به گزارش خبرگزاری شبستان کتاب «غایب بزرگ مدرسه: کندوکاو اخلاقی» اثر متیو لیپمن و آن مارگارت شارپ، با ترجمه روح الله کریمی از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.
بنا بر این گزارش در مقدمه این اثر آمده است: این کتاب را می شود ترجمه ای از کتاب «پژوهش اخلاقی» نوشته متیو لیپمن و آن مارگارت شارپ نامید. اگر در نظر بگیریم که کل مقدمه و تمام ایده های اصلی، طرح بحثها و تمرین های آن ترجمه شده و طرح کلی آن حفظ شده است اما باید توجه نمود که دغدغه اصلی ما در این کتاب به جای وفاداری بی چون و چرا به متن لاتین، بیشتر تهیه کتابی بوده است که برای مربی و دانش آموز فارسی زبان ایرانی قابل فهم و استفاده باشد. بنابراین اگر تمرینی یا طرح بحثی را می توانسته ایم به گونه ای تغییر دهیم که خواننده فارسی زبان درک بهتری از آن داشته باشد، حتماً چنین کاری را انجام داده ایم.
به علاوه سعی شده فضای تمرین ها و طرح بحث ها متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی باشد. این از مؤلفه های مهم برنامه فلسفه برای کودکان است که بزرگان آن از جمله متیو لیپمن، بنیانگذار این برنامه، نیز ضرورت آن را همواره گوشزد کرده اند. برای مثال فضاها، ضرب المثلها و اسامی شخصیتها در تمرینها، همگی با فرهنگ ایرانی و زبان فارسی هماهنگ شده اند و در برخی موارد نیز به طرح بحثها یا تمرین های «پژوهش اخلاقی» افزوده ایم.
این کتاب در درجه اول، راهنمایی برای کتاب «لیزا» و در درجه بعد، راهنمایی برای کتاب «لیلا» است. آدرس هایی که در این کتاب در قسمت ایده های اصلی آمده است، مربوط به کتاب «لیزا» ست. اما از آنجایی که «لیلا» نیز بومی شدهٔ همان کتاب «لیزا»ست و ماجراها و موقعیت های اصلی تغییر نکرده است، به راحتی می توان آن را به عنوان راهنمایی برای «لیلا» هم استفاده کرد. اما نکتهٔ مهمتر اینکه، این کتاب راهنمایی است برای تمام مربیان، معلمان، پدران و مادرانی که قصد دارند به شیوه «حلقه کندوکاو» با کودکان و به خصوص نوجوانان خود، به قصد رشد اخلاقی، فکری وخلاقیتی آنها، مفاهیم فلسفی به ویژه مفاهیم فلسفه اخلاق را تمرین کنند.
البته فلسفه ای که در اینجا مد نظر است، نه فلسفه ای بر برج عاج نشسته و دور از متن زندگی، بلکه فلسفه ای است که در عین انتزاعی بودن به عنوان جزء جدائی ناپذیر فلسفه، از منظری دیگر کاملاً انضمامی و آمیخته با زندگی است. فلسفه ای که عمیق تر می نگرد و زندگی را دست کم نمی گیرد و این شعار سقراط را سرلوحه خود قرار می دهد که «زندگی نا آزموده ارزش زیستن ندارد.»
این کتاب، آزمودن زندگی را در تعمق دقیق، منطقی، معقول و سازگارِ همهٔ وقایع زندگی می داند، از جزئی ترین تا بزرگترین آنها. لذا این اثر و مباحث آن، نه تنها راهنمایی برای تمام مربیانی است که با استفاده از داستان‌ها و محتواهای گوناگون تربیت اخلاقی به روش فلسفه برای کودکان(فبک) را با کودکان و نوجوانان تمرین می‌کنند، بلکه قابل استفاده برای هر انسان اندیشمندی است که برای زیستن خویش ارزش قائل است و به گفتار قرآن که «فَبشِّر عِباد الّذینَ یَستمِعونَ القَولَ فَیتَّبِعونَ أَحسَنَهٔ» لبیک می گوید.
اندیشیدن به بسیاری از سؤالات مطرح شده در این کتاب، برای تمام انسانها و در تمام سنین تلنگری تنبّه انگیز برای بررسی دوباره باورها و سبک زندگی پذیرفته شد‌شان خواهد بود. همچنین این کتاب، تلنگری است به آن دسته از متعاطیان فلسفه، که فلسفه را دور از زندگی می جویند؛ شاید با خواندن این کتاب بهتر بتوان به این نظر اذعان نمود که فلسفه چقدر با ما نزدیک است. یک کتاب، یک فیلم، یک واقعهٔ بسیار معمولی و به طور کلی زندگی تا چه حد درآمیخته با فلسفه و اخلاق است.
بنا به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، این کتاب راهنمایی است برای کسانی که می‌خواهند از برنامه فلسفه برای کودکان تصور درستی حاصل کنند. در ایران عده‌ای برنامه فلسفه برای کودکان (فبک) را مساوی آموزش فلسفه‌ای ساده‌سازی شده به کودکان و نوجوانان تلقی می‌کنند؛ عده‌ای دیگر آن را به داستان‌خوانی یا بحث‌های روان‌شناسانه در باب موضوعات مطرح در داستان فرومی کاهند و دسته سوم فلسفه برای کودکان را مساوی روش فلسفی یعنی منطقی فکرکردن، خالی از هر گونه محتوای فلسفی تلقی می کنند. البته نگارنده این سطور از تنوع روش ها و سبک هایی که بعد از لیپمن به وجود آمده و همچنین انتقادات وارد بر سبک او مطلع است، اما یقیناً آنچه مدنظر لیپمن و همراهان وی مانند شارپ بوده است، هیچ یک از رویکردهای سه گانه یاد شده نیست.
گفتنی است کتاب، «غایب بزرگ مدرسه؛ کندوکاو اخلاقی» در دو جلد و ۷۲۰ صفحه، با بهای ۴۰۰۰۰ تومان به تازگی وارد بازار نشر شده است.
پایان پیام/
نظر شما