ترویج موصوف کردن اعتقادات به بدعت در فضای مذاهب اسلامی

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام و المسلمین احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم امروز (11خرداد) در هفتمین نشست علمی  از سلسله نشست های معنویت پژوهی مرکز اخلاق اسلامی با موضوع «مرز بدعت و نوآوری در معارف دینی با تأکید بر بحث معنویت‌گرایی» که در سالن کنفرانس دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار شد، عنوان کرد: در گونه شناسی روش های تفسیری پویا و نوآورانه از متون دینی، واژه های کلیدی تفسیر پویا و نوآورانه باید کالبدگشایی شود.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان این که در حوزه ها و عرصه های منابع دینی باید روش مناسبی را پیدا کنیم، اظهار داشت: ماهیت تفسیر پویا، بدعت و همچنین پیدا کردن روش های تفسیری از جمله محورهای اصلی در روش های تفسیری پویا و نوآورانه از متون دینی است.

اهمیت فردیت مفسر در روش تفسیر

حجت الاسلام و المسلمین واعظی بیان کرد: بحث های مربوط به روش فی حد ذاته اصالت ندارد و اتخاذ روش تفسیری به لایه عمیق تری برمی گردد که به آن نظریه تفسیری گفته می شود.

وی با بیان این که مقوله روش، تمام قصه فرآیند تفسیر نیست، گفت: مقوله تفسیر با روش گره خورده است، اما خود مفسر و مهارت مفسر در استفاده روش و همچنین فردیت مفسر بسیار مهم است.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم افزود: در علوم تجربی، ضامن موفقیت هر دانشمند و عالمی در تکاپوی علمی فرد است و فردیت مفسر بسیار دخیل است.

حجت الاسلام و المسلمین واعظی تصریح کرد: فردیت مفسر در تفسیر در دو قالب بروز می کند، از جمله بخشی از فردیت به مهارت های کاربردی روش و دقت های فرد برمی گردد و بخشی از فردیت مفسر به موقعیت هورمونیکی یا به افق معنایی و یا به دایره معلوماتی و دانش مفسر برمی گردد.

هر مطلب نو و تازه ای بار ارزشی مثبت ندارد

وی با اشاره به واژه تفسیر پویا و نوآورانه عنوان کرد: هر مطلب نو و تازه ای بار ارزشی مثبت ندارد و چه بسا در یک حوزه دانش، حرف جدیدی زده شود اما ارزش معنایی نداشته باشد، همچنین فهم پویا بار مثبت دارد و منعطف و مشتمل بر تغییر است، اما پویا صرف متغیر بودن نمی تواند بار ارزشی داشته باشد.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اظهار داشت: در حوزه معنویت اسلامی و حوزه هایی که به حوزه عمل مربوط می شود از جمله حوزه علم، پارامترهایی مانند عملی بودن، پاسخگویی به نیازها و مقتضیات زمان و مکان و ... باعث می شود که عرضه ای از فهم و تفسیر در حوزه های مربوط به عمل ترسیم کنیم.

حجت الاسلام و المسلمین واعظی تصریح کرد: فردیت مفسر و دایره معلومات او، تیزبینی، نگرش و زمان شناسی و سنجش محیطی فرد از نیازهای زمانه بسیار مهم و موثر است.

مهم‌ترین مولفه‌های برچسب زدن بدعت بر یک تفسیر

وی با اشاره به این که واژه بدعت مشتمل بر بار ارزش منفی است، گفت: سه مولفه مهم ترین مولفه های برچسب زدن بدعت بر یک تفسیر است از جمله بدیع و نو بودن آن است، مولفه دوم استناد غیرموجه به دین است و مولفه سوم این است که موجب فساد و انحراف در دین شود.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: به چیزی بدعت گفته می شود که به واسطه فهم و باور، فساد و انحراف در دین به وجود آید و به هر خطا و هر فهم غیرروشمندی بدعت گفته نمی شود.

حجت الاسلام و المسلمین واعظی اضافه کرد: اهانت از عناوین قصدیه است اما بدعت از عناوین قصدیه نیست و اگر کسی از روی تعصب و تنگ نظری و خرافه، فهمی از دین را اشاعه دهد و به عنوان دین مطرح کند، بدعت آور و فهم او بدعت آمیز است.

وی تأکید کرد: صرف اختلاف در فهم، مادامی که فهم روش‌مند باشد، بدعت نیست، اما در فضای مذاهب اسلامی و فرق اسلامی، فضایی به وجود آمده است که اتهام بدعت و موصوف کردن اعتقادات به بدعت رواج یافته است.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در پایان گفت: در کشف معنویت اسلامی تنها نباید به منابع نقلی اکتفا کنیم بلکه باید به منابع دیگر نیز توجه کرد.

پایان پیام/