به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، اقبال لاهوری قبل از اینكه شاعر یا ادیب باشد یك اندیشمند آزادی‌خواه است. ایدئال او همواره این بوده كه امت مسلمان را از زیر یوغ استكبار و استعمار بیرون بكشد. از این رو نیز بوده كه یكی از همراهان محمدعلی جناح آزادی‌خواه بوده است. اقبال لاهوری یك آزادی‌خواه بلندمرتبه بوده، اندیشه هایش را با زبان فارسی و در قالب شعر در تمام شبه قاره هند و ایران پراكند. او رویای یك ملت مسلمان مستقل و آزاد را در سر می پروراند و با زبان شعری اش از جوانان مدد می جست. حجت الاسلام بشیر احمدیت، محقق و پژوهشگر، معتقد است كه رویای علامه اقبال لاهوری را امام خمینی(ره) تحقق بخشید. وقتی انقلاب اسلامی در سال 57 به پیروزی رسید در واقع نه فقط ایران بلكه همه ملت های مسلمان كه عمری به پای استعمار همه اندیشه های خود را قربانی كرده بودند، پیروز شدند. علامه اقبال و همه دادخواهان عالم با پیروزی امام(ره) و ایران پیروز شدند.
احمدیت كه در مقاله ای مفصل كه در فصلنامه طلوع منتشر شده است، به بررسی نقطه های اشتراكی اندیشه امام و اقبال پرداخته است. وی در قسمتی از این مقاله مفصل نوشته است: در عصری كه اقبال می‌زیست، رؤیای اسلام ناب محمدی و وحدت امت اسلامی را می‌دید و برای ایجاد حاكمیت اسلامی بر پایه امت واحده تلاش‌های فراوانی انجام می‌داد، ولی با توجه به مسائل و مشكلات گوناگون داخلی و خارجی مسلمانان، این رؤیای وی به واقعیت نرسید و ناچار این دردهای اسلام و امت مسلمان، به صورت فریاد و فغان و ناله‌های جانسوز از درون قلب حزین وی با امید و با گرمی ایمان برخاست و به اشعار حیات‌بخش اسلامی تبدیل شد، ولی به این باور رسید كه دیگر در عصر وی احدی را نمی‌توان یافت كه حقانیت اسلام ناب را درك كند.
عصر من داننده اسرار نیست
یوسف من بهر این بازار نیست
این پژوهشگر در ادامه با اشاره به سخنان خود اقبال نوشته است: جهان امروز محتاج به یك رومی است كه امید را در مردمان بر‌انگیزد و آتش شوق برای زندگی را تیزتر كند.»[129] به نظر اقبال «تنها نیروی مؤثری كه بتواند در برابر نیروهای مایه انحطاط در یك ملت ایستادگی كند، نیرویی است كه از پرورش افرادی به خود متكی و در خود متمركز حاصل می‌شود. چنین افراد‌ند كه عمق زندگی را آشكار می‌سازند. اینان معیارهای تازه‌ای اكتشاف می‌كنند كه در پرتو آن، چشم ما باز می‌شود و كم‌كم به این امر توجه می‌كنیم كه آنچه ما را فرا گرفته، تغییر‌پذیر مثبت و نیازمند تجدید‌نظر است». (احیای فكر دینی اسلام ص173) به نظر وی، چنین آدمی است كه نظام‌های شیطانی را بر هم می‌زند و با آتش حقانیت خرمن‌های باطل‌شان را نیست و نابود می‌سازد.»
وی در نهایت نتیجه گیری كرده است: اقبال لاهوری معتقد است حامیان نظام‌های شیطانی، نه از جمهوریت و نه از ملوكیت خائف‌اند، بلكه از اسلام ناب خوف و هراس دارند. وی از زبان ابلیس به این امر اشاره می‌كند كه در عصر كنونی گرچه امت مسلمان به طور كامل نابود شده است و به خاكستر تبدیل شده است، ولی در زیر این خاكستر هنوز هم شراره‌های آرزوی بازگشت به اسلام واقعی وجود دارد. بنابراین، گاهی آدم‌هایی در اقصای این جهان اسلام پیدا می‌شوند كه آرزوی بازیافت امت اسلامی و تحقق اسلام ناب محمدی را دارند و از نظر شیطان، این‌گونه افراد، ظالم نامیده می‌شوند، چون منافع شیاطین و استكبار جهانی را بر هم می‌زنند.(كلیات اقبال 833) اقبال تأسف می‌خورد كه چرا چنین آدمی در سرزمین عجم دوباره تولد نیافت، در حالی كه هنوز هم همان ایران و تبریز وجود دارد.(كلیات اقبال 374) سپس اقبال یك مسلمان خویشتن را خطاب می‌كند كه اقبال ناامید نیست، بلكه امیدوار است، گرچه در شبه قاره هند و مسلمانان هندی چنین مردی یافت نمی‌شود، ولی در امت مسلمان، به طور كلی انسان‌های این‌گونه پیدا می‌شوند؛ زیرا در اسلام ناب این ویژگی وجود دارد كه چنین افرادی را پرورش دهد.(كلیات اقبال) بنابراین، به طرف این سرزمین مشرق(ایران) رجوع می‌كند و به نسل جوان آن خطاب می‌كند و قسم یاد می‌كند طرح این رؤیای «اسلام ناب محمدی» را در سرزمین شما مطرح می‌كنم. امیدوارم مردی رومی صفت و والّا همت از سرزمین شما برخیزد كه اسلام و مسلمانان را از اسارت و یوغ بردگی نجات دهد. به نظر اقبال، این مرد مجاهد كه از سرزمین عجم برمی‌خیزد، دارای افكار بلند، گفتار دلنشین و متین است كه روح و جان‌های انسان را تسخیر می‌كند و دلی دردمند و مهربان دارد كه دارای درد دین و انسانیت است.
24 تا 26 خرداد همایش بین المللی بزرگداشت علامه اقبال لاهوری با همكاری حوزه هنری و سازمان فرهنگی اكو در تهران و اصفهان برگزار خواهد شد. به گفته علیرضا قزوه 50 مقاله علمی و پژوهشی به دبیرخانه این همایش از كشورهای شبه قاره و ایران ارسال شده است كه با داوری هیئت داوران قرار است 1 مقاله برگزیده اعلام شود.
پایان پیام/