتمان انتظار داشته باشند. چراکه بی گمان بهترین راه برای اثبات حقانیت یک فکر و آرمان و بهترین روش برای اثبات راهبردی یک شیوه و نظریه ارائه الگو و نمونه عملی آن به مشتاقان رسیدن به هدف است.
این پژوهشگر مهدوی خاطرنشان کرد: البته روشن است انتقال و ارائه تجربه موفق آن فکر و شیوه احتیاج به برقراری نوعی ارتباط میان آن پدیده و طالبانش دارد که آنان بتوانند به درستی علل و عوامل و راز و رمزهای آن را بشناسند و در مسیر بکارگیری آن دچار مشکل و ناکامی نشوند.
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران نمونه عینی تحقق ظرفیت های اجتماعی و فرهنگی تمدنی گفتمان انتظار است، گفت: انقلاب ایران در راستای تحقق زمینه سازی ظهور به پیروزی رسید و در این راستا نیز قابل تحلیل و بررسی است.
پایان پیام/
نظر شما