خبرگزاری شبستان: در حدیثی منقول از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده: «الْمَسَاجِدُ بُيُوتُ الْمُتَّقِين» (مساجد خانه‌ی پرهیزکاران است). در طول تاریخ اسلام، موارد معدودی را شاهد هستیم که حکومتی الهی در رأس امور قرار گرفته و مؤمنینِ پرهیزکار، در سایه آن حکومت به عبادت و ترویج آئین الهی پرداخته‌اند.
همانطور که در منابع تاریخی به این مطلب اشاره شده، است یکی از اولین کارهایی که نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) پس از هجرت به مدینه انجام دادند، ساخت مسجدی به عنوان محل عبادت و قرارگاه سیاسی و مرکز حکومت اسلامی بوده است. پس از آن نیز در طول سال‌های حضور ایشان در مدینه، مساجد به عنوان مرکز اجتماع مسلمین برای دریافت دستورات اجتماعی و سیاسی پیامبر و محلی برای رایزنی و مشاوره درمورد امور مهمی مانند جنگ‌ها بوده است.
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نیز در دوره حکومت خود، هنگامی که وارد شهر کوفه شدند، به قصری که سال‌های پیش از آن به عنوان دارالحکومه در آنجا تأسیس شده بود، نرفتند و محل استقرار حکومت خویش را در مسجد کوفه قرار دادند.
مسجد کوفه، از عصر خلافت علی (علیه السلام) خاطرات تلخ و شیرین فراوان به همراه دارد؛ شاهد نیایش‌ها و عبادت‌ها و تهجّدهای شبانه علی (علیه السلام) بوده است؛ از خطابه‌های فصیح و بلیغش و از شِکوِه‌ها و ناله‌های جان سوزش خاطره‌ها دارد. جهاد و انفاق و اطعام در راه خدا و قضاوت‌های حکیمانه‌اش را هرگز فراموش نمی‌کند و از همه مهم‌تر، آن‌گاه که ابن ملجم، آن شقی‌ترین انسان‌ها فرق نازنینش را شکافت و محراب مسجد کوفه از خون سرخش رنگین شد و ندای «فزت و رب الکعبه»اش به ملکوت رسید، این مسجد کوفه بود که ملکوتیان و عرشیان، ندبه کنان به سوی آن توجه کردند و ندای «تَهَدَّمَت وَ اللهِ أرکانُ الهُدَی» سر دادند.
مطابق روایاتی که در منابع شیعی نقل شده، مرکز حکومت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز در شهر کوفه و مساجد اصلی آن خواهد بود. همانطور که در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) در کتاب بحار الأنوار به این أمر اشاره شده است.
قَالَ الْمُفَضَّلُ قُلْتُ يَا سَيِّدِي فَأَيْنَ تَكُونُ دَارُ الْمَهْدِيِّ وَ مُجْتَمَعُ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ دَارُ مُلْكِهِ الْكُوفَةُ وَ مَجْلِسُ حُكْمِهِ جَامِعُهَا وَ بَيْتُ مَالِهِ وَ مَقْسَمُ غَنَائِمِ الْمُسْلِمِينَ مَسْجِدُ السَّهْلَة.
مفضل می‌گوید خطاب به مولایم امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: آقای من، (پس از ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)) محل سکونت مهدی و محل اجتماع مؤمنین در کجا خواهد بود؟ امام فرمودند: مرکز حکومتش کوفه است و محل حکمرانی او مسجد جامع کوفه خواهد بود و محل بیت المال و تقسیم غنائم مسلمانان در مسجد سهله خواهد بود.
بنابر این در نگاه اهل بیت (علیهم السلام)، مسجد نقشی پررنگ در ارتباط حاکمان دینی با مردم داشته و در زمان حکومت جهانی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز خواهد داشت. اما نوع پیوند و ارتباط میان حکومت اسلامی با مردم، موضوعی است که در زمان امامان معصوم بارها مورد بحث قرار گرفته و ما نیز در این مجال، به مختصری از آن مطالب اشاره می‌کنیم.
اقناع اندیشه
در حوزه سیاست و امور دولتی و حکومتی، اکثریت اندیشمندان معتقدند که در هر جامعه‌ای به ناچار باید حکومتی وجود داشته باشد، تا امور مردم به سامان برسد.
امامان معصوم (علیهم السلام) نیز تصریح کرده‌اند که نیاز مردم به حاکم، یک نیاز ضروری می‌باشد، و صد البته نوع حکومت و آیینی که حاکم بر طبق آن مردم را اداره می‌کند، در سعادت دنیوی و اُخروی جامعه تأثیر دارد. در کلام امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) اینچنین آمده است:
فَإِذَا كَانَ عَلَيْكُمْ إِمَامٌ يَعْدِلُ فِي الرَّعِيَّةِ وَ يَقْسِمُ بِالسَّوِيَّةِ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِيعُوا فَإِنَّ النَّاسَ لَا يُصْلِحُهُمْ إِلَّا إِمَامٌ بَرٌّ أَوْ فَاجِرٌ فَإِنْ كَانَ بَرّاً فَلِلرَّاعِي وَ الرَّعِيَّةِ وَ إِنْ كَانَ فَاجِراً عَبَدَ الْمُؤْمِنُ رَبَّهُ فِيهَا وَ عَمِلَ فِيهَا الْفَاجِرُ إِلَى أَجَلِهِ.
«پس هر زمان که حاکمی بر شما حکومت می‌کرد که در امور رعیت به عدالت و انصاف رفتار کرده و (اموال) را به صورت مساوی میان همه تقسیم می‌نمود، دستوراتش را پذیرفته و از او اطاعت نمایید، چرا که امور مردم جز با وجود یک حاکم به سامان نمی‌رسد، خواه حاکمی مؤمن و نیکو یا حاکمی گناهکار. پس اگر حاکم، مؤمن و نیکو باشد، به نفع خودش و تمام مردم است و اگر گناهکار باشد، انسان مؤمن در حکومت او پروردگارش را پرستش کرده و افراد بد سیرت نیز تا زمانی که أجلشان فرا رسد، به کار (بد) خود ادامه خواهند داد.»
گرچه برخی علمای اهل سنت برداشتی اشتباه از روایاتی به این شکل داشته و اطاعت از هر حاکمِ فاسق و ظالمی را واجب دانسته‌اند، اما اهل بیت عصمت (علیهم السلام) این معنا را نپذیرفته و در مواردی که اسلام و جامعه اسلامی را در خطر دیده‌اند، برای امر به معروف و نهی از منکر و برای اصلاح امت اسلامی، به مانند سرور و سالار شهیدان، امام حسین (علیه السلام)، در مقابل حاکم فاسق دست به قیام زده‌اند.
اما در حال حاضر که در کشور ما، حکومتی با محوریت اسلام و بر اساس اصول مذهب شیعه تأسیس شده و رهبری مؤمن و نیکوکار در رأس امور قرار گرفته، قطعاً رابطه‌ی میان دولت و مردم، از حد رابطه‌ای تحمل‌آمیز و یک نوع زندگی صرفاً مسالمت‌آمیز فراتر رفته و باید مردم و دولت، با نوعی دلسوزی و خیرخواهی برای یکدیگر، با هم تعامل داشته باشند تا بخشی از آرزوی مؤمنین در ترویج اسلام ناب در سراسر جهان محقق شود.
امام علی (علیه السلام) در زمان حکومت خویش، خطاب به مردم می‌فرمایند:
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَ لِي عَلَيْكُمْ حَقّاً وَ لَكُمْ عَلَيَّ حَقٌّ فَأَمَّا حَقُّكُمْ عَلَيَّ فَالنَّصِيحَةُ لَكُمْ وَ تَوْفِيرُ فَيْئِكُمْ عَلَيْكُمْ وَ تَعْلِيمُكُمْ كَيْلَا تَجْهَلُوا وَ تَأْدِيبُكُمْ كَيْ تَعْلَمُوا وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ وَ النَّصِيحَةُ فِي الْمَشْهَدِ وَ الْمَغِيبِ وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ وَ الطَّاعَةُ حِينَ آمُرُكُم » ای مردم، مرا بر شما حقی است و شما را بر من حقّی؛ اما حق شما بر من آن است كه خیرخواهی از شما را دریغ ندارم و سهمی را كه از بیت المال دارید، کامل در اختیارتان بگذارم و شما را تعلیم دهم تا نادان نمانید و آداب آموزم تا بدانید. امّا حق من بر شما این است كه به بیعت وفا كنید و در نهان و آشكارا حقّ خیرخواهی نسبت به من را ادا كنید. هر گاه شما را فرا بخوانم بیایید و چون فرمان دهم بپذیرید و انجام دهید.»
و همچنین در حدیثی دیگر به نقل از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) درمورد اطاعت از حاکم و پیشوای الهی آمده است:
عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) مَا نَظَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى وَلِيٍّ لَهُ يُجْهِدُ نَفْسَهُ بِالطَّاعَةِ لِإِمَامِهِ وَ النَّصِيحَةِ إِلَّا كَانَ مَعَنَا فِي الرَّفِيقِ الْأَعْلَى.
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است: خداوند متعال به سوی دوستش که تمام تلاش و توانش را در راه اطاعت از پیشوای خود و خیرخواهی و نصیحت او به کار بسته، نظر نمی‌افکند مگر در حالی که او در (مقام) رفیق أعلی و همراه با ما (اهل بیت) باشد.
و در حدیثی دیگر به نقل از شیخ طوسی آمده:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم): الدِّينِ نَصِيحَةٌ. قِيلَ: لِمَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِكِتَابِهِ، وَ لِلْأَئِمَّةِ فِي الدِّينِ، وَ لِجَمَاعَةِ الْمُسْلِمِينَ.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: دین همان نصیحت و خیرخواهی است. پرسیده شد: خیرخواهی برای چه کسی، ای رسول خدا؟ فرمودند: برای خدا و پیامبرش و کتابش و برای پیشوایان دینی و برای جماعت مسلمانان.
و همچنین در کلامی از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می‌خوانیم:
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (علیه السلام): لَا تَخْتَانُوا وُلَاتَكُمْ وَ لَا تَغُشُّوا هُدَاتَكُمْ وَ لَا تَجْهَلُوا أَئِمَّتَكُمْ وَ لَا تَصَدَّعُوا عَنْ حَبْلِكُمْ فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَ عَلَى هَذَا فَلْيَكُنْ تَأْسِيسُ أُمُورِكُم.
علی (علیه السلام) فرمودند: به والیان خود خیانت مورزید و به رهبران خود نیرنگ نزنید و پیشوایان خود را نادان نخوانید و از رشته پیوند خود (با جماعت مسلمین) دست نکشید که مبادا سست شده و شوکت شما از بین برود، و باید پایه‌ی کارهایتان بر این مبنا باشد.
بر طبق این روایات، هم مردم و هم حاکمان مسلمان، وظیفه نصیحت یکدیگر را بر عهده دارند، همانطور که به تصریح قرآن کریم، پیامبران الهی نیز نصیحت کننده‌ی قوم خودشان بودند.
پرورش احساس
در شرایط و دورانی که دشمنان قسم خورده اسلام و خصوصاً آمریکای جنایتکار، با تمام توان به مقابله و تهاجم فرهنگی و اقتصادی بر علیه نظام جمهوری اسلامی ایران دست زده‌اند، و سعی بر آن دارند تا با ایجاد فشار مضاعف بر ملت مؤمن و مسلمان ایران، آنها را از انقلاب و اهداف الهیِ خود ناامید و مأیوس سازند، رهبر
فرزانه انقلاب اسلامی، که همیشه با تدبیر خود مردم را در مسیر صحیح مقابله با ترفندهای دشمن راهنمایی کرده‌اند، در نوروز سال جدید، با نام‌گذاری این سال به عنوان سال همدلی و همزبانی دولت و ملت، مسیری جدید در خنثی سازی حیله‌های دشمنان بر روی ملت گشودند.
در ادامه بخش‌هایی از پیام نوروزی ایشان را ذکر می‌کنیم:
«آنچه در این ساعت مایلم به ملّت عزیزمان عرض کنم، این است که این ظرفیّت عظیم و مهم (برای ملت ایران) دست‌یافتنی است ولی شروطی دارد؛ یکی از مهم‌ترین شروط، عبارت است از همکاری‌های صمیمانه میان ملّت و دولت؛ اگر این همکاری صمیمانه از دو سو شکل بگیرد، یقیناً همه‌ی آنچه را که جزو آرزوهای ما است، دست‌یافتنی است و آثار آن را مردم عزیزمان به چشم خواهند دید.
دولت، کارگزار ملّت است؛ و ملّت، کارفرمای دولت است. هرچه بین ملّت و دولت صمیمیّت بیشتر و همکاری بیشتر و همدلی بیشتری باشد، کارها بهتر پیش خواهد رفت. باید به یکدیگر اعتماد کنند؛ هم دولت، ملّت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمّیّت و توانایی‌های ملّت را به درستی بپذیرد، هم ملّت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند. لذا به نظر من امسال را باید سال همکاری‌های گسترده‌ی دولت و ملّت دانست؛ من این شعار را برای امسال انتخاب کردم: «دولت و ملّت، همدلی و همزبانی»
امیدواریم این شعار در عمل تحقّق پیدا کند و هر دو کفّه‌ی این شعار، یعنی ملّت عزیزمان، ملّت بزرگمان، ملّت با همّت و با شجاعتمان، ملّت بصیر و دانایمان، و همچنین دولت خدمتگزار بتوانند به این شعار به معنای حقیقی کلمه عمل بکنند و آثار و نتایج آن را ببینند.»
پایان پیام/
منبع: پرتال رسیدگی به امور مساجد
نظر شما